Pamuğun ‘Lisanslı Deposu’ açıldı!

Artık tarım ürünleri sadece tükettiğimiz nesneler olmaktan ödeye geçti. Artık bir finansal “yatırım aracı” da oldu. Yurt dışında bu konuda neredeyse geçtiğimiz yüzyılın başından beri var olan bazı unsurlar bizde de oluşmaya başladı.

Tarımsal ürünler yerel Ticaret Borsaları’nda alınıp satılıyor, ancak bu işlemler “ulusal seviyeye” çıkamıyordu. Bu amaçla İzmir’de Vadeli Opsiyon Borsası (VOB) kuruldu. Ancak VOB asli amacından hayli saptı ve ağırlıklı olarak İMKB 30 Endeksi’nin vadeli kontratlarının işlem gördüğü bir borsa haline geldi. VOB’da tarımsal emtia kontratları da vardı ancak bunlar ne yazık ki arzu edilen işlem hacmine bir türlü ulaşamadı. (19 Şubat 2011’de yayınlanan “Ey Türk çiftçisi Pamuk ek!” başlıklı yazıma da bir göz atmanızı öneririm.) Bu başarısızlığın temelinde VOB’da işlem görecek ürünler için “Lisanslı Depoların” olmaması yatıyordu.

Lisanslı depolar sayesinde üreticiler; ürünlerini belirlenen standartlarda bu depolara teslim ederek, ürünlerini “kaydi” hale getirebiliyor, bir başka deyişle menkulleştiriyorlar. Depo makbuzunu da hem alım-satım için, hem de banka ve diğer finansal kurumlarda rahatlıkla teminat olarak kullanabiliyorlar. Böylelikle üreticiler, fiyatların düşük olduğu hasat döneminde satmak yerine; korunaklı, güvenli ve sigortalı lisanslı depolarda saklayarak fiyatın uygun olduğu zamanlarda satabiliyor.

Lisanslı depolar sayesinde; sanayiciler depo yapma maliyetinden kurtulurken, istedikleri miktar, kalite ve standartta ürüne ulaşabiliyorlar. Tarım ürünlerinin kayıt altına alınması, kaliteli üretimin teşviki ve veri temini de kamu açısından fayda sağlıyor.

Dün Ege bölgesinin temel ürünlerinden olan pamuk için İzmir’de Elidaş Lisanslı Pamuk Deposu açıldı! İzmir Ticaret Borsası başkanı Işın Kestelli ve Ulusal Pamuk Konseyi başkanı Barış Kocagöz’ün ısrarlı çabaları, TOBB ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın desteğiyle bir araya gelen 19 ortağın bu oluşumu ile tarımda Türkiye’de yeni bir dönem açılacak!

Halühazırda faaliyet gösteren 3 lisanslı depo var. Ancak Elidaş’ın farkı, fiziksel olarak depoya teslim edilen pamuk için verilen “Elektronik Ürün Senedi (ELÜS)”; bir yandan Takasbank altındaki yatırım hesaplarında saklanırken, İzmir Ticaret Borsası’nda kurulan elektronik işlem platformunda da rahatlıkla alınıp satılabilecek!

Üreticiler, sanayiciler, “finansal tarım ” ile uğraşanlar ve kamu adına bu önemli gelişmede emeği geçenlerin hepsini kutlamak gerek!