Döviz kurlarında itfa baskısı

2001 yılındaki kriz sonrasında bankalardaki açık pozisyon ve Hazine'nin borçlanma sorununu birlikte çözmeyi amaçlayan swap kağıtlarından beş yıllık olanlarının son bölümünün vadesi 14 Haziran da doluyor.

Üç ve beş yıllık olarak ihraç edilen bu tahvillerin üç yıllık olanlarının vadesi dolduğunda piyasalarda döviz ve kur sorunu yoktu. Bu nedenle de itfaların etkileri pek hissedilmedi. Son iki yıldaki rahat borçlanma ortamından faydalanan Hazine'de beş yıllık olanlarını zaman zaman erken itfaya tabii tutarak miktarlarını azalttı. İhraç bazına göre 2.175 milyar dolarlık son kısmı da vadesinde itfa edilecek. İtfa sırasında; itfa tarihinden iki gün öncesinde sonlanacak 10 işgünü ortalamasından oluşacak kur kullanılacak. Bu süre dün başladı. 14 Haziran'da bankalara YTL ödenecek olması doğrudan bu kağıtları elinde bulunduran bankaların döviz pozisyonlarının itfa kadar açılması anlamına geliyor ki, bu sebeple de bankaların şimdiden alım yapmaya başladıkları görülüyor.

9 Haziran'a kadar sürer
Bu talep de kurların yüksek seyretmesine neden oluyor ve 9 Haziran akşamına kadar da bu böyle devam edecek gibi. Başta Brezilya ve Güney Afrika olmak üzere son mini krizle başlayan kur hareketlerinde önemli gerilemeler yaşandı. Brezilya reali yükselişinin yüzde 50'sini düzeltirken bizde düzeltmeler bir türlü gerçekleşemedi..

Yılbaşında dövize endeksli ihraç yapmayacağını ve dövizli kağıtlarının da yüzde 80 oranında yenileyeceğini açıklayan Hazine'nin bu itfayı YTL ile ödeyeceği piyasalarca kabullenilmiş durumda. İtfa nedeniyle açılacak pozisyonlar için Hazine'nin önünde hâla daha yeni dövize endeksli tahvil çıkarma opsiyonu var. Ancak Hazine diyebilir ki ben yıl başında bunun böyle olmayacağını açıklamıştım ve dönmüyorum. Ancak aynı açıklamalar sırasında da 5 yıllık bonoların her ay ihraç edileceği de açıklanmıştı ve bu kararın askıya alındığı geçtiğimiz hafta açıklandı.

Benzer şekilde bu itfa için de günün koşulları göz önüne alınarak yeni bir ihraç yapılabilir ve bu da döviz üzerindeki baskıyı azaltıcı bir unsur olabilir. Yok eğer Hazine normal süreci devam ettirirse bu kez de bankaların elinde, 2 milyar dolar civarında nakit dolarları olacak. Belki de Hazine'nin döviz cinsinden bono çıkarması gerekecek.

Piyasaların beklentisi; döviz talebinin devam edeceği ve bu talebinde TMSF'den gelecek satışlarla karşılanacağı yönünde. İtfa nedeniyle oluşacak döviz talebi aslında temel bir sorundan çok "arızi" bir durum. Bunun da "arızi" çözümü TMSF'nin satışından geçiyor. Üzerinde çok konuşulan TMSF satışları umarım "geçici" olarak kalır. Aksi takdirde piyasa katılımcıları Merkez Bankası'ndan sonra bir de TMSF'yi izler hale gelecekler.