Piyasalarda bu hafta çok kritik bir viraj alınacak. Fed merakla beklenen faiz kararını açıklayacak. Fed faizi artırmayacaktır ancak piyasalar diken üstünde olacak. Fitch de Cuma günü Türkiye’nin notunu değerlendirecek
Fed’in bu hafta yapacağı toplantıda alacağı kararlar uzun zamandan beri merakla bekleniyordu. Çarşamba günü başlayacak Fed’in Federal Açık Piyasa Komite (FOMC) toplantısından çıkacak kararlar Başkan Janet Yellen tarafından bir basın toplantısı ile açıklanacak.
4 Eylül’de açıklanan Tarım Dışı İstihdam verisi 215 bin kişilik bir artış beklentisine karşın 173 bin kişilik bir artış gelmesi, özellikle Çin’in “devalüasyon denemesi” ile yarattığı kargaşadan sonra Fed’den faiz artışı bekleyenlerin sayısı yarı-yarıya duruma geldi. Geçtiğimiz Haziran ayında bir artışa gidileceğini bekleyen birisi olarak; bu beklentimin ardında Fed’in piyasalardaki “belirsizliği” ortadan kaldırması gerektiğine olan inancım yatıyor. Faiz artışı belirsizliği artık “Demokles’in Kılıcı” gibi, piyasalardaki oynaklığı artırabilir unsur haline geldi. Piyasalar adeta “Godot’u beklercesine” Fed’in faiz artışını bekliyor.
Faiz artışı fiyatlanıyor
Fed 25 değilse de 15 baz puan artırarak; bunu da yaparken işsizlik oranının istenen seviyelere yaklaştığını ancak enflasyon hedefine daha vakit olduğunu, bundan sonra da uzun bir süre daha verileri bekleyeceğini söyleyerek; piyasalardaki belirsizliği azaltabilir. Çin’in 11 Ağustos’taki “devalüasyon denemesi” sonrasında piyasalarda sapla saman birbirine karıştı. Bu dönemde özellikle gelişen ülke para birimleri dolar karşısında rekor düşük seviyelere gelirken (Bu arada dolar endeksinde (DXY) kayda değer bir yükseliş de olmadı) borsaları düştü. Bakıldığında hem gelişen hem de gelişmiş ülke piyasaları Eylül ayındaki bir faiz artışını fiyatlamaya başladı.
Fed’in faiz artırması gerektiğine inanmama rağmen artırabileceğini de düşünmüyorum. Yine de piyasalar 17 Eylül’e kadar diken üstünde durmaya devam edecekler, varlık ve döviz piyasalarında oynaklık devam edecektir. 17 Eylül’de bir artış gelmezse geriye bu yıl iki toplantı kalıyor: 27-28 Ekim ve 15-16 Aralık toplantıları (basın toplantısı da var). Ancak beklentim, Eylül’de artış olmazsa bu yıl faiz artışlarının “pas geçileceği” yönünde. Bu nedenle bu haftaki toplantıda ya dananın kuyruğu kopacak ya da dana 2016’ya kadar kuyruğu kurtaracak.
Fitch notumuzu kırar mı?
Siyasilerimiz kredi derecelendirme şirketlerinin notumuzun “hakkını vermediklerini” ve artırılması gerektiğini söyleseler de bu kurumlar sadece ekonomik verilere bakmıyorlar. Kaldı ki ekonomik verilerimiz de artık eskisi kadar “satın alınabilir” olmaktan uzaklaştı. Fitch’in yaptığı “mutedil” açıklamaları da dikkate alarak not değişikliğine gitmesini beklemiyorum. 1 Kasım’da yapılacak erken genel seçim öncesinde böylesi siyasi olarak algılanabilecek bir karar açıklamalarını sanmıyorum. Eğer notumuzu teyit ederlerse, Fed’in kararı ile şekillenen küresel piyasalara paralel bir seyir izleriz.
Yok eğer, beklentilerin aksine bir not indirimi gelir, yatırım yapılabilir notumuzu kaybedersek o zaman piyasalarımız karışacaktır. Fitch’in öncesinde, Fed’den de bir faiz artış kararı gelmiş ise “mükemmel fırtına” kaçınılmaz olacak. En azından ikisinin de aynı zamanda esmesini beklemiyorum.
2 FARKLI SENARYO
Fed faizi artırırsa piyasalar ne olur?
Tüm borsalarda yeni bir gerileme/düşüş dalgası yaşanır. ABD borsaları bundan en az etkilenen olurken, gelişen ülke piyasaları ve Hindistan hariç BRIC ülkeleri ve altın bundan en fazla etkilenen olur. Bu hamlede özellikle ABD 10 yıllık tahvil getiri faizlerini yakından izlemekte fayda var. 24 Ağustos’ta 1.92’ye kadar gerileyen getiriler bugünlerde 2.20’lere kadar yeniden yükseldi. 2.25 seviyesi önemli bir “direnç” bu seviye geçilecek olursa piyasalardaki düşüşler sertleşebilir, hızlanabilir. Euro/dolar paritesi toplantı öncesinde 1.14’lü seviyelere çıkmışsa bile Fed’in faiz artışı kararıyla birlikte 1.1080 seviyelerine doğru sert bir dönüş yaşayabilir. Pariteyle veya pariteden bağımsız olarak dolar/TL kurlarında 3.12 seviyesi test edilebilir. Bu seviyenin üzerinde günlük ve özellikle de haftalık bir kapanış yaşayacak olursak piyasalarımızın işi iyiden iyiye zorlaşacaktır.
Pas geçerse nasıl tepki verilir?
Kısa vadeli, saman alevi tarzı ralliler yaşanacaktır. Euro/dolar paritesi 1.1450-60 seviyelerini test eder ve bu seviye aşılırsa 24 Ağustos’taki 1.1709 seviyesinin üzerine çıkılıp, çıkılmayacağı tartışılmaya başlanır. ABD 10 yıllık tahvilleri 2.00’ın altına inmese de bu seviyelere oldukça yakınlaşır. Gelişen ülke para birimlerinde ve dolayısıyla dolar/TL kurunda da bir düzeltme/düşüş görebiliriz. Bu düşüşün ilk aşamada 2.96’lı seviyelerle sınırlı kalma olasılığı yüksek. Zira Cuma günü Fitch’in açıklaması var.
