Vadeli işlemleri kullanma zamanı mı?

Sepet kur; dün teknik olarak kritik olan 2.3785 eşiğini geçti.Piyasalarda 1 dolar ile 1 euronun toplamının yarısı “sepet kur” olarak ifade ediliyor. 28 Ağustos’ta 2.4211 ile tarihi rekor kırıldıktan sonra Merkez Bankası Başkanı Başçı’nın “dolar yıl sonunda 1.92’yi görebilir” söylem sonrasında 18 Eylül’de 2.2875’e kadar geriledi.

Başçı’nın gerek bu açıklamayı yaptığı gün, gerekse de geçtiğimiz Cuma günü “1.92 hedef kur değildi, tahmin hesaplarımızda kullandığımız varsayım kur seviyesiydi” söylemi sonrasında kurlarda yükselişler yaşandı. Euronun değer kazandığı sıralarda 1.9610’un altına inmeyen dolar/TL kurları, euronun değer kaybetmesiyle yükselince “sepet kur” da düşüş trendini yukarı kırdı. Bu demek değildir ki yükseliş devam edecek. Ancak dikkati çekmek istediğim konu kur cephesinde “oynaklığın” son 3 ayda çok arttığı ve bunun süreceği beklentisi. Merkez Bankası günlük müdahalelerle bu oynaklığı azaltmaya çalışıyor olsa da gerek para politikasındaki “duruşu” gerekse de yurt dışından gelen “salvolar” ne yazık ki özellikle ithalatçıları ve döviz borçlusu şirketleri zorluyor!

Yıl sonu yaklaşıyor. Yani bilançolar “bağlanacak”. Rekor seviyelerine yakın olan kurlar sebebiyle özellikle döviz borçlusu şirketlerin bilançolarında dikkati çeken bir “kambiyo zararı” kalemi görülecek. Merkez Bankası’nın beklediği gibi yurt dışından bir giriş olmaz ise bu rakam daha da kabaracak.

Kur konusundaki riskleri azaltmak için çok doğru bir zamanda olmayabiliriz. Yine de gerek küresel risk iştahında bir iyileşme, gerekse de Merkez Bankası’nın müdahaleleri; yılsonuna yaklaştıkça bunların sıklaşmasını beklemek hatalı olmayacaktır; sırasında dövizdeki kur riskleri azaltılabilir.

Bu amaçla bankalarla doğrudan “Forward” yani vadeli döviz alım işlemleri yapılabileceği gibi, BIST’teki Vadeli İşlem Opsiyon Piyasası (VİOP) kullanılabilir. Özellikle nakit veya bankalardaki kredi limitlerini kullanmak istemeyen şirketler vadeli dolar veya vadeli euro kontratlarıyla döviz risklerini “hedge” edebilirler. 100 birimlik bir riski kapatabilmek için yaklaşık 10 birimlik bir teminatı VİOP nezdinde temin ederek 100 birimlik kur riskini; tabii ki uygun seviyelere gelindiğinde; azaltılabilir.

Hedge (riskten korunma) amacıyla “opsiyonlar” da kullanılabilir. Görece olarak zarar riskinizin sınırlanacağı, ancak kurlardaki yükselişlere karşı önemli ölçüde koruyabilecek bir “türev” olan opsiyonlar ne yazık ki VİOP’ta yeterince aktif değil. Bankalarla yapılmak durumunda.

Zamanlaması zor olsa da en azından şirketlerin gerek bu ürünleri tanıması, gerekse de teminat-bilgi-banka konularında altyapılarını hazırlamalarında fayda var!