Dünyada ilk kez Türkiye'de! Yeni bir endemik bitki türü keşfedildi

Özkan ve Tunçkol’un, Yedigöller Milli Parkı Gurbetkayası mevkiinde keşfettikleri ve bilim dünyası için yeni bir tür olan bu bitki örneği, Aubrieta sp. cins uzmanı olan Missouri Botanical Garden ABD’den Prof. Dr. Ihsan A. Al-Shehbaz ile birlikte isimlendirilerek, dünya bilim literatürüne katıldı. Keşfedilen yeni bitki türü; Aubrieta necmi-aksoyi Tunçkol, N. Özkan & Al-Shehbaz olarak isimlendirildi.

2017 yılında Yedigöller Milli Parkı, Gurbetkayası mevkiinde sürdürülen floristik çalışmalar sırasında ilk defa Prof. Dr. Necmi Aksoy tarafından toplanan otsu bitki taksonunun detaylı incelemeleri sonucunda bilim dünyası için yeni bir bitki türü olduğu fark edildi. Tüm dünyadaki Obrizya (Aubrieta sp.) taksonları üzerine yaptığı çalışmalarla, bu cinsin önde gelen uzmanı olan Prof. Dr. Ihsan A. Al-Shehbaz ile birlikte detaylı çalışmalar sürdürülerek bilim dünyası için yeni bir bitki türü olduğuna karar verildi.

Yeni bir Obrizya türü olan bu bitkiye, Neval Güneş Özkan ile Bilge Tunçkol’un doktora tez danışmanı olan Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necmi Aksoy’a ithafen “Aubrieta necmi-aksoyi” adı verildi ve bitki dünyasının önde gelen bilim dergilerinden “Phytotaxa” adlı dergide, yeni bir bitki türü olarak yayınlandı. Bu çalışmayla birlikte Aubrieta cinsine bağlı takson sayısı 22’ye yükseldi.
Yeni bulunan bitki taksonunun betimlemesi ve morfolojik çalışmaları Düzce Üniversitesi ve Bartın Üniversiteleri araştırma laboratuvarlarında gerçekleştirildi. Aubrieta necmi-aksoyi, Hardalgiller (Brassicaceae) familyasından, Obrizya (Aubrieta sp.) cinsine ait. Gösterişli renkte çiçeklere sahip olan ve oldukça sınırlı bir alanda, bazaltik ve kireçtaşı kayalık habitatlarda bulunan bu dünya için yeni endemik bitki türü park ve bahçelerde özellikle “kaya bahçeleri” ve “yer örtücü” süs bitkisi olarak kullanım potansiyelinde sahip.

Bulunduğu kayalık habitatta az sayıda birey ile temsil edildiğinden ve yayılış alanı itibariyle popülasyonun ekoturizm ve ormancılık faaliyetlerinden olumsuz etkilenmesi muhtemel olduğundan, IUCN kriterlerine göre tehlike durumu Kritik (CR) olan endemik bir tür olarak önerildi.
Dr. Öğretim Üyesi Neval Güneş Özkan ve Dr. Öğretim Üyesi Bilge Tunçkol yaptıkları açıklamada, dünya için yeni bir endemik bitki türü olarak “Aubrieta necmi-aksoyi” adıyla bilim dünyasına kazandırılan bu bitki türünün bulunması ve tanımlanması doğrultusundaki çalışmalarını destekleyen; Düzce Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nigar Demircan Çakar’a, Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun’a, Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haldun Müderrisoğlu’na ve Ulus Meslek Yüksekokulu Müdürü Dr. Kadri Akçalı’ya teşekkür ettiler.