Finansal Tsunami sonrasında Fed’den 3. Bedava Paketi gelir mi?

ABD’nin notunun geçtiğimiz Cuma günü piyasalar kapandıktan sonra S&P tarafından AAA’dan AA+’ya düşürülmesi finansal piyasalarda tam anlamıyla bir “finansal tsunami” yarattı! Tüm dünya borsaları son iki günde ciddi kayıplar yaşandı. Altın 1,780 ile tarihi rekorunu kırarken botu düşürülen ABD’nin devlet tahvillerinin getirileri “güvenli liman (?)” alımları nedeniyle yeni düşük seviyeler gördü.

Tsunmi öyle büyük oldu ki önünden kaçabilen herhangi bir piyasa; belki de altın dışında; herhangi bir enstrüman da ol(a)madı! Geçtiğimiz hafta Merkez Bankası tarafından açıklanan “bunlar da nereden çıktı’ dedirten önlemleri hazmetmeyi başaramamış olan Türk piyasaları da bundan aşırı olumsuz etkilendi. Pazartesi günkü yazımda, biz nasılsa olumsuzluğu önceden fiyatlamıştık, etki sınırlı kalır diye yazsam da borsadaki gerçekleşme beni büyük ölçüde yanılttı. Dün hem döviz kurları hem de borsa aşırı uçlara savruldu. Asya seansında dolar/TL kurlarında 1.8350 işlem görürken, IMKB 100 endeksi de 49,492’ye kadar geriledi. 3.20 cent’ten bir sonraki teknik düzeltme seviyesi olan 3.73 cent seviyeleri hemen hemen test edilmiş oldu!

Döviz tarafında MB’nın bankalara sağladığı fonlama faizlerini yüzde 1 (100 baz puan) düşürmesi piyasalara likidite temininde yardımcı olacağı mesajını verince kurlardaki kritik seviyelerden biri olan 1.7650’ye gelindi! Günün ilerleyen saatlerinde piyasalar; hem içeride hem dışarıda; ABD merkez bankası Fed’in bugünkü toplantısından piyasalara destek geleceği beklentisiyle toparlandı. Herkes Fed’den 3. Bedava Para Paketi (BPP) gelmesini bekliyor!

Ben bu konuda o kadar da iyimser değilim. İki sebepten dolayı. İlki; “birincisi işe yarasaydı 2.BPP gelirmiydi?” düşüncesi. Fed’in (ya da ECB’nin) piyasaları likiditeye “boğması” işe yarasaydı bugün dünya yeni bir kriz ile uğraşırmıydık? Taa en başından beri piyasaları daha doğrusu bankaları “kurtarmak için” yaratılan onca paranın eninde sonunda “ülkeler üstü bir borç krizine” dönüşeceğini yazdım durdum. Bugün gelinen nokta; halı altına süpürülmeye çalışılan sorunun artık halının altına sığmaması; ertelenmeye çalışılan krizin “erteleme gününe” gelinmiş olmasından başka bir şey değil. 3.BPP yine bir erteleme çabası olacak ve yine işe yaramayacaktır. İşe yaramayınca da bu sefer “n.inci” paketi bekler olacaktır piyasalar.

İkinci sebep daha çok Fed’in söylemleri ve politikalarıyla ilgili. Hem 1. Hem de 2. BPP’nin ardında Fed’in “deflasyon korkusu” yatıyordu. Deflasyon yani genel fiyat seviyesinin düşmesi (her ne kadar sıradan vatandaşı ilgilendiren konut piyasasında çok ciddi olarak yaşanmış olsa da) Fed’in en son karşı karşıya kalmak istediği sorun. Enflasyonu kat be kat deflasyona tercih eder durumdalar ve o yüzden de herhangi bir şekilde faiz artışından söz dahi etmiyor! Fed’in son zamanlardaki söylemleri de “deflasyon tehlikesinden uzaklaştık, bu nedenle yeni bir BPP’ye ihtiyaç yok” şeklindeydi. Şimdi sırf piyasalar istedi diye böylesi bir adım atar mı? Ben yukarıda da belirttiğim gibi beklemiyorum.

Ola ki, Fed 3.BPP’yi de açıklayarsa olan Fed’in kredibilitesine olacak. Fed iyiden iyiye elini verip kolunu kurtaramamış olacaktır! 1. ve 2. BPP’yi ‘isteyip de alan’ piyasaların 3.BPP’yi istemesi de bu yüzden değil mi? Kaldı ki Dow Jones endeksinde önümüzdeki 6-12 ay içinde 10,000’in altına inilmesini hatta 9,450’lerin ziyaret edilmesini bekliyorum. Fed bugün 3.BPP’yi açıklarsa, o günler geldiğinde kaçıncısını açıklayacak?

Fed büyük ihtimalle 3.BPP olmasa da piyasaalrı ferahlatacak bazı laflar edecektir. İşte bu beklentiydi piyasaları “ipten aldı”. Gerçi son günlerdeki aşırı kayıpların mutlaka bir düzeltmesi gelecekti. Dün yaşananlar da bunun bir tezahürü.