Karpuz ve kavuna TSE standardı

Yaz aylarının vazgeçilmez meyveleri kavun ile karpuza, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından standart getirildi. Buna göre, karpuzun bütün, sağlam, sert ve yarılmamışı, kavunun iyi gelişmişi, renk ve şekil bozukluğu bulunmayanı standartlara uygun sayılıyor. Alınan bilgiye göre, TSE tarafından hazırlanan karpuz ve kavuna ilişkin standartta, iki meyvenin nasıl özellikler taşıması gerektiği ayrıntılı biçimde özetleniyor.

Ayrıca, karpuzun nasıl tüketilmesi gerektiği ve sağlık açısından faydaları da sıralanıyor. Hem kavunun, hem de karpuzun, öncelikle bütün (tam), sağlam, temiz, sert olması, böcek ve böcek zararları bulunmaması, çatlak ve yarılmamış olması gerektiğinin altı çiziliyor. TSE standardına uygun karpuzun, sabahın erken saatlerinde, meyvenin bitkiden kıvrılarak değil, 4-5 santimetre uzunluğunda sap bırakıldıktan sonra kesilerek hasat edilmesi gerekiyor. Günün sıcak saatlerinde hasat edilen karpuzların çabuk yumuşayacağı ve uzun süre saklanamayacağı uyarısı da yapılıyor. -

DİYARBAKIR KARPUZUNDAN GÜLLE'YE
Karpuzlar, ''Sugar Baby'', ''Washington'', ''Yeni Dünya'', ''Alacalı'', ''Charleston Grey 133'', ''Diyarbakır'', ''Crimson Sweet'', ''Georgia Rattlesnake'', ''Gülle'' ve ''Kara'' olmak üzere 10 türde üretiliyor. İyi nitelikli bir karpuzun çeşidine göre iyi gelişmiş olması, fazla renk bozukluğunun bulunmaması ve sapının da 5 santimetreden uzun olmaması gerekiyor. Ambalajlı ve Türkiye'de daha yaygın rastlanan ''dökme'' yöntemiyle piyasaya arz edilen karpuzun, dökme halinde taşınırken, vasıtaların veya vasıtalardaki bölmelerin döşeme ve duvarlarından onlara yabancı tat ve koku bulaştırmayacak, yeni ve temiz, uygun bir malzemeyle tecrit edilmesi tercih ediliyor.

KARPUZ NASIL SEÇİLİR?

DOLGUN VE METALİK OLMAYAN SES ÇIKACAK

Karpuzun hasat olgunluğunun tespiti de bu meyvenin standarda uygun olup olmadığı yönündeki göstergeler arasında yer alıyor. Karpuz hasattan sonra olgunlaşmanın devam etmediği ender meyveler arasında yer aldığından hasat zamanın tam olarak tayininin önem taşıdığı belirtildi. Karpuzun hasat olgunluğu belirlenirken yapılması gerekenler ise şöyle sıralandı: -Meyve üzerine parmakla vurulur. Dolgun, boğuk ve metalik olmayan bir ses karpuzun olgunlaştığının işaretidir.

-Olgun karpuzun toprakla temas ettiği kısımda beyaz leke açık sarıya döner. -Olgun karpuzda meyve kabuğu tırnakla kolaylıkla çizilir. -Aynı şekilde, karpuzu hafif bastırınca işitilen bir kütürdeme, olgunluk işareti olduğu halde bazı istenmeyen sonuçlara sebep olabildiği için hasat işareti olarak kullanılması öğütlenmez.

KARPUZUN BESİN DEĞERİ

Karpuz için hazırlanan standartta, bu meyvenin besleyici ve sağlığa yararlı niteliklerine de yer veriliyor. Vücudu temizleyici özelliği bulunan karpuzun besin değerinin diğer bir çok meyvede olduğu gibi kabuğunda saklı bulunduğu, bu nedenle olabildiğince kırmızı etli kısmın altındaki beyazımsı kısmın da tüketilmesi gerektiği ifade ediliyor. Karpuzun çekirdeklerinin, içindeki ''cucurbocitrin'' adlı maddeyle kan basıncını düşürmeye ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesine yardımcı olduğuna da işaret edilirken, karpuzun böbrekleri çalıştırdığı, idrar söktürdüğü, böbreklerdeki üre ve ürat tuzlarını temizlediği, antioksidan özelliğiyle çeşitli kanser türlerine karşı etkili olan betakaroten ve bol miktarda vitamin içerdiği anlatılıyor.

Karpuzun, ayrıca, içerdiği yüksek potasyum sebebiyle kalp fonksiyonlarının ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olduğu, yağ, kolesterol içermediğinden ve kalorisi düşük olduğundan diyette önemli yer tuttuğu da ifade ediliyor.

KAVUNA DA STANDART

Yaz aylarında karpuz kadar tercih edilen kavunun türleri de, ''Hasanbey'', ''Kırkağaç'', ''Yuva'', ''Van'', ''Topatan'', ''Honeydew'', ''Casaba'' ve ''Galia'' olarak sıralanıyor. Kavunun iyi gelişmişi, kabuğunda hafif yüzeysel çatlak ve hafif renk bozukluğu dışında kusuru olmayanı üstün nitelikli standarda uygun sayılıyor. Muhafaza ve taşımada, içinde kavun bulunan ambalajların, yağış ve yakıcı güneş altında ve dondurucu soğuklarda bırakılmaması, bu koşullarda yüklenip boşaltılmaması gerektiği belirtiliyor.

''VURUNCA ŞIP ŞIP SESİ''

Kavun ve karpuzun Ankara'ya giriş noktalarından olan Yenimahalle'deki toptancı halindeki esnaf da yazın vazgeçilmez meyvelerine, TSE'ninkine benzer standartlar biçiyor. Halde görevli Ahmet Göçer, karpuzun kabuğunun parlak ve yeşil, kavunun ise sulu olması gerektiğini belirtti. Göçer, karpuzun makbul olanını, ''Karpuz dediğinden vurduğun zaman 'şıp şıp sesi' gelir. Her ikisinin de yeşil olanı iyidir'' dedi. Her iki meyvenin de günlük tüketilmesinin yerinde olduğunu da aktaran Göçer, ''Bir de karpuzlara kabak aşısı yapıyorlar. Bizce bu doğru değildir. Bunun için önlem alınabilir'' sözleriyle bu uygulamayı eleştirdi