Ne haftaydı! Cuma gün içinde döviz sepeti 2.60 TL’den, euro 3.00 TL’den, BIST 61 binden döndü. Doların 2.20 TL’yi aşmasını paritenin 1.39’a yönelmesi engelledi. Gösterge tahvil faizi de çift haneye tırmandı.
Döviz sepetinde haftalık artış 8 krş. (yüzde 3) oluyor. Benzer hareket Eylül sonunda yaşanmıştı. Ekonominin iç mantığı ile bakınca sepet için kısa dönemde 2.50 TL’yi üst sınır görüyordum. Siyasi kriz tavanı yükseltti.
Vesayet sonrasına geçiş
Bugün iktisat politikasında “yeni normal” tanımını işleyecektim. Yakın gelecek açısından da önem taşıyor. Evdeki hesap çarşıya uymadı. Ani gündem değişikliği Türkiye’nin hem kabusu hem cazibesidir. Daima heyecan vardır.
Son on yılın en ciddi siyasi krizidir. Askerin seçimle gelen iktidarla çatışmasına alışığız. İlk kez sivil iktidar içinde bölünme ve kavgaya şahit oluyoruz. Endişelendiriyor. Askeri vesayet sonrasına geçiş sancıları diyebiliriz.
Seçilmiş-atanmış çatışması demokratik kurumlarıda zafiyet işarettir. Hukuk dışında yürütülür. Kısa dönemde demokrasiyi tahrip etme riski vardır. Nasıl sonuçlanacağını öngörmek zordur. Ama uzun dönemde seçilmişlerin kazanma şansı yüksektir.
Fatura reel ekonomiye
Kritik soru: siyasi kavga mali piyasa paniğini tetikler mi? Akla hemen 2001 geliyor. Doğrusu beklemiyorum. Köprünün altından çok su aktı. Kırılganlık nedenleri (kamu maliyesi, bankacılık, para politikası, vs) azaldı. Yani kur ve faiz dalgalanması sınırlı kalır.
Buna karşılık reel ekonomiyi vurması bence kaçınılmazdır. Belirsizlik ortamı geleceğe güveni sarsar. Tüketim ve yatırım harcamaları duraklar. Kur ve faizin yükselmesi bu eğilimi güçlendirir. İç talep düşüşe geçer. İşsizlik artışı hızlanır.
Bu süreç bir resesyona dönüşür mü? Yani büyüme eksiye döner mi? Şu anda bilemeyiz. Krizin seyrine ve süresine bağlıdır. Sertleşir ve uzarsa resesyon çok güçlü ihtimaldir. Hatta bir mali kriz bile gündeme gelebilir. Hazırlıklı olmakta yarar var.
Siyasi kavganın ekonomiye etkisi
Haberin Devamı
