Japonya’dan beklenen müdahale geldi!

Hiç beklenen müdahale, müdahale olur mu? Olurmuş gibi görünse de nihayetinde işe yaramadığı ortaya çıkar. Dün Japon Merkez Bankası (Bank of Japan BoJ) dolar/yen kuru 83’ün altına inince piyasalara müdahale etti. 6 yıldan sonra gelen bu müdahale piyasalarca çok da beklenmedik değildi! Geçtiğimiz 3-4 hafta içinde Japon Başbakanı’nın, BoJ Başkanı ile ha bugün, ha yarın görüştü deniyordu. Piyasalar bu görüşmeler sonrasında bir müdahale geleceği beklentisindeydi.

Böylesi bir görüşme olduğuna dair net bir haber çıkmadı ancak dün Japonya Maliye Bakanlığı ve BoJ, yen satıp, dolar alarak yen’e müdahale etti. 6 yıl aradan sonra gelen müdahale için ilk açıklanan müdahele rakamı 100 milyar yen. Yaklaşık 1.2 milyar dolar. 2003-2004 yılları arasındaki müdahale sırasında 35 trilyon yen’e göre (o zamanki ortalama 115 pariteye göre 304 milyar dolar) miktar çok düşük kalmış durumda.

Yen, dolar karşısında en düşük seviyelerini 1995 yılında 79’lara gerilediğinde görmüş. O günden görülen en düşük seviye olan 82.88, dünkü müdahaleden az önce görülmüş.

Bank of Japan bu müdahale ile 83 seviyesini bir anlamda “destek/eşik” yapmış durumda. Müdahaleyi “aportta” bekleyen piyasa müdahaleyi şimdilik “göğüslemiş” durumda. Maliye Bakanı Noda’nın “Gerekirse müdahaleye Avrupa ve ABD piyasalarında devam ederiz” şeklindeki “sözel müdahalesi” de işe yaradı ve günün sonunda yen, dolar karşısında 85.70’lere kadar değer kaybetti.

Peki bu müdahale işe yarar mı?

Korkarım diğerlerinde olduğu gibi bunun da işe yaraması zor. Piyasa mutlaka BoJ’un gerçek müdahale seviyelerinden emin olmak için yeniden 83’leri test edecektir.
Eğer MB yine müdahale edecek olur ise bu seviyenin kritik olduğunu anlaşılacak ve aşağı geçilmesi için “önemli” bir olayın ortaya çıkması gerektiğini anlayacaktır. BoJ’un aynı seviyeleri “müdafaa” edecek olması piyasaları ikna edebilirse ne ala. Yok eğer ikna edemezse, parite daha aşağılara inecek, piyasa daha aşağısını zorlayacak, sürekli BoJ’u test edecek, müdahaleye zorlayacaktır. 2003-2004’teki 300 milyar dolar nasıl harcandı sanıyorsunuz? 135’lerden başlayan değerlenmeyi onca para durduramamışken şimdi nasıl olacak da başarılı olacak.

Denebilir ki rezervleri şimdi daha büyük. Bu iş modern dünyada rezerv meselesi olmaktan çıkmış durumda. İşin kötüsü o yıllarda diğer Merkez Bankaları da “yardımcı oluyorlardı” BoJ’a. Şimdi her koyun kendi bacağından asılıyor. Dünkü müdahalesinde BoJ yanlız başınaydı. Korkarım bundan sonra da yanlız olacak.

Müdahale başarılı ol(a)mazsa?

Dolar/yen paritesinde 79-80 seviyesi ilk aşamada gündeme gelecektir. Ben bu seviyenin korunacağını düşünüyorum. Sonrasında ise 70 seviyesi resmin içine giriyor ki bu durum dünya üzerineki dengeleri ciddi şekilde değiştirecektir.
Yen’e müdahalenin başarılı olup olmayacağı bizi aslında yakından ilgilndiriyor. Özellikle de bu müdahalenin yarın Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz ile ihracatçı birliklerinin toplantısı öncesinde gerçekleşmesi kafaları karıştıracaktır.

Birliklerin, Yılmaz’a “Sen de müdahale et” tarzı baskılarının olması mümkün. Ancak böylesi bir müdahalenin de tıpkı ‘yen’de olacağı gibi ancak kısa süreli bir faydası olacaktır.

Sonrasında hayat yine eski seyrine dönecektir. Hatta daha kötü olma olasılığı da yok değil. Daha önceki örneklerde görüldüğü üzere...

Başkan Yılmaz; müdahale edecekse bile BoJ’un yaptıklarının işe yarayıp yaramadığını gördükten sonra müdahale etmesi yerinde olacaktır. Bunun da yarınki toplantıda ihcatçılara uygun bir dille anlatılmasında fayda var!