FED’in seçimi

FED elinden geleni ardına koymuyor, piyasaların normale dönmesi için. Başkan Bush da...

Önce ev kredilerinin faizlerini dondurmak (I. Bush Planı), ardından da 100 milyar dolarlık vergi indirimi paketi geliyor (II. Bush Planı). Bank of America, Countrywide adlı, “eşikaltı” krizinin ilk ‘kurbanını’ satın alacağını açıkladı. Daha öncesinde Singapur’lu devlet holdinginin (Temasek) Merrill Lynch’e ortak olması, 800 milyar dolarlık (ABD’li şirketleri kurtarmak-pardon satın almak için) Suudi Devlet fonu oluşturulması da diğer önlemlerdi!

Amaç hep aynı: piyasaların “normale” dönmesi!. Peki “normal” ne?

ABD piyasalarında atılan her adım; FED’in faiz indirimleri, Bush’un planları hep cari fiyat seviyelerinin “korunması” için. En yüksek ev fiyatı seviyesi, Dow Jones’ta 14,000 seviyesi “normal” kabul ediliyor. Varlık fiyatları yukarı giderken mesele yok. Aşağı gitmesi; ‘engellenmesi’, ‘önlem alınması’ gereken bir durum olarak varsayılıyor.

Bu varsayım nedeniyle de ABD’deki sorunlar hep ileriye ötelenmeye, çözüm zamana bırakılmaya çalışılıyor. Ancak “normal” kabul edilen seviyelerin sürdürülmesi mümkün değil. Mutlaka bir düzeltme olmalı. FED ve Bush yönetimi ‘politik’ davranmaktan vazgeçip, düzeltmeye izin vermeli.

Bu kriz ancak; sıradan bir ABD vatandaşının da ev fiyatlarının en azından yüzde 20-25 düşmesini yani bu kadar ‘fakirleşmeyi’ kabul etmesiyle aşılabilir. Yoksa FED isterse faizleri yeniden yüzde 1’e düşürsün, ABD’deki bu sorun kolay kolay çözülemez!

Eğer piyasalarda düzeltmeye şimdi izin verilmezse; bu önce resesyonu, ardından da kaçınılmaz bir şekilde ‘fakirleşmeyi’ getirecek. Mesele, artık sadece bir zamanlama meselesi! Bir de kontrol meselesi!

Düzeltmenin kontrollü olması; zararın “yönetilebilir” olmasına, sorunun kısa sürede aşılmasına yardımcı olacaktır. Yok eğer düzeltme ertelenir ve sorun daha da büyürse, düzeltme hem çok daha “vahşi” hem de çok daha maliyetli olabilir.

Tıpkı 2001’de bizde olduğu gibi.

FED’in seçimi işte tam bu noktada. Şimdiye kadar piyasaları koruyup kollamaya çalışan bir tavır sergiledi. Ancak bunu da birbiriyle pek de koordineli olmayan, zamanlamaları uyuşmayan, bölük pörçük ‘panik’ paketlerle yaptı.

İlk 25 baz puanlık indirimde ne enflasyondan ne de piyasaları kurtarmaktan vaz geçebildi. Ondan sonraki indirimlerde kafası karıştı ve şimdi Ocak ayının sonundaki toplantı bekleniyor. ECB ve İngiltere Merkez Bankası geçen hafta faizlerini değiştirmedi. FED’in faiz indirmemesi; hele hele piyasalar 50 baz puan beklerken; işleri iyiden iyiye karıştıracaktır.

25 baz puan indirim ya da hiç faiz indirmemesi FED’in kredibilitesinde ciddi yaralar açacaktır. Bu ay sonundaki toplantıda FED ve Bernanke çok dikkatli olmak zorunda. Aksi takdirde hem güven bunalımı hem de doların dünya parası olma özelliği ciddi yara alabilir. 900 dolara gelen altın şimdiden doların tahtına göz dikmiş durumda!