Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Gülçin Türkmen Sarıyıldız, hemoroid hakkında merak edilenleri anlattı. Günlük yaşamı olumsuz etkileyen bu rahatsızlık, erken dönemde fark edildiğinde farklı yöntemlerle kontrol altına alınabiliyor.
Hemoroid, anal kanalda yer alan toplardamarların genişleyerek şişmesiyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. İç ve dış hemoroid olmak üzere iki farklı tipi bulunur. İç hemoroidler genellikle ağrısız olup kanama ile kendini gösterirken, dış hemoroidler anüs çevresinde şişlik, ağrı ve rahatsızlık hissi oluşturabilir.
Kabızlık, uzun süre oturarak çalışmak, yetersiz lif tüketimi, düzensiz bağırsak hareketleri ve hamilelik gibi faktörler hemoroid gelişimine zemin hazırlayabilir. Yaş ilerledikçe damar yapısındaki değişiklikler de bu durumu tetikleyebilir.
Hemoroid belirtileri nelerdir?
Hemoroidin derecesine ve tipine bağlı olarak belirtiler farklılık gösterebilir.
İç hemoroidler genellikle ağrısız olmasına rağmen, dışkılama sırasında parlak kırmızı kan görülmesi yaygındır.
Dış hemoroidlerde ise anüs çevresinde belirgin şişlik, kaşıntı, tahriş ve oturma sırasında rahatsızlık hissedilebilir.
İleri evredeki bazı iç hemoroidler dışarı sarkarak ele gelebilir ve zamanla şişerek ağrıya neden olabilir.
Hemoroid kendi kendine geçer mi?
Hemoroid, hafif vakalarda belirli bir süre içinde kendiliğinden küçülebilir veya şikayetler azalabilir. Ancak tamamen ortadan kalkması genellikle mümkün değildir. Erken evrede olan ve tetikleyici faktörlerin ortadan kaldırıldığı durumlarda, şikayetler hafifleyebilir.
Ancak ilerleyen evrelerde, özellikle sürekli şişen ve belirgin hale gelen hemoroidler zamanla daha fazla rahatsızlık verebilir. Bu durumda, yalnızca yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmayabilir ve farklı tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyulabilir.
Hemoroid oluşumunu önlemek için neler yapılabilir?
Hemoroid riskini azaltmak için bağırsak hareketlerini düzenlemek ve damar sağlığını korumak önemlidir. Günlük beslenmeye lif açısından zengin sebze, meyve ve tam tahıllı gıdalar eklenmesi, bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olabilir. Yeterli miktarda su içmek, dışkının yumuşak kalmasını sağlayarak kabızlık riskini azaltır. Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçınmak, özellikle masa başı çalışanlar için belirli aralıklarla hareket etmek ve düzenli egzersiz yapmak kan dolaşımını destekleyerek hemoroid oluşumunu önleyebilir. Tuvalet alışkanlıklarının düzenlenmesi, gereksiz ıkınmalardan kaçınılması ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi de hemoroid riskini azaltmada etkili olabilir. Şikayetler devam ederse veya sık tekrarlıyorsa bir uzmana danışmak önemlidir.
Hemoroid tedavisinde hangi yöntemlere başvurulur?
Erken dönemde fark edilen hemoroidler için öncelikle beslenme düzeni ve yaşam tarzı değişiklikleri önerilir. Lifli gıdalar tüketmek, su alımını artırmak ve bağırsak hareketlerini düzenlemek hemoroid şikayetlerinin azalmasına yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra, krem ve fitil gibi ilaçlar şikayetleri hafifletmek amacıyla doktorunuz tarafından reçetelenebilir.
İleri evrelerde veya tekrarlayan hemoroidlerde, minimal invaziv yöntemler tercih edilebilir. Bant ligasyonu, skleroterapi (enjeksiyon tedavisi) ve infrared koagülasyon gibi yöntemler hemoroidlerin küçülmesine katkı sağlayabilir. Daha ileri aşamalarda ise cerrahi müdahale gerekebilir.
Teknolojik gelişmeler sayesinde, hemoroid tedavisinde cerrahi kesiye ihtiyaç duyulmamaktadır. Lazer hemoroidoplasti, lazer enerjisi kullanılarak genişlemiş damarların küçültülmesine dayanan bir yöntemdir. Dikiş veya büyük bir kesi gerektirmediği için iyileşme süreci genellikle daha kısa sürede tamamlanır. Bu yöntem, özellikle iç hemoroidlerin tedavisinde tercih edilmektedir. Uygun hastalar için bir seçenek olup, değerlendirme sürecinde bir genel cerrahi uzmanına danışılması önemlidir.
