Van Gölü'nün yaşı şaşırttı
Bilim insanlarının 11 yıl önce başlattığı Paleo-Van projesinde Van Gölü'nün yaşı 600 bin yıl olarak belirlendi. Ayrıca 600 bin yılda büyük ölçekli 600'den fazla deprem ve volkanik hareketlilik saptandı.
Dünyadaki iklim değişikliğinin ve küresel ısınmanın nedenlerini araştırmak için 12 ülkeden 36 bilim insanının 11 yıl önce Van Gölü'nde başlattığı Paleo-Van projesinde Van gölünün oluşumu ve bölgede yaşanan sismik hareketlerle ilgili önemli verilere ulaşıldı.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nin lojistik destek verdiği projeyi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Almanya’dan Geomar, Bremen ve Bonn Üniversiteleri ile İsviçre Çevre Bilimleri Enstitüsü ortaklaşa yürüttü. Yine TÜBİTAK ve Uluslararası Karasal Bilimsel Sondajlama Programı da çalışmalara destek verdi. Projede gölün su yüzeyinden yaklaşık 700 metre derine inilerek göl tabanından sondajlarla karotlar alındı. Bu örneklerde iklim değişiklikleri ve küresel ısınmanın nedenleri araştırıldı. Araştırma 11 yıl sürdü.
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Jeoloji bölümünden Yrd. Doç. Ayşegül Feray Meydan, çalışmanın sonuçlarıyla ilgili Al Jazeera’ya konuştu.
’Van Gölü'nün yaşı önceki araştırmalarda 400 bin yıl dendi. Hatta 1 milyona kadar çıkabilir denilmişti. Ama ICDP PaleoVan Projesinin verilerine göre 400 bin yıllık yaş, 600 bin yıl olarak güncellendi. Gölün oluşumunda ise halen eski görüş geçerli. Muş ovasının devamı olan göl alanının Nemrut volkanizmasının patlaması sonucu kapanmasıyla oluştuğu görüşü etkin’’ Yrd. Doç. Ayşegül Feray Meydan, çalışmaların halen sürdüğünü söylüyor.
Meydan'ın verdiği bilgiye göre, Ahlat sırtı ve kuzey havzasınde iki önemli sondaj yapıldı. Kuzey havzasında 140, Ahlat sırtında 220 metre derine inildi: ‘’600 bin yıldan bu yana 600’ün üzerine volkanik ve tektonik yani deprem ve volkanizma etkisi var. Volkanizma özellikle Kuvaternerde en yoğun dönemine ulaşıyor. Daha önceki bilgiler de böyleydi. Kayıtlardan da bu çıkıyor. Hatta son zamanlarda Van depremiyle Van Gölü'nün altında volkanik hareket başladı diye söylemler oldu. Bizim böyle bir verimiz yok. Öyle bir sismik hareket datamızda yok. Kaç şiddetinde depremlerin olduğunu tam olarak söyleyemiyoruz. Geçmiş deprem etkinliğinin sayısı ve büyüklüğü konusunda çalışmalar devam ediyor. Bunlar ilk ve en büyük veriler. Genel tanı 600 den fazla etkinlik var. Yıl aralıkları ortalama 600 bin bölü 600 diyeceğiz. Yani ortalama her bin yılda bir böyle bir büyük bir hareket var.’’ Van gölü'nün çevresinin volkanik dağlarla çevrili olduğunu ifade eden Meydan, Almanya Geomar ile yaptıkları sismik ve batimetrik çalışmaların arazi kısmının tamamlandığını fakat veri yorumlamanın devam ettiğini söyledi.
