Her şey iyiyse kuru yük endeksi neden geriliyor?

Borsalar bir yandan Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) 3 yıllık yüzde 1 faizle verdiği euroların devamının geleceği, diğer yandan Fed’in “bedava para programını” 2014 sonuna kadar uzatacağının netleşmesiyle coştular. Geçtiğimiz senenin acısını çıkarmak ister gibiler.

Sene hüzünlü bitmişti, ancak ‘yeni sene, yeni başlangıç, yeni şans’ söylemiyle likidite rüzgârını arkasına alarak tırmnıyorlar! Bir süre daha da gideceğe benziyorlar. Yunanistan’ın “borç silme” opearasyonunun ‘başarıyla’ sonuçlandığı haberinin de eli kulağındadır, büyük ihtimalle bugün gelir. Her ne kadar yüzde 70’e ulaşacak olan (sadece özel yatırımcıları kapsayan bu indirim bile “komşuyu” kurtarmayabilir!) ve AB bankacılık sektörü için çok da iyi olmayan bu haber bile içinde bulunduğumuz “ralli ortamında” yeni bir rüzgâr yaratabilir! Borsalar yükselirken gelişmiş ülkelerden karışık mesajlar geliyor. ABD Case-Schiller konut endeksi düşmeye devam ederken küresel PMI (Satınalma Yöneticileri Endeksi) 51.2 ile son 7 ayın zirvesine çıkmış durumda.

Tüm bu gelişmeler ortasında; neredeyse tüm varlık piyasaalrı yükselirken; bir dönem küresel ekonominin büyüme göstergelerinden biri kabul edilen Baltık Kuru Yük İndeksi (Baltic Dry İndex BDI) dün 662 ile tarihi dip seviyelerine düştü. Küresel kriz öncesinde, 11 Mayıs 2008 tarihinde 11.793’e yükselen bu endeks, krüzün en şiddetli hissedilmeye başlandığı Aralık 2008’de 666’ya kadar gerilemişti!

Peki neden düşüyor bu endeks? Bir kaç sebebi şöyle sıralayabiliriz:

1- Kriz öncesi 2006-2009 yılları arasında ısmarlanan yeni Capesize’lar (110 bin + dtw tonluk şilepler) denize indiler, Özellikle büyük gemi arzında önemli bir artış oldu.

2- Japonya’daki nükleer felaket ve son haftalarda Brezilya’daki aşırı yağışlar gibi nedenlerle taşınacak mal mikatrında önemli düşüşler yaşanabiliyor.

3- En büyük “taşıtıcı” Çin’deki büyüme yavaşlıyor. Çin’in zorunlu karşılıkları arttırmak gibi özellikle konuut sektöründeki balonu indirmeye yönelik önlemler Çin’deki ebüyümeyi düşürücü etki yapıyor.

4- Dev gemiler (Capsize’lar) “başabaş” noktasında çalışmaya razı olunca; Handymax (40-60) ve Panamax’ların (10-40 dwt) navlunları iyiden iyiye geriliyor...

5- 2009’da çelik hurda fiyatları halen daha yüksekti ve o günlerde eski gemileri hurdaya ayırmak “anlamlıydı”. Bir yandan cari hurda fiyatları o günlerdeki kadar yüksek olmamasından dolayı, diğer yandan halen daha bu gemiler üzerindeki kredi yükümlülüklerinden dolayı gemilerin hurdaya ayrılması, yani gemi arzının azaltılması da mümkün ol(a)mıyor!

Peki bu endekse bakıp da küresel ekonomi kötüye gidiyor demek mümkün mü? Bunu söylemek yukarıdaki sebepleri göz önüne aldığımızda pek doğru değil. Yine de bu ekdeksteki pozitif gelişmeler öneümüzdeki dönemde piyasaalrca kullanılırsa sizleri .çok da şaşırtmasın.

Asıl önemli gösterge Çin borsası olacaktır. Geçtiğimiz Nisan ayından bu yana gerileyen ve 6 Ocak’ta 2.132 ile en düşük seviyesini gören Şangay (Composite) endeksi küresel borsalarla birlikte ağır aksak yükselmeye başladı. Önceki gün 50 günlük hareketli ortalamasının üzerine çıkan Çin borsa endeksi için asıl sınav önümüzdeki günlerde 2.325 seviyelerinde yaşanacak.

Bu seviyenin üzerine çıkılması Çin’de de işlerin toparlandığüı fikrini güçlendirebilir. Çin toparlanırsa BCI’da onu takip eder mi, hep birlikte izleyeceğiz.