VOB’daki kesinti kafaları karıştırdı!

Dün sabah VOB Genel Müdürü Çetin Ali Dönmez CNBC-e’de son günlerde VOB’daki işlemlerle ilgili tereddütlere açıklık getiriyordu. İşlem hacminin yüzde 90’ının yerli yatırımcılar tarafından yapıldığını ve ’normalin dışında’herhangi bir işlemin söz konusu olmadığından söz ediyordu.

Olağandışı işlemlerin tespit edilebilmesi için İMKB ile VOB’un işbirliğini artırması gerektiğine değinen Dönmez; tek hisseye dayalı vadeli ya da opsiyon sözleşmelerinin önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde işleme açılacağını da ekledi. Borsadaki işlemlerin aracı kurum bazında değil, hesap bazında takip edildiğini, herhangi bir “hesabın” da açık pozisyonların yüzde 10’undan daha fazlasına sahip olamayacağını açıkladı.

Günün erken saatlerindeki bu söyleşiden saatler sonra; öğleden sonra 15:40 sıralarında VOB piyasası işleme kapandı. Saat 16:50’ye kadar aracı kurumlara herhangi bir resmi açıklama yapılmadı. İşlemlerin 17:05’te yeniden 30 dakikalık bir seans için yeniden başlayacağı açıklandı. Kesintiye sebep olarak da VOB ile Takasbank ile arasındaki iletişim hatlarındaki sorun gösterildi.

Son günlerde; VOB Endeks 30 Haziran kontratlarında fiyatların yapay oluştuğu ile ilgili yorumların yapıldığı bir dönemde yaşanan bu kesinti; aracı kurumlara SPK’nın baskın yaptığı gibi; değişik söylentileri de beraberinde getirdi. Sadece kesinti değildi VOB açısından dünü ilginç kılan. Dün ilk seansın sonrlarına doğru vadesine hepi topu birbuçuk (!) gün kalan İMKB 30 Endeks Haziran kontratının; bir ara gerçek IMKB endeks 30’un 450-500 puan üzerinde işlem görmesi de ilginçti. Bu denli yüksek farkı iki günlük belirsizlik ya da iki günlük faiz farkı ile açıklama hayli zor.

Önemli gelişmelerden bir diğeri de VOB’daki kesintinin yaşandığı sıralarda İMKB’ye gelen yüklü satışlardı. Kesintinin hemen ardından VOB’un internet sitesinden çok da tatmin edici olmayan bir açıklama yapılsa da VOB gibi bir “öncü göstergeyi” yitiren İMKB’de pozisyon alanlar, “ne olur ne olmaz” diye pozisyonlarını boşaltmayı tercih ettiler.

Dün VOB’da yaşananlar bir kaç yeni soru işareti oluşturdu kafalarda. Aslolan İMKB mi yoksa onun “türevi” durumundaki VOB mu? Görünen o ki “boynuz kulağı geçmiş”... Türev aslını kontrol eder hale gelmiş. Bir başka soru işareti de VOB’da sorun yaşandığı sırada (ya da tersi durumda) İMKB’de de işlemler durdurulmalı mı? VOB’daki “kesinti” sırasında İMKB’de işlemlerin devam ediyor olması, İMKB yatırımcılarının bazılarının ciddi zarar etmelerine yol açtı. Tersi bir durum henüz olmadı, ama olmayacak demek değildir.

SPK, İMKB ve VOB bu konuda acaba bir “olağanüstü hal” yönetmeliği oluşturamazlar mı? Tıpkı şirketlerdeki olağanüstüğ haberlerde olduğu gibi İMKB (ya da VOB) kısa süreli işleme kapatılamaz mı?

Kimse de bu duruma “serbest piyasaya” ya da “piyasa likiditesine müdaledir” demesin. Piyasaları açık tutarak yanlış ya da yanıltıcı bilgi nedeniyle yatırımcıların daha fazla zarar görmesine neden olunmuyor mu?

Dün yaşananlar; Sayın Dönmez’in dün sabah yaptığı aşırı iyimser ve biraz da piyasa gerçeklerinden uzak yorumlarından çok daha gerçekçi iyi bir “erken uyarı” gibiydi...