400 milyar dolar zarar

Geçtiğimiz Cuma günü ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs’ın ekonomisti “eşikaltı” kredilerden kaynaklanacak toplam zararın 400 milyar dolara ulaşabileceğini söylemiş. Zarar sadece konut kredilerinden kaynaklanmıyor. Bu kredilere bağlı türev ürünler ve yapılandırılmış menkul kıymetlerden doğacak zaralar da bu tutara dahil.

Şimdiye kadar finansal piyasalardaki en büyük zarar rakamı 28 milyar dolarla 1998’deki Rusya/Uzakdoğu krizi sırasında yaşandı. Hesaplanan 400 milyar dolarlık zarar, bu tutarın 14 katı civarında.

Olay sadece zarar yazılmasıyla da bitmiyor. Yazılan zararlar nedeniyle, borç veren banka ve finans kurumlarının sermayeleri azalıyor, bu da verilebilecek kredi rakamını düşürüyor. Bundan da önemlisi zararların yarattığı “kötümser ruh hali” yeni kredi açılmasının önündeki en büyük engel. Daha tutucu bir kredi politikası nedeniyle kredi arzında 2 trilyon dolarlık bir daralma olabileceği de yine aynı raporda belirtilmiş.

Ayrıca daralmanın bir yıl gibi kısa bir zaman diliminde gerçekleşmesi halinde, bunun çok “ciddi bir resesyona” yol açabileceğine de değinilmiş. (Böylesi bir daralma; Türk bankacılık sisteminin sendikasyon kredilerinin yenilenmesi başta olmak üzere cari açık finansmanı ile ilgili bir çok konuda yeni tartışmaları beraberinde getirecektir. ABD’deki faizler in(diril)miş olmasına rağmen...)

FED’in köşeye sıkıştığı ve enflasyon endişelerine rağmen, piyasaları kurtarmak adına yapmış olduğu radikal faiz indirimlerinin ardında yukarıdakine benzer hesapların yatıyor olması yüksek bir olasılık.

Ancak bu indirimlerin bile piyasaları kurtarması hayli zor. 50 baz puanlık faiz indirimi sonrasında 14.198 ile yeni rekor kıran Dow Jones endeksi her kötü haberi, her zarar haberini ‘kulak ardı’ etmeye çabalasa da dün 13.000 endeks seviyesi test edildi.

Kasım sonuna kadar piyasaların yukarda kalma ‘arzu ve çabalarına’ rağmen bu pek mümkün olamayacakmış gibi görünüyor. Malum Kasım ayı hedge fonların bilanço dönemi. Fon yöneticileri de ikramiyelerini yıl boyunca gösterdikleri performansa göre alacaklar. Kasım sonundaki (kağıt üzerinde de olsa) kapanışlar ne kadar yüksek olursa, ikramiyeleri de o kadar “şişman” olacaktır. Çaba o yönde...

Ancak her kötü haber Dow Jones’da Ağustos ortasındaki 12.517 seviyesinin yeniden görülme ihtimalini arttırıyor. Hele ki bu hafta içinde herhangi bir gün 12.950’nin altındaki bir günlük kapanış bu ihtimali daha da arttıracaktır.

Bugün, yarın yeniden konuşulmaya başlayacak 50 baz puanlık bir FED indirimi bile endeksi 13.500’lere doğru ancak yükseltebilecektir.

Dışarının “etkisiyle” 58 binlere yükselen İMKB’de ister istemez bu havadan nasibini alıyor.