Haksız rehavet!

Wall Street’in “kurtarılmasına” karşı çıkanların baskısı sonuç verdi ve paket reddedildi. 19 Eylül’de tarihinin en büyük yükselişlerinden birini yaşayan sermaye piyasaları, bu ret sonrasında tarihlerindeki en büyük düşüşlerden birini yaşadı. ABD piyasalarında 1987’den bu yana yaşanan en büyük düşüş gerçekleşti. S&P 500 endeksindeki düşüş yüzde 9’a vardı.

Mucizevi paket gelebilir!

Dünyada bunlar olup biterken, büyük bir “şans” olarak biz bayram tatilindeyiz. Cuma günü bizim piyasalar açılana kadar “paket” yeniden meclise gelebilir, ya da yeni bir “mucizevi paket” daha gündeme gelebilir! Ya da FED “ara çözüm” olarak faiz indirimlerine gidebilir! Bunlardan herhangi birisi gerçekleşirse belki de biz bu kasırgayı en az hasarla atlatabiliriz.

Peki bu “bayram şansı” rehavete kapılmayı haklı mı çıkaracak? Dünya küçülme tehditi altındayken biz 9 günlük tatil yapıp, ciddi bir üretim kaybını göze alıyoruz. Halk olarak haksız bir rehavet içindeyiz. Hepimiz uzun tatilleri seviyoruz.

Geçtim! Asıl haksız rehavet hükümet cephesinde. “Bu krizi en az hasarla atlatacağız, krizlere hazırlıklıyız” söylemleriyle krizin etkilerinden kurtulmamız mümkün ol(a)mayacak. Yüksek faiz sayesinde “hormonlu” olarak değerlenen YTL sayesinde ortalıkta sorun yokmuş gibi görünse de bu krizin etkileri çok değil bir-iki aya kadar Türkiye sınırlarına dayanacaktır. “Haksız rehavet” içindeki ekonomi yönetimiyle, basın toplantılarında ‘Kim korkar hain krizden’ tarzı söylemlerle ya da kafamızı kuma gömerek bu krizin bizi de etkilemesinden kurtulamayacağız!

Önlemler bir an evvel alınmalı

Önceki gün yüzde 7’den fazla değer kaybeden (ki cari açık sorunlarını büyük ölçüde halletmiş olan) Brezilya’nın para birimi realde yaşananların, YTL’de yaşanması durumunda ekonomi yönetimi neler yapabilecek? (Bugünden bakıldığında(!) önümüzdeki Cuma günü dolar kurlarında 1.29’ların test edilmesi ihtimal dahilinde) Faizleri daha da yükseltmek gibi artık derde deva olmaktan uzak bir çözüm dışında ne gibi önlemler alınacak?

Bu konuda herhangi bir hazırlık olduğuıa dair bir izlenim edinmiş olan var mı?

Tüm bu kriz boyunca en az değer kaybeden gelişmekte olan ülke para birimi YTL (Rus merkez bankasının sürekli müdahele ettiği Ruble’yi saymazsak). ABD’de yaşananlar tüm piyasaları derinden etkiliyor, etkilemeye devam edecek. (Sonuna henüz daha gelinmedi!) Gelişmekte olan ülkeler bundan daha da fazla etkileniyorlar. Çok basit bir örnek tüm bu krizde ABD piyasaları zirvelerine kıyasla yüzde 30 değer kaybetmişken Çin yüzde 70, İMKB yüzde 45 dolaylarında değer kaybetmiş durumda.

Haketmediğimiz bu rehavetten sıyrılıp, krize karşı alınacak önlemleri bir an evvel belirleyip hazırlık yapmazsak, bundan sonra gelecek dalgaları hasarsız atlatmamız mümkün olmayacak!