Şimdi ‘fitre’ zamanı

Kutsal Ramazan ayında sona az kaldı. Şimdi fitreleri verme zamanı... Her Müslüman’ın vermekle yükümlü olduğu fitre sadakasının bu yıl ki bedeli 8.5 lira olarak belirlendi. Ancak Prof. Dr. İlyas Çelebi, “Günlük 100 TL yemeğe harcayan birinin 10 TL vermesi ahlaken doğru değildir. Harcadığımızın paralelinde fitrelerimizi vermemiz gerekir” dedi.

11 ayın sultanı Ramaza’nda artık sona gelindi. Aç olanın halinden daha iyi anlamak ve nefsi dizginlemek için günde ortalama 17 saat oruç tutan Müslümanların yapmakla yükümlü oldukları bir vazifeleri daha var: Fitre vermek... Kur’an-ı Kerim’in ve Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed’in (SAV) pekiştirici emri gereği her Müslüman oruç ayı içerisinde, bayram günü sabahına kadar fitre vermekle yükümlüdür. Diyanet İşleri Başkanlığı, bu yıl fitre için kişi başı 8.5 TL fiyat belirledi. Ancak fitrede üst sınır yok; isteyen gücünün yettiği kadar, istediği ölçüde verebilir.

Fitre vermenin hükmü

İlahiyatçı yazar Ali Rıza Demircan, kişinin gücünün yettiği ölçüde fitre vermesi gerektiğini belirterek, “Ramazan ayının bir özelliği de genelde yardımlaşma özelde fitre ayı olmasıdır. Dini ölçülerimize göre zengin olanlar Kur’an’ın ve Peygamberimizin pekiştirici emri gereği fitre vermekle yükümlüdür. Fitre farziyet ölçüsünde bir görevdir. Çünkü bu konuda aziz Peygamberimizden yapılan nakillerde Peygamberimizin fitreyı farz kıldığı şeklinde ifadeler geçmektedir. Bakara Suresi’nin 184. ayetinde “Oruca güç yetiremeyenlerin bir yoksula doyuracak fidye vermesi gerekir” anlamındaki bölümü de, en doğrusunu Allah bilir fitre görevimizle alakalıdır. Dinimizin ruhunu yansıtıcı, katıldığımız görüşlere göre temel ihtiyaçları yanı sıra bayram günü ve gecesi gereksinimlerini karşılayabilecek kişi de, fitre vermekle mükelleftir. Bir kişi, fitre alabileceği gibi fitre de verebilir. Dinimiz zekâtla zenginleri, fitre ile de zenginler yanı sıra fakirleri de verici konumuna yükseltmektedir. Bir toplumun gerçek mutluluğu da ancak bütün fertlerinin güçleri ölçüsünde verici konumuna gelmeleri ile mümkündür. Bunun içindir ki Kur’an’da Rabbimiz darlık içinde iken verebilenleri överken, Peygamberimiz de “en makbul yardımın ihtiyaç duyulurken yapılabilen” olduğunu duyurmuştur. Ramazan Bayramı’nın birinci günü görevleşirse de fitre, Ramazan ayına özgü ibadettir” dedi.

Kimler fitre verebilir?

Demircan, fitre miktarı ve kimlerin fitre verebileceği ile ilgili olarak da şunları söyledi: “Bu yıl için yaklaşık 10 lira olarak belirlenen fitre, en alt dilimi oluşturur. Bu miktarı düşmemek koşuluyla Maide Süresi’nin 89. âyetinden hareketle ailemize yaptığımız gıda harcamaları esas alınarak bir günlük yiyecek ve içecek ihtiyacını karşılayacak miktar fitre olarak verilmelidir. Hayat nimetine şükür olduğu için fitrenin üst sınırı yoktur. Bizzat tutmuş olmasa da oruç tutabilir kişi fitre verir. Kişi kendi fitresi yanı sıra küçük de olsa çocuklarının, velayeti altındaki akıl hastalarının ve bakmakla yükümlü olduğu fakir ana babası ve kardeşlerinin fitresini de verebilir. Zekât verilebilen herkese fitre verilebilir. ”

Prof. Dr. İlyas Çelebi de, fitrenin İslam dinine göre Ramazan ayının sonuna yetişen ve dinde de temel ihtiyaçları dışında bir miktara sahip olan kişinin vermesi gereken bir sadaka türü olduğunu kaydederek, “Vacip bir ibadettir. Sadakayı fıtır diye adlandırırız. Bu Müslümanlar açısından bir insanın bedeninin sadakası olarak ifade ediliyor. Günümüzde fitre verecek kişinin günlük harcaması yemesi içmesi neyse o miktarda bir fakire o gün karnını doyuracak şekilde sadaka vermesi şeklinde belirleniyor. Bir günlük 10 TL verilmelidir fakir birine. Ancak fitrenin belirlenmesi fitreyi veren kişinin durumuyla ilgilidir. Günlük 100 TL yemeğe harcayan birinin 10 TL vermesi ahlaken doğru değildir. Kendi harcadığımızın paralelinde vermemiz gerekir. Zekât verilen kişilere fitre verilir. Fakir, yoksul, yolda kalmış, öğrenci, borçlulara fitre veriliyor. Bir vakıf fitre kaleminden topladıklarını zekat verilecek kişilere ulaştırıyorsa o vakfa fitre verilebilir. Öğrenci yurtlarına da fitre verilebilir” diye konuştu.