2013’te enflasyon

Para piyasaları yeni yıla hareketli girdi. İlk günde dolar 2.20 TL’ye yöneldi. Tarihi rekordur. Ardından sakinleşti. Döviz sepeti 2.57 TL civarına yerleşti. Gösterge tahvil faizi de çift hanede kaldı. Kısa dönemde makul düzeylerdir.

Kasım dış ticaret verileri TÜİK tarafından açıklandı. Dış ticaret açığı 7.2 milyar dolar çıktı. Piyasa 8.1 milyar dolar bekliyordu. Altın hariç açıkta küçülme sürüyor. Yıllık 87 milyar dolara indi. İki yıl önce 102 milyar dolardı. İyi haberdir.

Hedef gene aşıldı

Tüketici fiyatları Aralık’ta yüzde 0.46 arttı. Ayrıntıları medyaya yansıdı. Piyasa yüzde 0.42 bekliyordu. Böylece TÜFE 2013’ü yüzde 7.4 artışla kapadı. Geçen yılın 1.2 puan üzerindedir.

Enflasyon Merkez Bankası’nı sıkıştırıyor. Biri yıl sonu enflasyonunun sadece iki ay önce yüzde 6.8 tahmin edilmesidir. Başkan Başçı’nın “Dolar 1.92 TL olur” öngörüsüne eşdeğerdir. Makul açıklaması olsa bile neticede tatsız bir durumdur.

Diğeri yüzde 7 eşiğini geçmesidir. 2013’te enflasyon hedefi aslında yüzde 5 artı-eksi 2 puandır. Yani yüzde 3-7 arasında hedef tutmuş sayılıyor. Aksi halde Merkez Bankası hükümete hesap vermek zorunda kalıyor. Başarısızlık işaretidir.

İlginç eğilimler

Nasıl açıklayacağız? Talep fazlası olamaz. 2013’te en iyimser yüzde 4 büyüme bekleniyor. Enflasyonu aşağı çekmesi gerekir. Nitekim ortalama enflasyon 2012’de yüzde 8.9’dan bu yıl yüzde 7.5’a geriledi. Not: yılın ilk ve son ayında yıllık enflasyon aynıdır.

Arz tarafına dönelim. Biri gıda fiyatlarıdır. 2012’de yüzde 3.7 bu yıl ise yüzde 10 arttı. Farkı tek başına açıklıyor. Diğeri döviz kurudur. 2012’de sepetin ortalama değer kaybı yüzde 2.4 idi. Bu yıl yüzde 8.1’e tırmandı.

Ne demek? Kur artışına rağmen gıda hariç enflasyon 2013’de düşüyor. Çekirdek enflasyon, kiralar ve berber fiyatları aynı eğilimi doğruluyor. Şaşırtıcı değildir. Yıl boyunca tekrarladım. Bu büyüme ve mali disiplinle enflasyon bir yere gidemez. Nokta.

İktisat politikası çıkarsamalarına daha sonra (tahminlerimi verince) dönerim.