Ergenlikte anne ve baba davranışları nasıl olmalıdır?

Ergenlikte ebeveyn davranışları, ergenlik çağında olan bireyin dünyasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Ergenlik, bireyin hayatında en önemli çağdır. Bu döneme girme yaşı genetik ve çevresel faktörlere göre kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Çoğu zaman 11 ila 20 yaş arasında tamamlanan bir dönemdir. Kişinin kendini ve çevresini farklı gördüğü bu dönem bazen zorlu bir süreçtir. Bu yüzden kişilerin psikolojik olarak en çok destek beklediği kişiler en yakınında olan ebeveynleridir. Ebeveynlerinin desteğiyle birey daha sağlıklı bir ergenlik geçirebilir.

Sağlıklı geçirilen ergenlik dönemi

Ergenlik çağında olan bireylerin sağlıklı bir süreç geçirebilmeleri açısından yakın ilişkiler kurulmalı, ergen psikolojisi göz önünde bulundurularak hareket edilmelidir. Kişilik özelliklerine saygı duyulmalı ve sevilmelidir. Ergen ile ebeveynleri arasında kimi zaman kuşak çatışması yaşanmaktadır. Bu gibi durumlarda iletişim kurabilme ve iletişimin devamlılığını sağlayabilme çok önemlidir.

Kuşaklar çatışmaları

Kuşak çatışmasının birçok nedeni vardır. Örneğin; ergenlik psikolojisi, anne ve babaların bu konu ile ilgili fazla donanımlı olmamaları ve ergenlerin ruhsal değişimlerine nasıl tepki vereceklerini bilmemelerinden kaynaklıdır. Bunun sonunda ergen birey ebeveynlerinden uzaklaşarak, onların kendilerini anlamadıklarını düşünürler. En ufak konularda bile sık sık tartışır ve duygusal yaklaşırlar.

Ebeveyn tutumları aile içi iletişimi nasıl etkiler?

Anne ve babanın çocukla olan iletişimi çocuğun aile içindeki konumunu belirler. Çocuğa olan tutumlar ve davranış şekilleri çocuğun ilerideki yaşantısı açısından çok önemlidir. Yapılan araştırmalara göre, ergenlik çağındaki davranış ve tutumların sosyal uyum üzerinde büyük etkileri olduğunu ortaya koymaktadır. Ailesinden gerekli desteği gören, demokratik bir ortamda yetişen özgür çocuklar arkadaş ilişkilerinde çok daha başarılı olmaktadır. Yaratıcı fikirler öne sürebilen, kendi kararlarını verebilen özgüvenli çocuklar olarak büyürler.

Daha baskıcı, denetim altında, demokratik bir ortamda yetişmeyen çocuklar karşı çıkma, saldırganlık gibi yollarla kendilerini ifade ederler. Yaşadıkları zorlu süreçte kendilerini ifade etmekte zorluk yaşamaktadırlar.

Bireylerin hayatının ilerleyen dönemlerinde sosyal ortamlarda diğer insanlarla olan ilişkilerinde gösterecekleri tavır ve davranışlar, ailenin ergenlik çağındaki çocukla olan iletişiminde önemli rol oynar. Çocukların her yönden uyumlu ve güven içerisinde, sevgi dolu ilişkiler içerisinde büyütülmesi bu tutum ve davranışlara bağlıdır.

Ergenlik çağında çocukları olan ailelerin farklı tutumlarını birlikte inceleyelim                                                                 

Destekleyici ve demokratik aile tutumu

Ergenlik döneminde aile içi davranışların çocuğun gelişim içindeki sürecinde etkisi şöyledir; Demokratik ve güven verici ortamda yetişen çocuğun, kendine ve çevresine saygılı, sınırlarını bilen, aktif, yaratıcı, kendine karşı fikirlerine saygı duyan, kendi inandıklarını savunan, sorumluluk sahibi, dengeli ve hoşgörülü bir birey haline getirir.

Otoriter ve baskıcı aile tutumu

Çocuğun özgüvensiz olduğu, kendi kişiliğini görmezden geldiği bir tutumdur. Otoriter tutumda sert bir disiplin altında yetişirler. Koşulsuz şartsız itaat etmeleri beklenir. Bu davranış, çocuğun öfke ve benzeri duygular ile hareket etmesine sebep olur.

Fazla hoşgörülü aile tutumu

Çocuklar, anne ve babaları tarafından sıcaklık ve kabul görmektedirler. Bu şekilde yetişen çocuklar “sınır koyma konusunda eksiklik yaşarlar.” Ailelerin çocukların isteklerine hayır diyememe alışkanlığı çocukların ilerideki yaşamlarında hayır kelimesini kullanamamalarına sebep olur. Sınırların net olmadığı, gevşek bir disiplin tarzı ile onaylanmayan davranışlar sergileyen bireyler olurlar.

Fazla koruyucu aile tutumu

Anne ve babaları tarafından aşırı korunan çocuklar, olması gerekenden fazla kontrol ve özenle büyümektedir. Bu bağlamda çocuk çevreye bağımlı, özgüvensiz bir kişiliğe sahip olur. Haddinden fazla koruyucu ebeveynler çocuklarından ayrılmakta zorluk çekerler.

Tutarsız aile tutumu

Çocuğun yaptığı davranışa farklı zamanlarda farklı tepkiler gösterirler. Çocuğun ödül ve ceza kavramı hakkında kuşkular duymasına sebep olmaktadır. Bu yüzden farklı tutumlara maruz kalan çocuklar kendi fikirlerini ve görüşlerini aktarmakta kararsız bireyler olurlar.

Ergenlik çağındaki çocuklara nasıl davranılmalıdır?

Kendi ergenlik çağlarınızı düşünmek, bu süreçte kendinizi nelerin beklediğini anlamınıza yardımcı olacaktır. Çocuğun değişiklik gösteren davranışlarına hazırlıklı olun. Zaman zaman çatışmalar yaşayacağınızı unutmayın. Gerekli durumlarda yardım alarak çocuğa sağlıklı ve demokratik şekilde yaklaşın. Ne kadar çok bilgi edinirseniz sizin için o kadar iyi olur. Bu dönemde çocukla konuşmak, onların yanında olduğunuzu hissettirmek ve güven duymalarına yardımcı olmak çok önemlidir. İyi bir dinleyici olduğunuzu hissettirin. İletişim konusunda açık olun ve olaylara çok yönlü bakabildiğinizi onlara hissettirin.