Paritedeki kritik gelişmeler!

Euro/dolar paritesi çok değil 3 Aralık tarihinde 1.5142’yi gördüğünden bu yana dolar lehine düşüyor. Dün (bu yazı yazıldığı zaman kadar) 1.4329 seviyesi görüldü. 10 iş günü içinde yüzde 5.4’lük bir değişim! 1.4510 seviyesi kritik bir seviye idi ve önceki iki günde bu seviye “Fed toplantısının beklerken” aşağı yönlü kırılmadı.

Fed’in piyasalara likidite sağladığı bazı programları yakın zamanda bitireceğini, ekonominin istenen düzeyde olmasa da toparlanma yönünde olduğunu söylemesi “bedava paranın” artık sonuna gelindiği fikrini güçlendirdi.

Dolardaki zaafiyetten dolayı değer kazanan euronun da Yunanistan cephesinden gelen ve gittikçe “gürültü” yaratan haberlerle gerilemesi, doların değer artışını hızlandırdı. Asıl ilginç olanı İspanya, Almanya, Avusturya ve son olarak da Yunanistan’ın finansal piyasalarından gelen haberler euronun altının çok da dolu olmadığı, sağlam temellere oturmuyor olduğu konusunda endişeleri arttırdı. Hızlı değer kaybının ardındaki en önemli sebeplerin başında bu geliyor.

Bu mesele önümüzdeki günlerde daha da fazla tartışılıyor olacak! Üstelik bu tartışma AB ile ABD arasında krizin çözümü konusundaki yaklaşım farklılığında da etkisini gösterecektir. AB daha kontrollü ve denetim altındaki bir bankacılık ve finans sistemini savunurken, ABD (ve ABD’den ayrı olarak İngiltere) “yaratıcılığı kısıtlamayacak, daha serbest” bir anlayışı savunuyor. Kendi çöplüğünde sürekli sorun çıkmaya devam eden bir AB’nin sesi ne kadar yüksek çıkabilir merak konusu olacak önümüzdeki günlerde.

Paritedeki gelişmelerle ilgili bir başka önemli nokta ise “zayıf dolar=yükselen hisse senedi piyasaları” denklemindeki değişim. Hisse senedi borsaları düşük faiz sebebiyle değer kaybeden (ki bu da bedava paranın devamı anlamına geliyordu) dolar sayesinde yükseliyorlardı. Fed cephesindeki son gelişmelerle değer kazanmaya başlayan dolara rağmen hisse senedi piyasaları çok da fazla değer kaybetmiş değiller.

Euro/dolar paritesinde en son 1.4350 seviyelerinin görüldüğü Ağustos ayının son günlerinde Dow Jones Endeksi 9.500 seviyelerinde, altının onsu 930-960 dolar bandında hareket ederken gümüşün onsu 14.60-15 bandındaymış. Bugünlerde ise Dow Jones Endeksi 10.450, altın 1.120, gümüş ise 17.40 seviyelerinde. Piyasaların “sıfır toplamlı - zero sum game” olmadığını hepimiz biliyoruz. O gün parite 1.43’lerde diye diğer değişkenler de aynı yere inecek/gidecek değiller.

Ancak ya dünyanın en likit paritesi (piyasası) olan euro/dolar seviyesi önümüzdeki günleri yanlış fiyatlıyor, ya da hisse senetleriyle, altın/gümüş bu durumu yanlış yorumluyor. Hisseler, altın ve gümüş ancak doların değer kazanmasının; euronun zaafiyetinden dolayı oluşması durumunda haklı çıkabiliyorlar. Zira euroda (Dubai’de olduğu gibi ) bir “büyük abi” - Almanya- çözümü ortaya çıkacak olur ise euro kısa zamanda toparlanacaktır. Yok eğer mesele “bedava paranın sonu” ise bu durumda da parite haklı ve hisselerle, altın/gümüş değer kaybedecektir. Bugünlerdeki düşüşe direnci ilerdiki haftalarda “yıl sonu sendromuna” bağlıyor olacağız.

Paritede şimdiki hedef 1.4150 seviyelerinde... Bu yıl içinde bu seviyelere inecek olur isek diğer piyasaların da direnmesi hayli zor olacaktır.