Çarşamba gece saat 00.15 ile 01.00 arasında altın fiyatlarında inanılmaz bir sıçrama oldu. 45 dakika içinde altının ons fiyatı 1.201 dolardan, 1.467 dolara fırladı. Bu hareket Matriks veri sağlayıcı ekranlarda görüldü. Diğerlerinde böylesi bir hareket yaşanmadı!
Matriks Bilgi Dağıtım Hizmetleri A.Ş. verilerini Interactive Data adı küresel veri sağlayıcısı bir şirketten alıyormuş. Altındaki bu anormallik bu şirketten veri sağlayan diğer kurumlarda da görülmüş.
Gece saat 00.00 ile 01.00 arasında birçok alışveriş platformu, altında fiyat vermiyor. Borsaların da kapalı olduğu bu saatte yaşanan hareketin neden kaynaklandığı henüz kesinleşmiş değil. İlk “olağan şüpheli” yine “şişman parmak”. Bence, derinliğin olmadığı saatlerde yazılımından dolayı hatalı emirler üreten bir algotrading (program bazlı alış-veriş) programının kontrolsüz çalışmasından kaynaklanan bir hata olması daha büyük bir olasılık. Ya saat 01.00 itibariyle program kendini kapattı, ya da birisi yapılan hatayı görüp programın çalışmasını durdurdu ve (o sırada eğer geçmişse) işlemler iptal edilerek fiyatlar yeniden 1.200 seviyelerine geri döndü.
Olayı canlı olarak izleyen birisi olarak altındaki hareketin tek başına olması, ne gümüşün ne de diğer emtianın ve paritelerinbu artışı desteklemiyor olması da yaşanın bir “hata” olduğu izlenimini güçlendiriyordu!
Pazar günü İsviçre’deki ”altın referandumu” arifesinde gerçekleşen dünkü olay bir anda çok farklı düşünceleri çağrıştırdı:
- Veri sağlayıcısı şirket, bilgisayar korsanları tarafından “hacklenmiş” (kötü niyetle ele geçirilmiş) olabilir mi?
- Eğer ortada bilgisayar korsanlığı varsa ve bir gün küresel finans sistemini sarsmak isteyenler sadece altın veya birkaç hisse senedinde değil de 5-6 değişik finansal üründe aynı anda bunu yapabilir mi? Fantezi diyeceğinizden eminim ama küresel finansal sistem böylesi bir “Finansal Terörizm” ile karşı karşıya kalabilir mi?
- Bireysel yatırımcılar için hayat bundan sonra daha da zor olacak. Kullandıkları veri sağlayıcının verileri doğru mu, güvenilir mi diye endişe etmeyecekler mi? Kontrol amacıyla ikinci, hatta ikisini de kontrol etmek üçüncü bir sistem almak zorunda mı kalacaklar? İşlemlerin bu denli çabuk olduğu bir ortamda hangi hızla karar verip de hangi hızla işlem yapacaklar?
- Türkiye’de de bazı piyasa katılımcısı kendi “algotrading” programlarını yazıyor. Peki onlar böylesi bir ortam hasıl olursa ne yapacak?
- Son olarak; gece yarısında yaşanan “gariplik” bireysel yatırımcılar için “stop loss-zarar durdurma” emirlerinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlattı! Siz siz olun; özellikle kaldıraçlı piyasalarda işlem yapanlar; stop loss seviyelerinizi önceden belirleyin ve bu seviyelere emirlerinizi bırakın!
Ya yaşananlar gerçek olsaydı?
