‘Helikopter Ben’ gidiyor

Son on-on beş yıl içinde Türkiye’de ekonomi okuryazarlığı çok arttı. Örneğin geçmişte sadece “Fed” deyince anlaşılmayacağından korkardım. ABD Merkez Bankası diye eklerdim. Elbette küresel kriz de Fed’in ününe ün kattı.

Ben Bernanke’nin görev süresi yıl sonunda bitiyor. Yeniden aday olmadı. Tam unvanı Federal Rezerv Sistemi Guvernörler Kurulu Başkanı‘dır. ABD’nin federal siyasi yapısı merkez bankasına da yansıtılmıştır. Diğer ülkelerde muadili ‘Merkez Bankası Guvernörü’dür.

Bernanke şimdiden ekonomi tarihine geçmeyi garantiledi. Fed’in kuruluşundan 2008 başına kadar bastığı toplam para 800 milyar dolardı. Sonrasında bunun üç katından fazlası piyasaya sürüldü. “Helikopter Ben” lakabının hakkını verdi.

İki aday yarışıyor

Yeni Fed Başkanı’nı (Chairman) Başkan (President) Obama seçecek. Ardından Senato onaylayacak. ABD’de önemli kamu görevleri için bu kural geçerlidir. Nihai kararı yürütmenin başı verir. Ama yasamanın onayını da almak zorundadır.

Bu süreçte önce çok sayıda adayın ismi ortada dolaşır. Çoğu çabuk elenir. Bu kez yarış iki aday arasında geçiyor. İktisat politikası anlayışları pertavsız altına alındı. Dikkat: İkisi de Demokrat Partilidir.

Janet Yellen seçilirse ilk kadın Fed Başkanı olacak. Zengin merkez bankası deneyimi var; hâlen Bernanke’nin yardımcısı. Larry Summers ise Clinton’ın Hazine Bakanı ve Harvard Üniversitesi Rektörü. Demokrat Parti’nin ağır topları arasındadır.

Nasıl para politikası?

Bir konuda tereddüt yok. Cumhuriyetçilerin ve sağ kesimin kemer sıkma politikasına ikisi de karşı çıkıyor. Keynesçi görüşleri benimsiyor. Fark nüanslarda yatıyor. Özellikle hangisinin gevşek para politikasına daha uzun süre devam edeceği tartışılıyor.

Sol kesim Yellen’in Keynesçiliğine açıkça daha çok güveniyor. Summers’ın geçmişte mali piyasalarla fazla içli dışlı olması tereddüt uyandırıyor. Summers’ın parti içindeki gücüne rağmen ibrenin giderek Yellen’e döndüğü izlenimini alıyorum. Sevindiricidir.