Düşüşte mola zamanı!

FED’in 75 baz puanlık “prematüre” faiz indirimi bile ilk aşamada piyasalardaki düşüşü durduramadı.

Amerika’nın krizi, dünyanın krizi haline dönüştü. Ayrışma (De-coupling) senaryoları tutmadı, tüm piyasaların ABD’yi takip ettiği ve aslında ‘ayrışamayacağı’ görüldü. Biraz da Wall Street’in ‘ısıttığı’ ayrışma senaryosu; çok kısa bir süre için çalışıyor görünse de çalışmadığı daha doğrusu çalışamayacağı anlaşıldı.

Olayın boyutları müthiş. Sadece dün Societè Generale’in; piyasalarda işlem yapan bir yetkilisinin ‘sahtekârlığı’ nedeniyle 7 milyar dolar kaybettiği açıklandı. Bearings’i batıran Nick Leason’dan sonraki en büyük yolsuzluk iddiası. İddia!

Zira Leason’un yaptıklarından sonra; özellikle türev ürünler başta olmak üzere, risk yönetimi anlamında ciddi adımlar atıldı. Basel I yetmedi Basel II devreye girdi. Hatta AB’deki sermaye piyasası aracı kurumları için geçerli olan “MIFID” bile devredeyken böylesi bir “sahtekârlığın” yapılabilmesi ne denli mümkün? Ayrı bir tartışma konusu. Çok büyük ihtimalle bir ya da iki kişinin sorumluluğu üstleneceği ya da bulunacak bir-iki günah keçisinin üzerine yıkılacak bir olay.

Büyük olasılıkla olaya; gerçekleşen bir zararın ‘kol kesip’ yazılması yerine, kurtarırız düşüncesiyle pozisyonların arttırılması neden olmuştur. Bu da sadece bir ya da iki kişinin değil; işlem yapanların (trader), risk yönetiminin ve hatta üst yönetimin de dahil olması anlamına geliyor. Bu gruptakilerin ‘basiretlerinin bağlanması’ sonucunda zararların kontrolden çıkması söz konusu. Fransız bankası çok büyük olasılıkla son olmayacaktır. Önümüzdeki günlerde ‘sahte 3 Aralık kurbanı!’ başka isimleri de duyabiliriz.

Yine de...

Tüm bu olumsuzluklara rağmen piyasalar; FED’in Ocak sonundaki toplantısında 25 ya da 50 ek faiz indirimi beklentisi, ABD’deki bonoları sigortalayan şirketlerin sermayelerinin güçlendirilmesi, Bush’un ‘destek’ paketi ya da yeni yazılacak bazı senaryolar nedeniyle bir miktar toparlayacaktır.

Herkesin bir molaya, piyasaların az ve de sınırlı da olsa bir düzeltmeye ihtiyacı var. Hiçbir piyasa sonsuz düşmez, sonsuz yükselmez. Mutlaka düzeltmeler yaşanacaktır. ABD piyasalarından S&P 500 endeksinde 1.270 seviyesi çok önemli bir direnç haline geldi. Dow Jones’taki 11,600’lü seviyelerde benzer. İMKB 100’deki 42.000 seviyeleri kısa vadeli dip olarak kalacak. Dün hisse senetlerinde başlayan düzeltme bir süre devam edecektir. Hatta bu düzeltme hareketi Dow Jones’ta 12.700-13.200 ve İMKB 100’de de 48.200 hatta 52.000 seviyelerine kadar sürebilecektir.

“Ucuz faizi” bulan emtia piyasalarında devam eden ‘spekülasyonlar’ ve dolar/euro paritesindeki hareketler bu tahmini güçlendiriyor.