'Hamsinin fiyatının yükselmesi için denize açılmadılar' iddiası hali karıştırdı! Masraf kurtarmıyor dediler
İstanbul Gürpınar Balık Hali'nde gece balıkçılar ve hale balık almaya gelen esnaf arasında hamside fiyat gerginliği yaşandı. Tekneciler, pazarcıların fazla kar marjıyla balıkları pahalıya sattıkları gerekçesiyle denize açılmayınca, hale de balık gelmedi. Balık almak için hale gelenler ise hamsi bulamadı. Esnaf, teknecileri halka pahalı balık satılmasını istedikleriyle suçlarken, tekneciler ise masrafların kurtarmadığından dert yandı.
İstanbul Deniz Ürünleri Avcıları Üreticileri Birliği (İSTANBUL DEMBİR) ile İstanbul Su Ürünleri Komisyoncuları Derneği (İSKOMDER) arasında yapılan toplantı sonucunda; balıkçılar gece denize açılmadı. Kasa kasa hamsi alma hayaliyle İstanbul Gürpınar Balık Hali'ne gelen pazar esnafı, halde balık olmadığını görünce şaşkınlığını gizleyemedi. Bu durum gece saatlerinde esnaf ve tekneciler arasında da gerginliğe neden oldu. Tekneciler, balık alan esnafın kar marjının yüksek olduğunu, mazot fiyatları nedeniyle de kendi masraflarını karşılayamadıklarını belirtirken, esnaf da vatandaşa ucuz balık verme gayretinde olduklarını savundu.
Tekneciler bugün yeniden denize açılacaklarını ve bugünden itibaren piyasaya girecek olan balıklarda 600 lira taban fiyat uygulaması yapacaklarını belirtti. İki taraf arasındaki gerginlik pazar tezgahlarına da yansıdı. Yakuplu semt pazarındaki 3 tezgahta fiyatlar 50, 70 ve 100 lira arasında değişti. Bazı tezgahlarda hamsi mevsiminde olmasına rağmen şoklu halde satıldı, hamsi fiyatı bir günde 2 katına çıktı. Vatandaş ise 100 liranın pahalı olduğunu, bütçelerine göre balık arayışında olduklarını söyledi.
MAĞDUR HALK OLUYOR
Halden balık alamayan esnaf Murat Çağdaş, "Biz semt pazarlarında balığı çok ekonomik satıyoruz. Halkımız bu balığı yemeli. Burada da balık bol olduğu zaman dün hamsinin kilosunu 50 liraya sattık. Aşağı yukarı 10 gündür 50 liraya satıyoruz. Halkın talebine göre olan rakamı bu. Kasasını 400-300-500 liraya alıyoruz. 600 liraya da alıyoruz, gün gün değişiyor. Bunu kimse belirleyemez. Motorların yakalamış olduğu kasa adetine göre o günün talebine göre fiyatlar burada artar. Açık artırmayla satılır. Onlar mazotun çok pahalı olduğunu dile getiriyorlar, doğrudur. Haklılar, ona bir şey diyemiyoruz ama kalkıp bunları mana edip de sadece komisyoncu arkadaşlarla görüşüp, biz yarın balığa çıkmıyoruz diye keyfi bir şey diyemezler. Mağdur burada bizi boş verin, halk oluyor. Bugün benim pazarımda hamsi yok. Bu arkadaşlar balık tutup gelselerdi Bayrampaşa'da 50 liraya balık satacaktım. Balıkçılar bugün balık ucuz satıldığından dolayı tutmadılar, balığın daha pahalı satılmasını istiyorlar" dedi.
1-2 GÜN ÖNCE GELEN HAMSİLER PAZAR TEZGAHINDA
Bir başka esnaf da, "Motorcu ağabeylerimiz kendi maliyetlerini aşağı çekebilselerdi bu muhabbetlerin hiçbiri yapılmıyor olacaktı. Ne balıkçı esnafı motorcuyu mağdur etmek ister ne de motorcu esnafı mağdur etmek ister" dedi.
Balık almak için hale gelen Yusuf Bütüner, "Bugün hamsi avına çıkılmaması kararı alındı. Bu yanlış bir karar. 600 liranın altında hamsi satılmayacak gibi bu rakam, eğer satılırsa biz bu hamsiyi balık haline değil de yeme götürüp dökeriz diye bir paylaşım olmuştu. Bu da balık camiasının, sektörün sahipsiz olduğunu gösteriyor. İnsanlar sezon açılmışken taze taze balıklarını yemesi gerekirken, şu anda bugün giden şoktan, bir gün, iki gün önce gelen hamsiler pazar tezgahına, restoranlara gidiyor" ifadelerini kullandı.
HALK ESNAFTAN YÜKSEK FİYATTA BALIK ALIYOR
Teknede çalışan Hüseyin Acar ise, "En baştaki sorunumuz mazot. Mazot oldu 35-40 lira. Bu teknelerin gecelik masrafları 80-100 bin. Balık fiyatları çok düşük. Esnaf bizden balığı 300 liraya alıyor, kilosunu halka 70-80 liradan satıyor. 3 kilo balıkta, sermayesini çıkartıyorlar. Dün akşam burada canlı yayın yapıyorlar. Kayıklar denize çıkmadı, halka daha yüksek fiyattan balık sattıracak diyorlar… Öyle bir şey yok, hepsi yalan. Halk zaten şu an esnaftan yüksek fiyatta balık alıyor. Dün burada bir köpük balık 300 liraydı. 600 lira sınır artık, Cuma gününe kadar deneyeceğiz. Cuma günü düzelmezse tekrar toplantı olacak. Akşam 8'de çıkıp sabah 6'da geri geleceğiz. Şu an vatandaşın hamsinin kilosunu 30 ila 40 liraya alması lazım" dedi.
YÜZDE 150 KAR EDİYORLAR
Tekneci Taner Pişken de, "Bu balıklar vatandaşa her zaman pahalıya satılıyor. Burada taban fiyat 300 lira. Bugün 300 liraya hiç balık satılmasa bu 300 liraya zaten yemciler, fabrikacılar kapış alıyorlar. Normal şartlarda mazotun kilosu 35-40 lira. Bu tekneler gece çıktığı zaman 2 ton mazot yakıyor. Esnaf buradan gelip balık alıyor. 30 kasa, 50 kasa… burada maksimum en yüksek fiyatta bir köpük balıkta 400 lira sermayesi oluyor. Normalde 300 liraya aldığı balığı 10 köpük, 20 köpük alıyor. Yüzde 100, yüzde 150 kar ediyor çünkü hiçbir masrafı yok. Bir Pazar yeri masrafı vardır. Bu tekneler öyle değil, küçük masraflı değil, fabrika gibi düşünmelisiniz" dedi.
BALIKÇIYI HALK DÜŞMANI OLARAK GÖSTERDİLER
Denize çıkmayan teknecilerden Gökhan Alioğlu da, "Balıkçıyı halk düşmanı olarak gösterdiler ama şunu söylemediler. Bizden balığı 300 liraya alıp kilosunu 100 liraya satıyorlar. Bir kasada 15 kilo balık var. 100 liradan satsa bin 500 lira yapıyor. Bizden alıyorlar 300 liraya. Bin 200 lira bir kasadan para kazanıyorlar. Bize 300 lira kalıyor. Biz bu 300 liraya mazot mu alalım, köpük mü alalım, şok selelerinden mi alalım? Ya da gemicinin ailesine mi verelim? 300'e al balığı, balığın kilosunu 20 liraya, 30 liraya ver. Halk da bedava yesin. Halk galeyana gelsin, balığı yine onlar ucuza alsın diye yapıyorlar. Yaktığımız mazotun parasını alamıyoruz ama onlar hiçbir masraf yapmadan ufak bir arabayla işe başlıyorlar, sezon sonu bitene kadar altların 3 trilyonluk araba çekiyorlar" diye konuştu.
1 GÜNDE 2 KATINA ÇIKTI; HALDE BALIK BULAMADILAR…
Balıkçı Rıdvan Akyüz, "Biz dün geç saatte gelen en son tekneden aldık. Halde soğuk hava depolarına muhafazaya bıraktık. Bugün de tezgahımıza ulaştırdık. Geçen hafta 50 liraya sattık, bu hafta 100 lira. Denizde teknecilerin ara verme süreci olmuş, kurtarmıyormuş. Hem mazot hem de elaman açısından… Kurtarmıyor diye 600 lira kotası geldi. Dün de 50 liraya sattık" dedi.
Savaş Ayyıldız da, "Bugün halde balık bulamadık, protesto var ve kayıklar çıkmıyor. Halkın pahalı yemesini istiyorlar. Biz esnaf olarak mağdur olduk ve bugün balık bulamadık. Günde 20-25 sandık balık satıyorduk. Vatandaşa 40 lira, 50 liraya hizmet ediyorduk. Bugün bir şeyimiz yok. Bugün 2 sandık getirebildik. Vatandaş da mağdur. Artık hamsi 100 liradan aşağı olmaz" diye konuştu.
Kemal Kaya, "Halde balık bulamadık, kendi teknemizin balığı. Soğuk hava deposunda tuttuk. Bulamadıkça fiyat daha da yükselir. Şu an oldukça uygun koymaya çalışıyoruz. Bu şekilde devam ederse 100 lira, 150 lira olacak" ifadelerini kullandı.
AĞAOĞLU: REKABET KANUNUNA AYKIRI
İstanbul Deniz Ürünleri Avcıları Üreticileri Birliği (İSTANBUL DEMBİR) ile İstanbul Su Ürünleri Komisyoncuları Derneği (İSKOMDER) arasında yapılan toplantı sonucunda; balıkçılar gece denize açılmadı. Bu durum, balıkçılar ve hale balık almaya gelen esnaf arasında hamside fiyat gerginliği yaşanmasına neden oldu. Balığın pazardaki fiyatı da bazı tezgahlarda neredeyse iki katına çıktı. Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, teknecilerin ava çıkması gerektiğine dikkat çekerek, "Kimsenin tüketiciye eziyet etme hakkı yok" ifadelerini kullandı.
FİYAT ARTIRMAK İÇİN BOYKOT MU YAPIYORSUNUZ?
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, "Tüketicilerin en sağlıklı besin kaynaklarından biri olan balık, hem fiyat itibariyle hem de temin imkanından ötürü artık zor ulaşılabilir bir besin unsuru oldu. Tüketicimizin balığı bol bol yemesi lazım. Uzmanlar haftada 2 kere balık öneriyor oysa bakıyorsunuz hamsi bir ara 100, 150 liraya çıktı. Sonra 20 lira civarında perakende fiyatlar oluşunca bu sefer balığı yakalayan tekne sahipleri balığa çıkmadılar. Fiyat artırmak için boykot mu yapıyorsunuz? Aslında fiyat ne kadar düşerse düşsün, bir ara hamsi 20 liralara kadar düştü. Siz küçük hamsiyi avlamayın, av yasağının kurallarına uyun ve yakaladıklarınızı balık haline getirin. Arada alıp da balık halinden aldığı ürünü tüketiciye 10 katına 5 katına fiyatla satan varsa, kooperatifiniz kanalıyla halk pazarlarında halka bizzat kendiniz ulaştırın" dedi.
KİMSENİN TÜKETİCİYE EZİYET ETME HAKKI YOK
Ağaoğlu, "Geçtiğimiz günlerde bir zincir market 30 lira, 20 liraya kadar hamsinin kilosunu düşürdü. Adeta birileri bundan rahatsızlık duydular ve balığa çıkmadılar. Tezgahlar boş kaldı, buzhane hamsisi geldi. Kimsenin tüketiciye eziyet etme hakkı yok. Bu enflasyon ortamında bollukla, bereketle yakalanan deniz mahsulü bu ürünler mutlaka bol bol hale getirilmeli ve halka ulaşacak sistem asla aksatılmamalıdır. Aralarında anlaşarak avlanmaya çıkmamaları ve yahut fiyat belirlemeleri de rekabet kanununa aykırıdır. Hem 4054 sayılı yasa gereği rekabet kurumu tespit ederse ciddi yaptırımlar uygular. Hem de tarım il başkanlığı, ilçe başkanlıkları gereken yaptırımları uygular. Kimsenin vatandaşı balık besinini almaktan mahrum etmeye hakkı yok. Zaten yasak kısa süre önce sona erdi. Balık bollandı dediğimiz bu tarihlerde birileri balığı avlamayı boykot ederek halkın balığa ulaşmasını engelliyorlar" diye konuştu.
HAKSIZ BİR TİCARİ UYGULAMADIR
Ağaoğlu, "Balık tekneleri sahilden açılıp balıkları yakalayıp getirecekler, balık halinde mezatta oluşan fiyat neyse o fiyattan satacaklardır. Zarar ediyorlarsa yapmasınlar. Vatandaş alışverişe çıktığında bu ortamda bütçesi daraldığından ötürü dikkat ediyor, tezgahları geziyor. Hangisi ucuz, hangisi kaliteli onu seçip alıyor. 50 liraya satan var, 70 liraya satan var, 90 liraya satan var. 90 liraya satan kalite farkı itibariyle büyük üstünlük getirmiyorsa, o malı satamayacak ve elinde kalacak, belki de çürüyecek. Tekneler sefere çıkmayıp, balık avlamayıp, fiyatların yükselmesini sağlıyorlarsa bu yaptıkları haksız bir ticari uygulamadır. Rekabet kanununu da ihlaldir. Yaptırımla karşı karşıya gelebilirler. Üreticiler gözbebeğimiz. Onlar emek döküyorlar, mazot harcıyorlar ve karşılığında da ürün elde ediyorlar. Halde satarken kurtarmıyorsa kurtaran fiyata verecekler, yapacakları başka bir şey yok. Fiyat belirlemek de rekabet kanununa aykırıdır. Fiyat serbest piyasa diyoruz… Arz talep dengesine göre belirlenir. Bu realiteyi bilenler de arzı kısmak suretiyle talebin karşısında fiyatı yükseltmek istiyorlar. Bu yapılan manipülasyon rekabet kanununa aykırıdır. Haksız ticari uygulamadır, bundan vazgeçsinler. " ifadesini kullandı
