Merkez Bankası (MB) dünden itibaren “gerekli gördüğü günlerde, gün içinde döviz satım ihaleleri açabileceğini, gün içi ihalelerde satımı yapılacak tutarın her bir ihalede 50 milyon dolar olacağını” açıkladı. Bu açıklama sonrasında 5 ihalede gelen 624milyon dolarlık talebe karşın; açıklandığı üzere; 250 milyon dolar satıldı.
Bu başlıkta ya da ara başlığıyla kaç yazı yazdığımı hatırlamıyorum. Müdahaleler “modern zamanlarda” artık işe yaramıyor. “Eski zamanlarda” piyasalar daha çok “spot” bazda, yani günlük olarak ve “nakit” olarak çalışıyordu. Bunlara ek olarak finansal piyasalar bu denli küreselleşmemişti! Modern zamanlarda hem finansal piyasalar birbirine “eklemlendi” hem de türev ürünlerin hacmi “spot piyasanın” hacmini geçti!
Müdahale eskide kaldı
Böylesi bir ortamda yapılacak müdahalelerin “kesin sonuç” vermesi olasılığı azalmış durumda! Kaldı ki eski zamanlardaki müdahaleler de işe yaramamış, piyasa eninde sonunda gideceği yere gidiyor. Teknik olarak müdahaleler politika yapıcılara “zaman kazandırır”. Nihai sonucu etkileyemezler. Müdahale edilerek “satın alınan zaman” ile asıl sorunu ortadan kaldıramadığınız zaman, o sorun bir süre yeniden nüksediyor. Bizim piyasalarımız da bundan “müstesna” değil.
Üstelik finansal piyasalarımızda yaşanan sorunlar sadece “Gezi Olaylarından” kaynaklanmıyor. Kürede de finansal piyasalarda; Fed’in parasal genişlemesinin sonuna gelindiği algısıyla; “depremler” yaşanmaya başladı! Hemen hemen tüm gelişmekte olan ülkelerin para birimleri değer kaybederken, Hindistan Rupisi, Hindistan Merkez Bankası’nın müdahale etmesine rağmen; yeni tarihi zirve gördü!
Piyasalarda “Gezi Olayları” ile başlayan, Başbakan’ın söylemleri ve tepkileriyle başka bir aşamaya evrilen ve Vali H.A.Mutlu’nun “müdahale edilmeyecek” açıklamalarına rağmen polisin Taksim’e müdahalesi de piyasaların toparlanma ümitlerini suya düşürdü.
MB’nın müdahalesi; 2011 sonlarında müdahale ettiği, 2.20 sepet seviyelerinin üzerine geçildiğinde geldi! Yöntem ve zamanlama olarak hatalı olan bu müdahalelerin işe yaraması için iki “desteğe” ihtiyaç var. İlki 18-19 Haziran’da Fed’in yapacağı toplantı sonrasında “merak etmeyin, sizin korktuğunuz kadar kısa zamanda parayı vermeyi durdurmayacağım” söylemin net olarak dile getirmesi. Diğeri de yurt içinde toplumsal barışın tesisi yönünde, farklı seslerin de dinlendiği ve emredici üsluptan, uzlaşmacı üsluba dönüldüğünün mesajının verilmesi. Bunlar olmadığı takdirde ilk aşamada dolar/TL kurlarında 1.9260’nin test edilmesi işten bile değil! Sonrasını sormayın bileÖ
Kısa vadede müdahalelerin başarılı olabilmesi için MB’nın elinde yeterli araç var. Ancak orta uzun vade için bu araçların uzun süre dayanması; kalıcı hasarlar vermeden; hayli zor!
Aslolan “bataklığı” kurutmak!
Müdahale işe yarar mı?
Haberin Devamı