Küresel plan işe yarar mı?

Bugün G-20’ler toplanacak ve “küresel bir plan” için mutabakat arayacaklar. Ev sahibi İngiltere Başbakanı Gordon Brown muhtemel bir planın (büyük ihtimalle kabul edilmiş olan) ipuçlarını verdi.

Küresel ticaret, finansal düzenlemeler, yeni istihdam yaratma ve ekonomik büyümenin temini için 100 milyar dolarlık bir “küresel paket” açıklanacak. IMF’ye; gelişmekte olan ülkelere açacağı krediler için 250 milyar dolarlık ek kaynak sağlanacak. (Bu arada G-20 üyesi olarak Türkiye, IMF’ye bir taraftan kaynak sağlayacak, diğer yandan IMF’den kredi kullanacak!)

Brown’un bu açıklamaları kıta Avrupası’nın iki lideri Sarkozy ve Merkel’den pek destek bulmadı. Başta “vergi cennetleri” olmak üzere önceliklerini finansal piyasaların yeniden düzenlenmesi olarak belirlemiş olan Avrupa ile piyasalara para vererek çözüm arayan ABD’nin henüz daha anlaşamadığı görülüyor. G-20’nin önemli aktörlerinden Japonya’nın Başbakanı Taro Aso da Almanya’nın “destek paketlerinin” ne kadar önemli olduğunu anlamadığını söyleyerek bir anlamda ABD’yi destekliyor. (Bu arada 10 yıldır kendi toksik/batık kredi sorunun çözemeyen ve bu süre zarfında “sıfır” faiz politikası izleyen Japonya, neden yine bir teşvik paketinden söz eder anlamıyorum!) Yeni bir rezerv para önerisini yapan Çin de bugün yapılacak toplantıdaki farklı seslerden bir diğeri.

Bu toplantıdan şöyle ya da böyle bir sonuç çıkacağına inananlarla, Brown’un zikrettiği rakamları duyan piyasalar yine “olumluyu” satın almayı tercih etti. Borsalar toparlarken, özellikle gelişmekte olan ülke para birimleri değer kazandı. Üstelik euro/dolar cephesinde çok da büyük bir değişiklik yokken...

Gün içinde 1.6750’ye kadar yükselen dolar/TL kurları, gün sonunda önemli teknik seviyelerden biri olan 1.6250 seviyelerine kadar değer kazandı. Bunda Başbakan Erdoğan’ın IMF’le ilgili açıklamaları da etkili oldu. Bugün 1.6150-1.62 bandının da test edilmesi mümkün.

Gelelim asıl soruya; G-20’den yukarıdaki parasal “teşvikleri” içeren bir paket çıkarsa bu işe yarar mı? Trilyonlarca dolarla çözülemeyen kriz; toplamı 350 milyar doları bulacak bir paketle mi çözülecek? Hiç sanmam. Bana göre “kavramsal tartışmada” AB haklı. Paranın çarçur edilmeyeceği yeni bir düzen kurulur, ya da bunun kararları G-20’de içinde ortak mutlak bir mutabakatla alınır ancak o zaman konuşulan paralar işe yarar. Haa bir de korumacılık ve “rekabetçi devalüasyonlar” meseleleri var ki, bundan sonraki dönemde “küresel barış” için hayati önem taşır hale gelen iki konu.

G-20’lerin bu konuları ne yazık ki zaman içinde ele alma şansları yok, tümü konusunda bir mutabakata varıp, hepsini bir seferde “küresel teşvik paketinin” içine koymaları şart!