Merkez Bankası piyasaları, son iki haftadır dolambaçlı yollardan dolaştırarak ve TL’yi sıkıştırarak dünkü PPK toplantısına kadar getirdi. Önemli kararlar bekleniyordu. Daha önceki toplantılarında “sadeleştirme” adı altında alt ve üst bantları daralttığından ve son 1 aydır dövizdeki oynaklığa müdahale edebilecek araçları kendi rızasıyla terk ettikten sonra işi zorlaşmıştı. Düşük faiz, TL’yi bir anlamda “carry trade” parası (ucuz faizle borçlanıp, yüksek faiz getiren para birimine yatırma) haline getirince TL’ye yönelik spekülatif ataklar da artmıştı.
Buna çare olarak en yüksek faiz oranı olan Geç Likidite Penceresi’nden (GLP) yani yüzde 10’dan fonlama yapmaya başlandı. Bankaların hesaplarını tutturamadıkları veya zor durumda kaldıkları zaman kullandıkları bu “son kaynak (last resort)” imkanı bir anda para politikası aracı haline geldi. Hatalı bir yöntemdi ancak dünkü PPK’ya kadar “idare edebilme” adına kabul edildi. Diğer yandan TCMB son
4 iş gününde; Londra’da gerileyen TL swap (Para Takası) faizlerini de TL üzerindeki spekülasyonları “pahalılaştıracak” şekilde yüzde 8’den yüzde 10’a kadar yükseltti. (Londra’da TL faizlerinin gerilemesinde dolar likiditesine olan talep de etkiliydi, swap işlemi ile bir taşla iki kuş vurulmuş oldu) Bu önlemlerle dolar/TL kuru 3.80’lerin altına geriledi.
Dünkü PPK toplantısı piyasaların merakla ve biraz da tedirginlikle beklediği bir toplantıydı. Bir sonraki PPK toplantısının ne zaman yapılacağının dahi bilinmediği bir belirsizlik ortamında, TCMB’nin piyasalardaki oynaklığı ve yükselen döviz kurlarını da düşürebilecek bir faiz adımı atmasını bekliyordu.
Bu adım hem geldi, hem gelmedi.
Nasıl mı? TCMB gecelik ve GLP borç alma, haftalık politika (Artık kendi gitti, adı kaldı) faizlerini değiştirmedi. Gecelik borç verme faizini 75 baz puan artırarak yüzde 8.50’den 9.25’e, GLP faizini de yüzde 10’dan 11’e yükseltti. Bakıldığında politika faizi değişmemişti. Ancak son
3 işgününden bu yana bu fonlama tamamen sona ermiş, gecelik borç verme ve GLP kullanılıyor, zımni fonlama faizi yüzde 9.10’lara yükselmişti.
Merkez Bankası bu hamle ile örtülü faiz artışında kendisine 75 ile 100 baz puanlık bir alan daha açmış oldu. Ancak bunu da sadeleştirelim derken karmaşıklaşan yine 5 farklı faizle yapmaya çalışıyor. “Liste fiyatı” itibariyle faiz artırmamış olurken, aba altından faiz artırmaya devam etmiş oldu. Üstelik de; Fitch’in Cuma günkü olası not indirimi öncesinde; ilerisi için tam ve net bir mesaj vermeden. Şunu basit, kolay anlaşılır ve gerçekten amaçlarına uygun bir patikaya ne zaman oturtacağız?
