Piyasalarda gözler K.Irak referandumunda olacak. Sınır gerilimiyle borsada düzeltme hareketi sürebilir. Dolar/TL’nin kaderi askeri müdahaleye bağlı
Bugün Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin Irak’tan ayrılıp ayrılmayacağına dair bağımsızlık referandumu yapılacak. (Yoksa yapılmayacak mı?) Bu yazı yazıldığı sıralarda henüz da herhangi bir erteleme haberi gelmemişti. (Bu noktadan sonra Barzani cephesinden iptal değil, olsa olsa erteleme gelebilirdi) Geçtiğimiz haftanın son gününde yapılan MGK toplantısından sonra yapılan açıklamada, “IKBY’nin
25 Eylül tarihinde düzenleyeceğini açıkladığı referandumun gayrimeşru niteliği ve kabul edilemezliği bir kez daha belirtilmiştir” denilmiş.
Devamında “IKBY yönetimi, vakit varken referandum kararından vazgeçmeye davet edilmiştir. Bu takdirde, Irak merkezi hükümeti ile IKBY arasındaki meselelerin görüşmeler yoluyla ve anayasal temelde çözüme kavuşturulması için Türkiye’nin elinden gelen katkıyı yapmaya hazır olduğu kaydedilmiştir” denilen bildiri, “Tüm ikazlarımıza rağmen bu referandumun yapılması halinde Türkiye, ikili ve uluslararası anlaşmalardan doğan haklarını mahfuz tutar” söylemiyle olası müdahalelerin önünü açmış görünüyor.
Ticareti vuracak
Ancak askeri bir müdahale her ne kadar masada olsa da, yapılması durumunda soruna nasıl bir çözüm getirecek. Ankara anlaşması sınırlı müdahale imkanı tanırken, başka bir ülkenin topraklarında yapılacak bir referanduma o ülkenin anayasası izin verirken, bizim müdahalemiz ne denli uluslararası kamuoyundan destek bulacak.
Ekonomik yaptırımlar
Burası Ortadoğu, uluslararası tepkilerden çok bölge ülkelerinin tutumu önemli derseniz de o zaman Cumhurbaşkanı’nın 4 Ekim’de yapacağı İran ziyareti önem kazanacak. Askeri seçenek dışında Kuzey Irak Kürt bölgesinin dünya ile ticaret yollarını kesmek gibi ekonomik yaptırımların gündeme gelebileceği konuşuluyor. Böylesi bir yaptırım Kuzey Irak kadar hatta daha da fazla Güneydoğu’nun ticaretini vuracaktır.
Dolarda 3.55 TL seviyesi önemli
1- Referandum yapılacak olur ve evet çıkarsa:
IKBY referandumun evet çıksa bile bağımsızlığın hemen ilan edilmeyeceğini daha önceden açıklamıştı. Türkiye olarak herhangi bir askeri müdahale ve ekonomik yaptırım uygulamasak bile artık referandum kartını ele geçirmiş olan IKBY’nin her an bunu hayata geçirebileceği endişesi kısa vadede olumsuz etkilese de zamanla etkisi hafifleyecektir. Bu durumda dolar/TL kuru kısa bir süre 3.52’leri test etse de yeniden yüksek 3.40’lı seviyelere dönecektir.
2- Referandum yapılırken veya hemen sonrasında:
Askeri müdahale nedeniyle kısa vadede dolar/TL kurlarının 3.5200-50’lerin test etmesine, bu seviye kırılacak olursa ilk aşamada 3.5525’nin test etmesine neden olabilir. Yaptırımların kısa vadede çok önemli bir etkisi olmasa da gerek Güneydoğu’nun ekonomisine vuracağı darbe, gerekse de cari açık anlamında orta vadede olumsuz yansımaları muhakkak olacaktır.
3- Referandum ertelenirse:
İptali çok daha olumlu etkileyebilir ancak sadece ertelenmesi dahi piyasalarda bir meltem rüzgarı estirebilir. Dolar/TL’de 3.4575’lere doğru bir hareket olabilir.
Altın kritik eşikten döndü
K.Kore’nin attığı füzeler artık piyasaları endişelendirmemeye başladı. ABD Başkanı Donald Trump’ın Birleşmiş Milletler’de yaptığı konuşmada Kuzey Kore liderini “Rocket-man” (Roket adam) olarak niteledikten ve tüm ülkelerin önünde “Zorunda kalırsak Kuzey Kore’yi yok ederiz” sözlerini sarf etmesi, bu gerginlikten nemalanan altına (nedense) pek yaramadı.
Öncesinde de geçtiğimiz hafta Fed’den gelen açıklamalar sonrasında Aralık ayında bir faiz artışı ihtimali yeniden artmaya başladı. Bizim piyasalarımızı da bozan bu faktör, altın fiyatlarının 1.335’lerden 1.288’e kadar gerilemesine neden oldu. Düştüğü bu seviye tam da 50 günlük Basit Hareketli Ortalamasına denk geliyordu, dönüş buradan oldu. Cuma günü daha da toparlayarak 1.297.3 dolar seviyesinden haftayı kapattı. Bu hafta da bir toparlanma görülebilir. Ancak bunun 1.321-25 bandını aşması hayli zor görülüyor. Bir kez daha 1.288’leri test eder ve altına inerse 1.281 seviyesinin görülmesi olasılığı daha da artacak.
Borsada düzeltme devam eder mi?
Borsa tarafı yukarıdaki 1. ve 2. senaryoda (daha ağırlıklı olarak) geçtiğimiz hafta boyunca yaşadığı endişelerinin ne denli haklı olduğunu düşünerek düzeltmesine biraz da sert bir şekilde devam eder. Bu senaryolar altında 101.400 seviyesi ilk önemli destek olacaktır. 3’üncü senaryonun gerçekleşmesi durumunda sırasıyla 106.100-900 ve ardından da 107.500-800 bandına kadar bir hamle yapabilir. Referandumun bugünkü durumuna piyasa uygun senaryoyu kısa zamanda fiyatlayacaktır.
