Tarihi değiştirecek keşif

Manisa'da yapılan kazılarda 1.2 milyon yıl öncesine ait işlenmiş bir taş parçası buldu. Keşif, insanların sanıldığından daha eski tarihlerde Anadolu'dan Avrupa'ya geçtiğini göstergesi olarak değerlendiriliyor.

Manisa'nın Kula ilçesinde Gediz Nehri civarında kazılar yapan Harran Üniversitesi, İngiliz ve Hollanda'lı bilim insanlarının ortak bilimsel çalışması, Yontma Taş Çağı'na ait, insan eliyle işlenmiş bir taş parçası buldu.

Gediz Nehri'nin taşıdığı antik kalıntılardan biri olan kuvars taşı, ilk insanların sanılandan daha eski tarihlerde Asya'dan Avrupa'ya geçmek için Anadolu'yu kullandığına işaret etti. 1.2 milyon yıl öncesine ait, yaklaşık 5 cm uzunluğundaki taşın ağır bir nesne kullanılarak şekillendirildiği belirtildi.

Harran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Tuncer Demir’inde içinde yer aldığı Uluslararası bir grup 2001 yılından beri Manisa’nın Kula Volkanik yöresinde jeomorfolojik ve jeolojik amaçlı bilimsel araştırma ve incelemeler yapmakta idiler. Türk, İngiliz ve Hollandalı yer bilimcilerden oluşan uluslararası bu araştırma grubu, yaptıkları bu araştırma lar kapsamında Erken Pleistosen döneminde oluştuğu ileri sürülen Paleo-Gediz Nehri’ne ait bir menderes büklümü ve bu büklümün taşkın ovası üzerinde günümüzden takriben 1.240 ila 1.170 milyon yılları arasında yaşadığı düşünülen insanların el ürünü olan kuvarstan üretilmiş bir adet aleti (artefakt)tesadüfen bulmuşlardır.

İNSANLIK TARİHİNİ DEĞİŞTİRECEK KEŞİF

Bu buluntunun yaşı ise, üzerinde bulunduğu taşkın ovası oluşumunun öncesi ve sonrası dönemlerde meydana gelmiş volkanik lav akıntılarının yüksek çözünürlüklü radio-izotopik tarihleme ve paleomanyetik ölçümler yolu ile belirlenmiştir. Güvenilir mutlak yaş belirlemelerine dayanan bu tespit Batı Anadolu da, şimdiye kadar bilinenlerin aksine, insanlık tarihinin çok daha eski dönemlere dayandığını ve Batı Anadolu’nun günümüzden yaklaşık olarak 1.240 ile 1.170 milyon yıllar arasındaki dönemde insanların Afrika’dan Avrupa’ya yayıldığı önemli göç yolu üzerinde bulunduğunu ortaya koyması bakımından son derece önemlidir.

Hernekadar Batı Anadolu’da daha önce Paleolitik döneme ait taştan yapılmış birtakım insan el ürünü aletler bulunmuş ise de bu bulguların çok az bir kısmının içinde bulunduğu jeolojik depoların muhtemel yaşları ancak yaklaşık olarak bilinmektedir. Bu sebepten dolayı Anadolu yarımadasında insanlık tarihinin en eski dönemleri hakkındaki bilgilerimiz yetersiz düzeyde kalmıştır. Hernekadar Kula volkanik yöresinden yaklaşık olarak 100 km güneyde Denizli havzasında, Büyük Menderes Grabeni üzerinde bulunan Kocabaş’ta da 2007 yılında traverten depoları içinde 1.3 milyon ile 1.1 milyon yılları arasında yaşadığı tahmin edilenve insanaait birkafa tası fosili bulunmuş isede bu bu fosilin yaşı ile ilgili olarak birtakım belirsizliklerin bulunduğu ileri sürülmektedir.

Halihazırda, Kula volkanik yöresinde bulduğumuz bu aletin önemi, onun ait olduğu dönemin ve dolayısı ile o dönemde var olan insanların yaşadıkları zaman aralığınınradio-izotopik tarihleme ve paleomanyetik ölçümler yolu ile ve büyük bir doğrulukla belirlenmesinden kaynaklanmaktadır. Bulunan bu alet yaklaşık olarak 5cm uzunluğunda bir kuvars kayacından oluşmaktadır. Alet üzerindeki şekil ve izler üzerinde paleontoglar tarafından yapılan incelemeler, bu şekil ve izlerin doğal süreçlere bağlı olarak oluşmaktan ziyade sert bir çekiç veya taş aletle vurulmalar sonucunda oluştuğunu, dolayısı ile insan el ürünü olduğu gerçeğini ortaya koymuştur. Bu aletinait olduğu dönemin yaş tayini büyük bir doğrulukla belirlenmiş ve Anadolu’da İnsan tarafından yapılmış ve kullanılmış en eski alet (artefakt) olma özelliğindedir.