Türk sineması ona minnettar

Yeşilçam’ın ‘Koca Çınar’ı Ömer Lütfi Akad 95 yaşında hayata gözlerini yumdu. 100’ü aşkın filmi bulunan Akad, arkasında ilham verdiği onlarca yönetmen, Türk sinemasına kazandırdığı birçok yıldız ve hiç eskimeyecek sinema filmleri bıraktı

Türk sinemasına unutulmaz eserler bırakan, Yılmaz Güney’den Türkan Şoray’a, Hülya Koçyiğit’ten Ayhan Işık’a kadar birçok yıldızın usta olarak değerlendirdiği Ömer Lütfi Akad alınan bilgiye göre, yaşlılığa bağlı olarak evinde vefat etti. Akad için ilk olarak, 20 yılı aşkın süre öğretim üyeliği yaptığı Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) Sinema Televizyon Bölümünde 21 Kasım Pazartesi (yarın) saat 13.00’te tören düzenlenecek. İkindi vakti Levent Camisi’nde yapılacak cenaze töreninin ardından Akad’ın naaşı, Ulus Mezarlığı’na defnedilecek. Türk sinemasının ünlüleri Akad’ı anlattı:

Hiçbir zaman ölmeyecek

- Kadir İnanır: Dönemin en büyük sinemacılarından biriydi. Gerçek Türk sinemasını yaratan bir sinemacıydı. Benim gözümde değeri yeri çok büyüktür. Bugünkü yeni nesil sinemacılarında kendisinden öğrendiği çok şeyler vardır. O hiçbir zaman ölmeyecektir, her zaman yaşayacaktır.

O benim ustamdı

- Hülya Koçyiğit: Türk sinemasının ustası, temel direği, sinemayı kuran isim, benim ustam... Çok filmimiz var birlikte. Gelin, Düğün, Diyet üçlememiz en önemlisi ve konuşulanı. Lütfi Akad, Türk tarihini çok iyi bilir ve bunu filmlerine yansıtırdı. Hayat verdiği karakterler gerçektir. Yöresel dilleri çok iyi bilir ve filmlerinde kullanırdı. Eminim eserleriyle yaşayacak ve talebeleri de onu hep yaşatacaktır.

En büyük yönetmen

- İzzet Günay: Çok şey borçlu olduğum insanlardandır. Çok üzüldüm gerçekten. Bir takım yönetmenlere yol açan, iz gösteren çok değerli bir insan, Türk sinemasında gelmiş geçmiş en büyük yönetmen bence. Oyuncuya değer verir, sahip çıkar, az konuşur ve senaryolarını da o tür oluşturan az lafla çok iş yapan bir yönetmendir. Vesikalı Yarim kült hayatımda çok şeyi değiştiren, ilk sıraya koyduğum filmlerdendir.

Büyük miras bıraktı

- Çağan Irmak: Ömer Lütfi Akad sinemamızda yönetmen devrimini başlatan 5 yönetmenden birisidir. Hem kişiliği hem de filmleriyle hepimizin saygı duyduğu büyük bir ustadır. Kendi yazdığı kitapta sinema için şöyle bir cümle kurmuştu: “Vizörden ilk baktığımda gördüğüm şey bir şenlikti ve o şenlik hiç bitmedi”. Bu cümle onun sinema anlayışını özetler. Şu an o üzülmemizi değil, onun filmlerini bir kez daha izlememizi isterdi. Çünkü o muhteşem bir hayat sürdü. Yaşı kadar büyük bir sinema mirası bıraktı bize. Huzur içinde uyusun.

Herkes önünde eğilirdi

- Agah Özgüç: Kırklı yıllardan sonra Türk sinemasında yeni bir çığır açmış ve o dönemin ağa babası olarak adlandırılmış eşiz bir yönetmendi kendisi. Lütfi Bey çok içine kapanık bir yönetmen olarak bilinirdi. Mesafeli ve ağır başlı duruşu ile ‘baba’ lakabını almıştı. Herkes önünde düğme ilikler, öyle saygıyla çalışırdı. O kuşaktan bugünümüze kadar yaşamış en kıymetli yönetmendi.

Dostluğuna doyulmazdı

- Safa Önal: Benim için çok başkaydı. En çok çalıştığı senaryocuydum. Ağladım. Sinemamızda makinesini hareketlendirmeyen, hiçbir tarafa zoom, pan kullanmayan tek yönetmen. Bir defa çok terbiyeliydi, sıcacıktı, dostluğuna doyulmazdı ve öğreticiydi. Yeri asla dolmayacak. Sinema hangi evrimleri geçirirse geçirsin onun zaman aşımına dayanabilen bütün filmleri ayakta kalacaktır.

Sinemayı sinema yaptı

- Fatma Girik: Türk sinemasında yeri doldurulamayacak insanlardan bir tanesi daha gitti. Lütfi Akad, sinemanın mihenk taşlarından bir tanesi. Sinemayı sinema yapan yönetmenlerden. Bunlar iki kelimeyle anlatılamaz.

Ustalığı tartışma ötesidir

- Atilla Dorsay: Ömer Lütfü Akad’ın Türk sinemasındaki ustalığı ve öğretmenliği tartışma ötesidir. Sinemada adım adım yol almış ve her filminden bir şeyler öğrenmiş ve zaman içinde ticari filmlerle gerçekten özgün bir yaratış olan sinema eserlerini son derece dengeli biçimde kitleye vermeyi başarmıştır. Aynı zamanda Sezer Sezin’den Ayhan Işık’a, Hülya Koçyiğit, Türkan Şoray gibi starlarına da yeni ufuklar açmış, ayrıca Yılmaz Güney’in de hem oyuncu, hem de sinemacı olarak son derece yararlandığı bir usta olmuştur.

‘VURUN KAHPEYE’ REKOR KIRDI

Ömer Lütfi Akad 1948 yılında ilk filmi Vurun Kahpeye’yi yönetti. Bu film dönemin hasılat rekorlarını kırdı. 1952 yılında gerçek bir olaydan esinlenerek yapılan ve Ayhan Işık’ı üne kavuşturan film, Kanun Namına, Akad’ın başyapıtlarından biri oldu. Yılmaz Güney’le 1967 yılında birlikte yaptığı, Hudutların Kanunu, Akad sinemasının dönüm noktasıdır. Bu filmden sonra Türk sinema tarihinin en önemli üçlemesi olan, Gelin, Düğün ve Diyet ile; Türkiye’de iç göç sorununu ele alan filmler yaptı.

FİLMOGRAFİSİ

Vurun Kahpeye 1949
Lüküs Hayat 1950
Tahir ile Zühre 1951
Arzu ile Kamber 1951
Kanun Namına 1952
İngiliz Kemal 1952
Altı Ölü Var 1953
Katil 1953
Çalsın Sazlar Oynasın Kızlar 1953
Bulgar Sadık 1954
Vahşi Bir Kız Sevdim 1954
Kardeş Kurşunu 1954
Görünmeyen Adam İstanbul'da 1954
Meçhul Kadın 1955
Kalbimin Şarkısı 1955
Ak altın 1956
Kara Talih 1957
Meyhanecinin Kızı 1957
Zümrüt 1958
Ana Kucağı 1958
Yalnızlar Rıhtımı 1959
Cilalı ibo'nun Çilesi 1959
Yangın Var 1959
Dişi Kurt 1960
Sessiz Harp 1961
Üç Tekerlekli Bisiklet 1962
Tanrı'nın Bağışı Orman 1964
Sırat Köprüsü 1966
Hudutların Kanunu 1966
Kızılırmak Karakoyun 1967
Ana 1967
Kurbanlık Katil 1967
Vesikalı Yarim 1968
Kader Böyle İstedi 1968
Seninle Ölmek İstiyorum 1969 [renkli]
Bir Teselli Ver 1971
Mahşere Kadar 1971
Vahşi Çiçek 1971
Yaralı Kurt 1972
Gökçe Çiçek 1973
Gelin 1973
Düğün 1974
Diyet 1975
Esir Hayat 1974