Deflasyon garantili tahviller geliyor!

Hazine Salı günü ilginç özellikleri olan yeni bir tür tahvil ihraç edecek. Nedir bu özellikler?

1-Hem anapara hem de kuponlar enflasyona karşın korunacak.

2-Deflasyon olması durumunda nominal kupon ve anaparalar garantili ödenecek

3-Enflasyon %5-%20 arasında kaldığı sürece bireysel yatırımcılar için avantajlı.

4-Anapara üzerindeki stopaj belirsiz.

Gelelim detaylara... Önceki yıllarda ihraç edilen enflasyona endeksli tahvillerde hesaplanan enflasyona bir “prim” eklenerek kupon belirleniyordu. Anaparanın enflasyon aşınması kupona yedirilmiş durumdaydı, ayrıca tanımlanmış bir anapara koruması da söz konusu değildi.

Yeni tahvillerin hem ana paraları hem de kuponları enflasyondan korunacak. Hesaplamalarda Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) kullanılacak. Ancak enflasyon hesaplamaları 3 ay geriden takip edecek. Bir başka deyişle ödenecek kuponda son üç aylık enflasyon olmayacak, önceki altı ayın enflasyonu kupon ödemesine yansıtılacak. Beş yıl vadeli, altı ayda bir kupon ödemeli olacak bu tahvillerin; altı aylık kuponu sabit yüzde 5 olacak. Her kupon döneminin başlangıç enflasyon endeksi ile kupon vadesine denk gelen enflasyon endeksi arasındaki fark ayrıca yüzde 5’e eklenecek. Her durumda yıllık bazda minimum bileşik yüzde 10.25 “reel faiz” ödenecek demektir.

Anapara için de; ilk ihraç tarihindeki endeks ile itfa tarihindeki fark hesaplanacak ve bu enflasyon farkı; itfa tarihinde anaparaya eklenerek toplam anapara itfa tutarı belirlenecek. Böylelikle anapara da enflasyona karşın korunmuş olacak. Tahvilin itfasına kadar geçen sürede deflasyon olmuş ve itfa tarihindeki endeks, başlangıç endeksinden düşük gerçekleşmiş ise, hesaplama mantığı gereği anapara kaybı olması kaçınılmaz.

Ancak Hazine burada da bir garanti getirmiş ve bu bonoların itfasında; eğer itfa değeri, nominal tutarın altında çıkar ise nominal değeri, yani anaparayı ödemeyi taahhüt ediyor. Benzer şekilde kupon döneminde enflasyon yerine deflasyon olur ise hesaplama sonucuna bakılmaksızın yüzde 5’lik minimum kupon ödenecek.

Yani Hazine bu tahvile yatırım yapanları deflasyona karşı güvence altına almış, anaparalarını ve kuponlarını garanti etmiş durumda. Enflasyon olursa zaten böylesi bir sorun yok. İhale “tek fiyat” yöntemiyle yapılacak ve kabul edilen en düşük teklif, yani en yüksek getiri, tüm katılımcılar için geçerli olacak. Bu bonolardaki en önemli belirsizliğe gelince; bu bonolarla enflasyon vergilendirilecek! Nasıl mı? Yeni bir düzenleme yapılmaz ise; elde edilen faizler ve anapara üzerine ödenecek enflasyon farkı Maliye tarafından “faiz geliri” olarak kabul ediliyor. Bu nedenle enflasyon farkı nedeniyle oluşacak ek tutarlar da stopaja tabii olacak.

Enflasyona göre düzeltilmiş kuponların stopaja tabii olması normal. Ancak itfa tarihinde enflasyon etkisi olarak artan anapara tutarı da Maliye açısından “faiz geliri” sayılacağından, nominal değer ile itfa değeri arasındaki farktan stopaj kesilmesi söz konsu.

Tabii ki stopajdan muaf olan “yabancılar” için böylesi bir sorun söz konusu değil. Enflasyona (!) vergi ödemek yine yerli yatırımcının sorunu olacak. Benzin, sigara, araba ve cep telefonunda ÖTV’nin KDV’sini ödeyen bu ülkenin vatandaşları, böylelikle bir de “enflasyonun stopajı” ile tanışacak! Bu küçük sakıncaya rağmen bu tahviller; profesyonel olarak piyasalarda olmayan ve yıllık yüzde 10.25 gibi reel getiriyi makul bulan bireysel yatırımcılar için iyi bir alternatif olacaklardır.