Petrol ve gümüş fiyatlarındaki sert düşüş devam edecek mi?

Geçen hafta başta gümüş ve petrol olmak üzere emtia fiyatlarında çok sert düşüşler oldu. Petrol 4 iş gününde yüzde 16.9 geriledi. Gümüş’te 5 günde yaşanan kayıp yüzde 30’a dayandı. Bu sert düşüşlerin ana nedeni Fed Başkanı Ben Bernanke’nin de yok saydığı spekülasyon. Spekülasyon parasını da Fed veriyor.

Euro/dolar paritesinde 1.4315 test edildi. 1.4350 önemliydi. Altında bir kapanış oldu. Bu durumda hafta içinde 1.4150 ve ardından da 1.3910 seviyesinin test edilmesi ihtimali belirdi. Gümüşün ons fiyatında 33.08 dolar görüldü. Satışların sürmesi durumunda önce 29.1, ardından 28.50 gündemde.

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke, Nisan ayındaki ilk basın toplantısında petrol ve emtiada görülen artışın gelişmekte olan piyasalardan kaynaklandığını söylemişti. Hatta işi daha da ileriye götürerek “Fed daha fazla petrol yaratamaz” diyerek petrol fiyatlarındaki artışlardan kendilerinin “sorumlu” tutulmamasını söylemişti.

Peki o zaman ne oldu da petrol ve emtia fiyatları 3-5 gün içinde yüzde 10-30 arasında değer kaybetti? Herhangi bir gelişmekte olan ülke bu emtiayı talep etmekten vazgeçti mi? Ya da vazgeçeceğini mi açıkladı? Küresel talebi yarattığı iddia edilen gelişmekte olan ülkeler bir araya gelerek petrole alternatif bir enerji kaynağı mı buldular da petrol 4 iş günü içinde yüzde 16.9 geriledi? Yoksa herkes “akıllı tekstil” müşterisi olmaya karar verdi de pamuklu giysilerden mi vazgeçti? Ya da dünyanın önde gelen pamuk üreticilerinden Pakistan; bir yandan Usame Bin Ladin’le uğraşırken bir yandan da pamuk rekoltesini beşe katlayacak bir tarım devrimi mi yaptı da pamuk fiyatları 1 ay gibi bir zamanda yüzde 33.1 düştü? Hani dünya pamuk stokları rekor derecede düşüyordu, hani Pakistan’ı seller almış, Avustralya’yı kuraklık kasup kavuruyordu...

Bu arada artan, kopup giden petrol talebi değil miydi petrol fiyatlarını 85 dolardan 125 dolara çıkaran? O zaman nasıl oluyor da dünyanın en büyük petrol tüketicisi durumundaki ABD’deki hampetrolün varil fiyatı dünyanın geri kalanından 11 dolar daha düşük oluyor? Geçelim bunların hepsini. Hiçbiri gümüşün bir günde 48.1 dolardan 42.2’ye (2 Mayıs), ya da Brent petrolün 121.9’dan 111.9’a düşmesini açıklamaya yetmiyor. Bu arada gümüş vadeli kontratlarındaki teminat artışları asla bu hareketin sebebi olamayacağını da belirtmeliyim.

Bu işin tek bir açıklaması var!

O da Bernanke’nin “yok varsaydığı” spekülasyon! Başka türlü bu kadar hızlı çıkışlar olabilir miydi? Hızlı çıkışlar hızlı düşüşleri açıklamıyor demeyin, bekleyin. Normal şartlar altında spekülasyon finansal piyasaların olmazsa olmazı. Aksi takdirde “piyasadan” söz etmek mümkün ol(a)maz. Ancak işin boyutu manipülasyona vardı mı işler o zaman çetrefilleşiyor. Kısa zamanda para kazanmak isteyenler fiyatları manipüle edebiliyorlar. Tıpkı gümüş, pamuk ve petrol de daha fazla öne çıkan da işin bu boyutuydu. Bu spekülasyonu/minapülasyonu kimlerin yaptığının bir önemi yok. Yapılıyor olması yeterli.

Peki bunca büyük spekülasyon nasıl yapılabiliyor? Tabii ki büyük parayla. Büyük para nereden geliyor? Tabii ki Fed’den. Fed ve Amerikan Hazine’si; bankalar aracılığıyla konut sektörü başta olmak üzere Amerikan ekonomisini ayağa kaldırmak, yatırım yapılabilmesi, üretimin ve dolayısıyla istihdamı artırması için piyasalara verdiği likidite amacına ulaş(a)mıyor. Piyasalara verilen bedava paralar yatırımlar yerine piyasalardaki speküasyonda kullanıldı. Para bol olunca da nereye “sürüleceği” karıştı. Her yere dağıldı. Ama az, ama çok. Hemen her yer bundan nemalandı. Doların arzı arttıkça da oyun daha da büyüdü....

Tüm bunlar olurken Fed Başkanı büyük bir “vurdumduymazlıkla” ya bu hareketlerin geçici olduğunu (bu arada birileri ciddi servetler kazanıyor, olsun... o da istenen bir şeydi) ya da fiyat hareketlerinin gelişmekte olan ülkelerin artan taleplerinden kaynaklandığını söyleyebiliyor.

Doların euro karşısındaki değer artışı bu hafta hızlanabilir

Gelelim kısaca bu haftaya...

Geçtiğimiz hafta itibarıyla Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Trichet’nin faizi değiştirmediğini açıklamasıyla başlayan düzeltme hareketlerinde kritik seviyelere gelindi. Euro/dolarda 1.4315 test edildi. 1.4350 önemliydi. Altında bir kapanış oldu. Bu durumda hafta içinde 1.4150 ve ardından da 1.3910 seviyesinin test edilmesi ihtimali belirdi. Gümüşte 33.08 görüldü. Satışların sürmesi durumunda önce 29.1 ardından da 28.50 seviyesi gündemde. Gümüşün son haftaların hatta ayların “endikatörü” olduğunu unutmamak gerek. Gümüşteki hareketleri yakından izlemekte fayda var.

Ancak geçtiğimiz hafta yaşanan düzeltmelerin çok sert olduğunu (gerçi düzeltmelerin yumuşak olmasını beklemek de safdillik olur!) ve aşağıya doğru inilecek yerlerin de azaldığını göz önünde bulundurmak gerek. En azından önde gelen, son zamanlarda çok sık konuşulan emtia ve paritelerde... Düzeltmelerin sonuna gelindiği netleşmeden toparlanmaların nereye kadar olacağını söylemek hayli zor. Belki de net olarak söylenebilecek tek şey, yakın bir gelecekte, diyelim ki 2-3 ay içinde emtia cephesinde yeni zirvelerin görülmesi ihtimali artık azalmıştır.

İMKB’yi de unutmadan...

Başta ABD piyasaları olmak üzere gelişmiş ülke piyasalarında geçtiğimiz haftadan sonra güçlenecek olan “Mayıs’ta sat, tatile uza Sell in May, go away” sendromu bizdeki “seçim rallisi” havasını bozmadığı takdirde İMKB 67.500-70.500 bandını korumaya çalışacaktır.

Ancak Cuma günü GE’nin Garanti Bankası’ndaki hisselerinin bir kısmını satacağı, hükümet ve BDDK tarafından bankacılk sektörüne yeni yaptırımlar v.b. haberler gelecek olur ve seçim rallisi havası, Mayıs satışlarına yenilecek olur ise o zaman da İMKB 100 endeksini 65.500-750 bandına kadar inebilecek bir satış görülebilir. Ancak bu seviye tutacaktır.