Faiz indirimleri işe yarar mı?

Avrupa Merkez Bankası, dün tarihinde ilk kez faizleri yüzde 1’in altına yüzde 0.75’e çekti. Aynı şekilde Çin’den de bir hamle geldi. Asıl dikkat çekici olan mevduat faizlerinin indirilmesiydi. Bugün kararla birlikte ECB nezdinde bankaların tuttukları mevduata faiz ödenmeyecek. Peki işe yarayacak mı bu önlemler?

ECB Başkanı Mario Draghi de bankaların pozisyonlarında çok fazla bir değişiklik beklemediğini itiraf ediyor! Mesele likidite ile çözülecek olsaydı, çoktan çözülmüş olur, bugünlere bile gelinmezdi. Ekonomiler artık ‘likidite tuzağına’ düşmüş durumda. Faizler inebildiği yerlere kadar inmiş ancak sistemde güven kaybolduğu için kimse para talep etmez hale gelmiş durumda

Dün 2 büyük merkez bankasından faiz indirimi geldi. Önce Çin’den borç verme faizini 31 baz puanlık indirimle yüzde 6’ya, 1 yıllık mevduat faizlerini de 25 baz puanlık indirimle yüzde 3’e indirildiği haberi geldi. Çin Merkez Bankası bir adım daha atarak kredilerin, mevduatlara oranı ile ilgili yüzde 75 sınırını kaldırmış. Böylelikle bankalar ellerindeki mevduatlardan daha fazla bile kredi verebilecek. Çin MB, zorunlu karşılıklarını da düşürmesi bekleniyordu, şimdilik bu indirim ertelenmişe benziyor!

Diğer indirim, ki bizi çok daha fazla ilgilendiriyor, Avrupa Merkez Bankası’ndan (ECB) geldi! Geçtiğimiz hafta AB liderlerinin özellikle bankacılık kesiminin rehabilite edilmesi konusunda vardıkları mutabakat sonrasında top ECB’nin sahasındaydı. Onlar da gereğini yaparak yüzde 1 olan borç verme faizlerini 25 baz puan indirerek; yüzde 0.75’e çekti. Bu beklenen bir hamleydi. Asıl dikkat çekici olan mevduat faizlerinin indirilmesiydi. Bugün kararla birlikte ECB nezdinde bankaların tuttukları mevduata faiz ödenmeyecek! ECB yapmış olduğu iki parasal genişleme ihalesiyle; bankalara yüzde 1’den, 3 yıllık 1 trilyon euro kaynak sağlamıştı. Ancak bankalar bu paranın büyük kısmını yine ECB’de tutmaya devam ediyordu. Son bakiye 790 milyar euro seviyesindeydi ve artık bu bakiye faiz kazanamayacak!

Büyük MB’larının bu hamleleri aslında ekonomilerdeki sorunların ‘itirafı’ anlamına da geliyor. İşler halen daha toparlanamadığından görev yine Merkez Bankaları’na (MB) düştü! MB mevduat faizlerini düşürmekle de “Size verdiğim fonları bende tutmayın, kredi olarak ekonomiye dağıtın” dedi. Dünün arada kaynayan bir başka hamlesi de Danimarka MB’dan geldi! Danimarka MB; borç verme faizini yüzde 0.45’ten, 0.20’ye düşürürken, mevduat faizini ise 0.05’ten, -0.2’ye (Negatif! ) düşürmüş. Diyor ki; “Bende para tutacaksan, bana üste faiz vereceksin!”

Peki işe yarayacak mı bu önlemler? ECB Başkanı Draghi de bankaların pozisyonlarında çok fazla bir değişiklik beklemediğini itiraf ediyor! Mesele likidite ile çözülecek olsaydı, çoktan çözülmüş olur, bugünlere bile gelinmezdi. Ekonomiler artık “likidite tuzağına” düşmüş durumdalar. Faizler inebildiği yerlere kadar inmiş ancak sistemde güven kaybolduğu için kimse para talep etmez hale gelmiş durumda. Ancak hükümetler ya da MB’ları üste para verirse paraya talep artacakmış gibi görünüyor. Özellikle de AB ve ABD’de...

Aslına bakılırsa AB liderlerinin geçtiğimiz hafta vardıkları; bankacılık sektörünün tek elden kontrol edilmesi, müdahale edilecek bankaların ‘merkezden’ fonlanması ve bu fonlamaların kurtarılacak ülkenin borç rakamına eklenmemesi kararları bankacılık sisteminin zapt-u rapt altına alınması kararları orta uzun vade için olumlu. Ancak AB’deki çok başlılığın bu konudaki adımların hızla atılmasına engel olacağı kaygısı piyasaların kısa vadede bozulmasına yol açıyor!

Euro 1.2288’i test edecek

AB’den gelen faiz indirim kararı doğal olarak euroyu vurdu! Hafta boyunca 1.2650’nin üzerinde günlük kapanış yapamayan euro, dün 1.2364’e kadar geriledi! Şimdi sırada bu yıl içinde görülen en düşük seviye olan 1.2288’in test edilmesine geldi! Bu seviyenin aşağıya kırılması ihtimali gün geçtikçe artıyor. Olası ilk hedef ise 1.1960-1.2010 seviyelerinde... AB kararının belki de tek iyi tarafı bizim şirketlerimizin kullanmakta olduğu değişken faizli euro kredilerinin maliyetlerinin azalması , önümüzdeki dönemde AB’de ‘faiz bulamayan’ fon ve bankaların bizim piyasalarımıza yönelmesi olacaktır. Bono faizlerinde son bir haftadır yaşanan düşüş de bunun en iyi göstergelerinden biri oldu.