Hepatit-B'nin bir adım ötesi kanser

Dünyanın 110 ülkesinde herkese hepatit-b aşısı zorunlu. Neden mi? Çünkü hepatit-b kan yoluyla ve seksüel ilişkiyle çok kolay bulaşan bir hastalık. Üstelik kansere yol açıyor. Kan alıyor, herhangi bir kanser türünden dolayı tedavi görüyor, uyuşturucu kullanıyor, seks partnerinizi sık değiştiriyor, dövme, pearcing yaptırıyorsanız hem hepatit-b hem de de hepatit-c olma riskiniz çok yüksek. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Vakfı Academic Hospital öğretim üyesi ve Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Erol Avşar'la bu konularda konuşmak üzere buluştuk.

Hepatit-a, b ve c nasıl hastalıklar?

Bu hastalıklar virüslere bağlı olarak ortaya çıkar, karaciğere zarar verir. Hepatit-a insan dışkısı ve ağız yoluyla geçiyor. Hepatit-b ise kan ve kan ürünleri, enjektör paylaşımı, seksüel ilişki yoluyla. Hepatit-c'nin bulaşma riski daha az ama o da kan yoluyla geçiyor.

Hepatit-b ve c'nin eşcinsellerde çok görüldüğü söylenir. Bu bilgi doğru mu?

Doğru, ancak yalnızca onlarda görülür demek yanlış olur. Hepatit-b kan ve seks yoluyla geçiyor. Homoseksüellerin ve seks çalışanlarının risk altında olmasının nedeni daha çok kişiyle seks yapmaları.

Seks çalışanları, sağlık çalışanları hepatit-b aşısı oluyor mu?

Sağlık çalışanları mutlaka olacak diye bir kural yok ama dünyanın 110 ülkesinde herkese hepatit-b aşısı zorunlu. Ne yazık ki Türkiye bu ülkelere dahil değil. Biz yeni doğan bebeklerimize yapıyoruz. Ancak eğer isterseniz bir hastaneye başvurup hepatit-b aşısı olabilirsiniz. Bu aşıyı olmak çok önemli, çünkü kapma olasılığınız fazla. Hepatit-b siroza, siroz da karaciğer kanserine yol açabiliyor.

Dövme ve pearcing yaptırmak da tehlikeli mi? iğne batması yoluyla geçebilir. Dövme yaptırırken hangi iğneler kullanılıyor?

Aynı iğneyle farklı kişilere dövme yapılıyorsa çok kolay geçer. Artık yapanların ve yaptıranların insafına kalmış. Aynı şey pearcing için de geçerli, dudağa, dile, kaşa delik açarken de aynı malzemeler kullanılıyorsa geçebilir. Kullanılan malzemelerin steril olması ve başka bir kişide kullanılmaması çok önemli.

Uyuşturucu kullananlarda görülme sıklığı nedir?

Batı toplumunda asıl problem uyuşturucu kullanımı. En çok öyle geçiyor. Uyuşturucu kullananların yüzde 40-50'sinde hepatit-c var.

Aşı kesin çözüm
Türkiye'de neden herkese aşı yapılmıyor?

Bunun için gerekli girişimler yapılmadı. Oysa yapılmalı. Hepatit -b aşısı herkes olabilir. Hamilelere bile yapılabilir. Ben riskli bulduğum hamilelere bu aşıyı yapıyorum. Hepatit-b aşısı yapılan ülkelerde kanserler azaldı. 2030 yılında hepatit-b çok azalacak. Önümüzdeki 20-30 yılda hepatit-c esas problem olacak.

Hepatit-c'nin aşısı yok, onun da aşısı bulunabilir mi?

Zor görünüyor. Çünkü hepatit-b'ye göre daha sinsi bir virüs. Maalesef aşı çalışması yapmak için deneysel model sadece şempanze. Dokuz şempanzelik bir aşı çalışmasının maliyeti bir milyon dolar.