Katerina'da haklı Hezarfen'de haksız

Prof. Dr. Halil İnalcık'ın, "Osmanlı 1299 yılında Söğüt'te değil, 1302 yılında Yalova Hersek'te kuruldu" iddiasından sonra Prof. Dr. İlber Ortaylı, tartışma yaratacak iddialarda bulundu. Tarihçiler Ortaylı'nın, "Katerina'nın Baltacı Mehmet'in otağına gittiğine ilişkin kayıt yok" iddiasını haklı buldu. Ancak "Hezarfen Çelebi Galata Kulesi'nden uçtu deniyor. Böyle biri yaşamadı bile. İstanbul'a sancağı diken kişinin Ulubatlı Hasan diye biri olduğu da uydurma. Hürrem Sultan da sarayın hakimi değildi" biçimindeki görüşlerine bazı tarihçiler tepki gösterdi.

Prof. Dr. Yusuf Halacoğlu (Türk Tarih Kurumu Başkanı)
Evliya Çelebi'nin fantazisi olamaz
Ortaylı Hocam, Hezarfen Ahmed Çelebi'nin Galata Kulesi'nden uçuşunu Evliya Çelebi'ye dayanan bir hikaye olarak açıklamış, buna katılmıyorum. Evliya Çelebi'nin seyahatnamelerinde abartı vardır ama Çelebi'nin olmayan bir şeyi fantezi olarak yazacağına inanmıyorum. Ortaylı, Hezarfen Ahmed Çelebi'nin yokluğunu ispatlayamaz. Akdeniz'in Türk Gölü olmadığı iddiası da yersiz. Yüzde 90'ına sahip olduğunuz deniz Türk gölüdür. Kendisi Hürrem Sultan'ın saraya hakim olmadığını da söylemiş. Bu Hürrem Sultan'ın o dönemki gücünü inkar etmek olur.

Prof. Dr. Bahaeddin Yediyıldız (Hacettepe Univ. Tarih Böl. Başkanı)
Hepten reddetmek bilime aykırıdır
Olayların tek tek ele alıp, 'Bu doğrudur bu yanlıştır' biçiminde değerlendirme tarih metodolojisine uymaz. Ortaylı'nın düşüncelerine katılmıyorum. Hezarfen Ahmed Çelebi hakkında Osmanlı arşivinde belge bulunmayışını "Tarihimizde yoktu" biçiminde açıklamak yanlış. Belge yoktur demek büyük bir hükümdür. Bugün için araştırmacılar belgeye sahip olmayabilir ama yarın bir belge çıkmayacağını kimse kestiremez. Dolayısıyla bugünkü araştırmalara göre belgeye rastlanmamıştır denilebilir ama kesinlikle kökten reddetmek bilimsel zihniyete aykırıdır.

Prof. Dr. Halil İnalcık (Bilkent Üniv. Tarih Bölümü Başkanı)
Ortaylı Hoca haklı
Prof. Dr. Halil İnalcık, Ortaylı'nın iddialarının doğru olduğunu söylüyor. Ortaylı'nın gündeme getirdiği iddiaların sonradan uydurulan efsaneler olduğunu belirten inalcık, "İlber Hoca'nın düşünce ve analizlerine kesinlikle katılıyorum. Yanlış olan yıllarca roman tarzındaki bu efsanelerin gerçek diye tarih kitaplarında yer alması, okutulmasıdır. Bunları düzeltmemiz gerekir" diyor.