Çocuk sahibi olamayanlar için tüp bebek tedavisi hakkında bilinmesi gerekenler
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Gürkan Bozdağ, tüp bebek tedavisinde dikkat edilmesi gereken noktaları ve tüp bebek tedavisi aşamaları hakkında merak edilenleri anlatıyor.
Tüp bebek tedavisi (IVF), yumurta ve sperm hücrelerinin laboratuvar ortamında döllenmesi ve ardından elde edilen embriyonun kadının rahmine transfer edilmesi işlemidir. Bu yöntem, çeşitli nedenlerle doğal yollarla gebe kalamayan çiftler için bir alternatif sunar. Ancak, bu tedaviye başlamadan önce dikkat edilmesi gereken bazı önemli unsurlar vardır. Peki, tüp bebek tedavisi öncesi dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarının benimsenmesi önemlidir
Tüp bebek tedavisine başlamadan önce, gebe kalmak isteyen kadınların sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemesi son derece önemlidir. Bu kapsamda, ideal kiloya ulaşmak, sigara ve zararlı madde kullanımından kaçınmak ve herhangi bir ilaç kullanımı varsa doktor kontrolünde bu ilaçların dozlarında ve tiplerinde gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.
Aşı takibi ve folik asit takviyesi
Gebe kalmak isteyen kadınların eksik aşılarını tamamlamalarını (örneğin hepatit ve Rubella aşıları) ve bağışıklık kazandıktan sonra tedaviye başlamalarını önermekteyiz. Ayrıca, folik asit takviyesi başlanması, bebek sağlığı açısından kritik öneme sahiptir.
Tüp bebek tedavisi kimler için uygundur?
Tüp bebek tedavisi, özellikle belirli durumlarda doğrudan tercih edilen bir yöntemdir. Örneğin; kadının yaşı 38 ve üzerindeyse, erkek partnerde sperm sayısı çok düşükse, kadında her iki tüpte de tıkanıklık varsa veya yumurta rezervi düşükse ve 6 ile 12 aylık bekleme süresi sonrasında gebelik elde edilememişse bu yöntem önerilmektedir.
Tüp bebek tedavisi, infertilite sorunlarını çözmek için kullanılan yöntemlerden sadece bir tanesidir. Bazı durumlarda diğer infertilite tedavileri de denenmekte ve bu tedavilerin başarısız olması halinde tüp bebeğe yönelinmektedir. Bu tedavi seçenekleri arasındaki geçiş, hastanın durumuna ve tedaviye olan yanıtlarına bağlı olarak doktor tarafından özenle değerlendirilmelidir.
Tüp bebek tedavisinin aşamaları nelerdir?
Ön değerlendirme ve hazırlık: Tedaviye başlamadan önce çiftlerin fiziksel ve hormonal sağlık durumları detaylı bir şekilde incelenir.
Uyarılma tedavisi: Kadının yumurtalıklarının birden fazla yumurta üretmesi teşvik edilir.
Yumurta toplama: Olgunlaşan yumurtalar, küçük bir cerrahi operasyonla toplanır.
Döllenme ve embriyo gelişimi: Toplanan yumurtalar sperm ile laboratuvar ortamında döllenir ve embriyolar gelişmeye başlar.
Tüp bebek tedavisinde, her yumurtanın döllenmeyeceğini bilmek önemlidir. Bunun nedeni, her yumurtanın olgunlaşmamış olabileceği veya olgunlaşsa bile her zaman döllenmemesi olabilir. İstatistiksel olarak, elde edilen her 10 yumurtadan yaklaşık 7 veya 8'i döllenebilmektedir. Döllenmeme durumu, yumurtaların kalitesi veya spermlerle ilgili sorunlardan kaynaklanabilir. Bazen görünürde hiçbir problem olmasa bile, seçilen spermlerin sağlıklı görünmesine rağmen döllenme gerçekleşmeyebilir.
Döllenme şansını artırmak için, bazı gelişmiş sperm seçme yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemler arasında, yapay zeka teknolojilerinden yararlanma ve spermleri büyüterek organellerini detaylı bir şekilde inceleme bulunmaktadır. Bu teknikler, en sağlıklı spermlerin seçilmesine yardımcı olur.
Embriyo transferi: En sağlıklı embriyolar seçilir ve kadının rahmine transfer edilir.
Araştırmalar, transfer sonrası aktif kalan kadınların, gebelik oranlarının biraz daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, günde 30 dakikalık hafif yürüyüşler yapılması önerilir. Ağır sporlardan, çok koşmaktan ve çok zıplamaktan kaçınmak gerekirken, günlük aktivitelerin devam ettirilmesi önerilmektedir. Embriyo transferi sonrası dönemde asıl önemli olan, embriyonun kalitesi ve sağlığıdır. Günlük yaşantınıza devam etmek, gebelik şansınızı artırmak açısından herhangi bir olumsuz etkiye sahip değildir. Bu dönemde, normal yaşantınıza devam edebilir ve hafif egzersizler yaparak kendinizi iyi hissedebilirsiniz.
Destekleyici luteal faz tedavisi: Gebeliğin başarılı olması için gerekli hormon desteği sağlanır.