Geçen yılın sonundan itibaren başlayan “gelişmekte olan ülkelerden çıkıp, gelişmiş ülkelere dönme” modasının etkileri hissedilmeye başlamıştı. Ocak ayının ikinci haftasıyla başlayan Ortadoğu ve Kuzey Afrika “yeniden yapılandırmasının” etkisiyle gelişmekte olan ülkelerden çıkış hızlandı.
Önce Süveyş Kanalı’nın kapanabileceği endişesi, ardından Libya’nın petrol arzına vuracağı darbe endişesi petrol fiyatlarını yükseltti. Piyasalardaki tedirginlik daha da arttı. Bu ülkelerin borsalarından çıkışlar hızlandı. Mısır doğal olarak en fazla etkilenen ülke oldu. Her ne kadar bankacılık sistemi ve borsası işlemlere kapatılsa da hasar çoktan ortaya çıkmıştı. Aşağıdaki tabloda krizin etki bölgesi olan Ortadoğu’daki bazı ülkelerin borsa performansları yer alıyor. İMKB’nin performansını da ipucu sağlaması açısından yer verdim. Doğal olarak Mısır en fazla düşen borsa. Bugün uzun bir aradan sonra işlemlerin başlamasıyla kayıp daha da artabilir! Katar, Suudi Arabistan, Dubai ve İMKB son gelişmelerde en fazla düşen borsalar.
Ancak bölgede bir borsa ve piyasa var ki olaylardan en az etkilenmiş olan ülke: İsrail. 18 Ocak’taki zirvesinden dünkü kapanış seviyesine göre kaybı sadece yüzde 5.20. Borsasının zirve gördüğü tarihte dolar karşısında 3.53’ten günü kapatan İsrail para birimi Şekel, Ocak sonunda 3.75’e yükselse de dün yeniden 3.6250 seviyesine kadar değer kazanmayı başarmış durumda.
Ülkenin ismini kapatıp sadece para birimi ve borsasının grafiklerine bakıldığında Uzak Doğu ya da Latin Amerika veya Doğu Avrupa’daki gelişmekte olan (gelişmiş ülkeler yükseldiğinden ayrıştılar) biri olduğunu rahatlıkla düşünebilirsiniz. Ama İsrail Ortadoğu’da ve yaşanan bunca karmaşanın neredeyse merkezinde.
Olayların fiziksel merkezinde olmakla beraber, etki alanının bu kadar dışında kalabilmelerini neye borçlular? İsrail Merkez Bankası’nın başındaki; bizim de yakından tanıdığımız; Stanley Fisher’e mi? Yoksa son yıllarda buldukları doğalgaz rezervleriyle enerji konusunda kendi kendine yeter bir ülke haline gelmelerine mi? Yoksa tüm bu “yeniden yapılandırmanın” nerede başlayıp, nerede biteceğine dair “önsezilerine” mi?
Sebebi her ne olursa olsun, İsrail piyasalarını yan gözle de olsa izlemekte fayda var. Yükseliş trendi kırılmaz ise, bizde yaşanan olumsuz havanın yakın zamanda kaybolacağını düşünmek mümkün. Yok eğer bu trend kırılacak olur, İsrail borsaları da gerginleşmeye başlar ise bizim piyasalarımızın toparlanması gecikebilir.
Ben izlemeye devam edeceğim, arada bir sizlerle gelişmeleri paylaşacağım!
İMKB, Ortadoğu’daki olaylardan en fazla etkilenen borsalardan
Bir önceki
Yüksek Son Fark
Ülke Tarih Seviye Seviye ( % )
İsrail 18 Ocak 2011 1,254 1,189 - 5.20
Abu Dabi 25 Ekim 2010 2,836 2,588 - 8.70
Dubai 1 Kasım 2010 1,787 1,410 - 21.10
S. Arabistan 17 Ocak 2011 6,795 5,942 - 12.60
Mısır (*) 6 Ocak 2011 1,483 1,167 - 21.30
Ürdün 12 Ocak 2011 289 260 - 10.10
Kuveyt 13 Kasım 2010 7,144 6,481 - 9.30
Katar 13 Ocak 2011 9,290 7,932 - 14.60
İMKB 25 Ekim 2010 71,777 61,283 - 14.60
(*) Mısır Borsası 28 Ocak 2011’den bu yana kapalıydı. Bugün işlemlere başlanacak.
İsrail Ortadoğu ülkesi değil mi?
Haberin Devamı
