Minsky’nin kitabı Türkçede

Mali piyasalar haftaya sakin başladı. Son baktığımda sepet kur 2.57 TL’nin ve gösterge tahvil faizi yüzde 9,9’un biraz altında seyrediyordu. Mevcut konjonktür için makul değerlerdir. Kısa dönemde sürpriz beklemiyorum.

Kasım ödemeler dengesi bugün açıklanıyor. Piyasanın (CNBC-e anketi) cari işlemler açığı tahminleri şöyle: Kasımda 4.2 milyar dolar, 2013’de 61 milyar dolar, 2014’de 54 milyar dolar. İlk ikisine katılıyorum: Sonuncusu bana çok yüksek geliyor.

Muhalifin dramı

Kritik soruyu 1929 Buhranı gündeme getirdi: Kapitalist ekonomide mali piyasalar kendi kendini dengeye getiren mekanizmalara sahip mi? J. M. Keynes “hayır, değildir” dedi. Keynes’çiler finansal istikrarın kamu müdahalesi gerektirdiğini savundu.

Ancak “evetçi” kesim mücadeleyi sürdürdü. Piyasanın kendini düzeltme gücü finans kesimi için de geçerli idi. “Kökten piyasacı” deniyor. Yüzyılın son çeyreğinde hâkim paradigma oldu. Tersine analizleri marjinalleştirdi.

Bunlardan biri Amerikalı muhalif iktisatçı Hyman P. Minsky’dir. ABD’yi 2008 krizine taşıyan süreci 1980’lerde anlattı. Hor görülen Keynes-Kalecki geleneğinden geliyordu. Kimse tınmadı. İktisat yazınında hak ettiği yere gelmesi için küresel krizi beklemek gerekti.

İstikrarın istikrarsızlığı

Kitabın başlığı içeriğini özetliyor: “İstikrarsız Bir Ekonominin İstikrarı” (Efil yay. Ankara 2013). İzmir Ekonomi Üniversitesi’nden Prof. Oğuz Esen tercüme etti. Kısa ama çok yararlı bir önsözü de var.

İngilizce ilk baskısı 1986’da yayınlandı. Ama ikinci baskı ancak 2008’de yapılabildi. Keynes’çi iktisatçıların analizin temel eksenlerini anlatan ve önemini vurgulayan sunum yazıları da eklendi. 20 yıl gecikme ile çok satanlar listesine girdi.

Minsky çok nettir. Finans kesimi piyasa ekonomisinin temel istikrarsızlık nedenidir. Mali balonlar ve krizler finans kesiminin yapısal özelliklerinden kaynaklanır. Çünkü istikrar istikrarsızlığı yaratır.

Bu önemli kitabı okumanızı hararetle tavsiye ediyorum.