Nerede bu dövizler?

Artan siyasi istikrarsızlık riski öncelikle para piyasalarını gerdi. Cuma günü döviz sepeti 2.48 TL’yi aşınca Merkez Bankası 0.5 milyar dolara satış yaptı. Etkisi sınırlı kaldı. Gösterge tahvil faiz de yüzde 9.6’ya tırmandı.

Kısa dönemde gerginlik sürer. Dövize içeriden kurumsal talebe yabancı talebi eklendi. Yurt dışında siyasi kaygıların derinleştiğini gözlüyorum. Ancak Merkez Bankası müdahale edecektir. İlk aşamada döviz satışını arttırmasını bekliyorum.

Mekanizmayı anlamadım

Son yolsuzluk olayında medyaya yansıyan sayılar dudak uçuklatıyor. Ne kadar doğru, bilmiyorum. Beş yılda bile olsa, 85 milyar doları verilere yedirmek bana zor geliyor. Bu arada yapılan işin niteliğini kestirdiğimi söyleyemem.

Türkiye’den hayali ihracat yapıldığına dair bilgi yok. Uyuşturucu işi amatörlük kaldırmaz. İran devleti alacak tahsili için neden bu yolu seçsin? Aklıma sadece İran’dan sermaye kaçağı ihtimali geliyor. 1970’lerin Türkiye’sini biraz hatırlatıyor.

İranlı zengin servetini korumak için kayıt-dışı altın istiyor. Nasıl bulacak? Sistem önce dandik ithalatla dışarı döviz yolluyor. Sonra onunla aldığı altını İran’a kaçırıyor. Türkiye bu zincirde yer alıyor. Bilmece: neden bu kadar çok rüşvet gerekiyor?

Net hata noksan

Bu hafta iki konuşmam vardı. İkisinde de altın kaçakçılığı ile net hata noksan (NHN) fazlası arasındaki ilişki soruldu. Zaten benim de kafamı kurcalıyordu. Dün zaman ayırdım. Verilere baktım.

Son üç yılda İran’la dış ticaret açığı ile NHM fazlası arasındaki ilişki şaşırtıcı derecede yakın çıktı. 2011’de açık 9 milyar dolar, NHN fazlası 9.4 milyar dolar. 2012’de açık 2 milyar dolar, NHN fazlası 1.2 milyar dolar. Ocak-Ekim 2013 açık 5.1 milyar dolar, NHN fazlası 3.8 milyar dolar.

Dikkat: korelasyon nedensellik değildir. İlişkiyi muhasebe kuralları içinde kurabilmek gerekir. Bir açıklamam var. Ama ustam Ege Cansen’in onayını alma fırsatım olmadı. Herhalde bugün konuşuruz. Sonuçtan haberdar ederim.