Avrupa nasıl kurtulur?

Bir krizi yönetmeyi başaramadılar. Sorun henüz daha küçük iken, cesur adımlar atamadılar. Ateş bacayı sarınca bütün itfaiyeleri devreye soktular ama bazılarına yangını söndürmek için su koymayı unuttular.

11 yıldır kullandıkları ve kurmak için inanılmaz çaba sarfettikleri para birimi ve birliği neredeyse dağılma noktasına geldi. İşin kötüsü AB “çimentosu” çatlamaya başladı. Almanya ortaklarına danışmadan kafasına göre takılıp, açığa satışı yasaklıyor. Bu karar sonrasında bir dedikoduya göre 3 saat gibi kısa bir süre içinde 9.5 milyar euro Almanya’dan çıkıp, İsviçre’ye girmiş. Böyle bir para hareketi oldu veya olmadı. Önemli değil. Ancak hareketin bu denli hızlı olması, bir yandan ‘frang’ın değerinin sürpriz bir şekilde artması diğer yandan euronun dolar karşısında 1.2144’le dört yıl öncesine dönmesi endişenin büyüdüğünün göstergesi.

Hülâsası bu denli başarısız bir kriz yönetimiyle başına türlü belalar açan AB bu işten nasıl çıkar diye düşününce aklıma bir “reçete” yazmak geldi. AB’nin Türkiye’deki kordiplomatik misyonları bu yazıyı okur da kendi ülkelerine bildirirler mi bilemiyorum. Ama siz okurlar AB’nin aşağıdaki “ilaçlardan” en az ikisini aynı anda almaya başladığını duymadan, görmeden ABD’deki bu krizin kolay kolay biteceğine inanmayın.

Nedir bu ilaçlar?

1- Maastricht Kriterleri’ndeki gibi toplam borç/GSMH oranını yüzde 60’ın üzerinde olan ülkelerin borçlarında oransal “tenkisatlar” (kesinti) yapılacak. Bu ilaç akademi çevrelerince “borç yeniden yapılandırması” halk arasında da “konsolidasyon” olarak bilinir.

Alınan önlemler borçları ödemeye yetmiyorsa, borçlar önlemlerin ödeyeceği seviyeye çekilecek!

(Yan etki olarak ortaya çıkacak bankaların, gözünün yaşına bakılmayacak, banka batışlarına hazırlıklı olunacak!)

2- Merkezi-Federal bütçe hazırlanacak. Toplanan vergiler tek elden idare edilecek. Herkes ayağını yorganına göre uzatacak. Bütçe-yorgan dengesi yeni kurulacak “Mali denetim kongresi” tarafından denetlencek!

3- Bankacılık ve finans sektöründe konvansiyonel ürünlerle tüm türev ürünler aynı risk potasında değerlendirilecek ve tüm bu ürünlerde alınan risklerin sermaye ile oranı kurulacak. Bu ürünleri yasaklamak yerine, polisiye önlemler denetlenen sermaye yeterlilik oranı (diyelim ki yüzde 10) benzeri sınırlar getirilecek ve bunlar an be an denetlenecek!

4- Finans sektörüne ek vergi getirmek yerine, finans sektörü ile iş yapan herkese ve her kesime çok cüz’i oranda (diyelim ki yüzbinde 5) işlem vergisi konulacak. Böylelikle herkesin sistemi gereksi kullanımının önüne geçilirken, bu vergi sayesinde toplananlar bir “kriz önleme&tedavi fonunda” toplanacak. Krizlerde sadece bu fon kullanılacak.

Bu fonun karşılayabileceğinden büyük kriz çıkması durumunda devletler devreye girmeyecek. Batanlar batacak. Devletler kalan sağlarla yola devam edecek!

Bunlar tedavide kullanılacak temel ilaçlar. Bunu destekleyecek Akdeniz bölgesi ülkelerinde memur maaşlarının 5 yıl boyunca dondurulması ve kamu çalışanlarının 4’te birinin emekliye sevk edilmesi gibi “vitaminlerle” bu tedavi desteklenmelidir.

Hastalığın “akut” evresi geçtikten sonraki 5 yıl boyunca bu önlemlerde gevşeme yapılamaz maddesi de reçeteye “dip not” olarak eklenmeli.

3. ve 4. sıradaki ilaçların koruyucu hekimlik ve “hastalığın yayılmasını” önleme adına ABD’ye tavsiye edilmesi yerinde olacaktır. Aksi takdirde AB Bölgesi’ndeki tedaviden sıkılan fonlar, ABD’ye veya diğer merkezlara gidebilirler ki bu da tedavinin amacına ulaşmasını engeller.

Bunlar yapılmadığı takdirde, euro/dolar paritesindeki 1.2135’teki kritik destek seviyesinin de “üç vakte” kadar kırıldığını, borsalardaki düşüşlerin daha da devam edeceğine şahit olacağız.