Kuzey Amerika ‘eşikaltıcılarının’ hepsini attık!

Küresel krizin sona erdiği, dönüşün V şeklinde olduğuna dair inanç gittikçe artıyor. Alfabe çorbasına dönen dönüş hareketinin şekli konusunda her kafadan bir ses çıktı.

Ben halen daha V dönüşe inanmayan, “ikinci ayağı kısa W” dönüşüne oyunu kullanan biriyim. Bu beklentimin ardında bir çok sebep var. İlk aklıma gelenler; likidite yüzünden çıkan bir krizin çözümü yine likidite vermek olamaz! Daha akılcı ve de akıllı çözümleri olmalı. Sistemik olarak bir şeyler değişmeli ki, benzer bir kriz yeniden yaşanmasın. Bir diğeri ise krize neden olanların halen daha iş başında olmaları. Kimse işini kaybetmeyecek mi? Bu denli ağır bir krize sebep olanlar hiç mi bunun bedelini ödemeyecekler?

Radikal adımlar atılmadan bu krizin “kökten” çözülemeyeceğine; başta Fed olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının “bedava paraları” ile coşan piyasaların, bu kaynaklar çekilince W’nin ikinci ayağı için harekete geçeceğini düşünüyorum. “Bedava paranın” ne zaman çekileceği netlik kazanmış değil. Başta ABD’deki yatırım bankaları olmak üzere; uluslararası bankacılık sektörü, bu sürecin mümkün olduğu kadar geç başlamasını istiyor. Hatta bunun için G-20 liderler/maliye bakanları ve IMF/DB toplantıları olmak üzere hemen her zeminde, “Teşvikleri bir anda çekerseniz piyasalar yeniden çöker, bunca çaba boşa gider” diyerek adeta “şantaj” yapıyorlar. Şimdilik başarılı da oluyorlar!

Diğer yandan bu krizi zamanında görmüş, buna uygun önlemler almış olanlar da var. Bu konuda HSBC diğerlerinden önemli ölçüde ayrı(şı)lıyor. Zira 2006 yılı sonunda Amerika’daki ev kredileri (mortgage) piyasalarında 10 milyar dolar zararı yazıp ilk çıkan onlar oldu. Geçtiğimiz hafta bu bankanın Avrupa kurumsal kredilerden sorumlu Grup Genel Müdürü Alan M.Keir ile sohbet etme imkanı buldum. Nasıl böyle bir karar verebildiklerini, nasıl önceden gördüklerini merak etmiştim. Avrupa’daki ve özellikle İngiltere’deki tecrübelerinden yola çıkarak ABD’deki ev kredilerinin geri ödenme performansını yakın izlemeye almışlar. Ödenme güçlükleri artmaya başlayınca stratejiyi gözden geçirmişler. Sorunun büyüdüğünü görünce de radikal bir karar alarak, mortgage piyasasıyla ilgili zararı sineye çekip K.Amerika’da bu işlerle uğraşan bölümü kapatmışlar. Eşikaltı (subprime) kredilerden kaynaklanan bu belayı başlarına açan tüm yöneticileri de işten atmışlar.

Bence yerinde bir karar! Merrill Lynch, Citigroup, Bank of America, UBS, ING, AIG, Bear Stearns gibi “birkaç” banka ve General Motors gibi otomotivci, az sayıda CEO hariç üst yöneticilerin neredeyse tamamı işlerini korudular. Krize yol açanlar, aynı zamanda krizi yönetiyorlar !(?)

Çin başta olmak üzere uzak doğunun “yeni çağda” daha önemli olacağını düşünerek genel merkezini Hong Kong’a taşıyacak olan HSBC’nin gösterdiği cesareti, ABD ve Batı dünyası gösterebilmiş değil!

Kimse bana “Yöneticiler krizde tecrübe kazandı, bir daha yapmazlar” demesin.

Sırf bu sebepten bile krizin çözümü zaman alacak.