Annesiz embriyo

İngiliz ve Amerikan bilim insanları birbirlerinden bağımsız olarak ceninin anne karnı dışındaki gelişmesini incelemek üzere bir yöntem buldular. New York ve Cambridge’deki araştırmacıların elde ettikleri sonuçlar ‘Nature’ ve ‘Nature Cell Biology’ dergilerinde yayınlandı.

Hücre yumağından insana

Deutche Welle Türkçe’nin haberine göre doğal hamilelikte döllenmiş yumurta döllenmeden yedi gün sonra ana rahmine iniyor. Küçük bir top şeklindeki içi boş hücre yumağı annenin mukoza zarına yapışıyor. Blastozyst adı verilen hücre topluluğu zamanla üçe ayrılıyor. Parçalardan ikisi, anne ile cenin arasındaki besin alışverişini düzenleyen plasenta ile diğer dokulara, üçüncüsü ise insan dokusuna dönüşüyor. Bu komplike süreç anne rahmine yerleştikten sonra başlıyor. ‘İnsanın bu aşamadaki gelişiminin şimdiye kadar bir ‘kara kutu’ olduğunu’ belirten New York Rockefeller Üniversitesi uzmanlarından Ali Brivanlou ana rahmine yerleşme aşamasının şimdiye kadar bilim insanlarınca incelenemediğini söylüyor. Yapılan deneylerden alınacak sonuçların çocuk düşürmeyi önleme, suni döllenmede hata payını düşürme ve laboratuarda organ üretme yöntemi olan kök hücre tedavisinde başarı şansını yükseltme açısından önemli ipuçları verebileceği belirtiliyor.

Cambridge Üniversite’nden Magdalena Zernicka-Goetz ve ekibi solüsyon içinde insan embriyonu yetiştirmeyi başardı. Ali Brivanlou ve beraberindeki bilim insanları da İngiltere’de geliştirilen tekniği esas alarak ana rahmindeki embriyon tutunmasını laboratuarda yapmayı başardılar. Normal olarak rahimde meydana gelen gelişmelerin laboratuarda tekrarlanabilmiş olması uzmanları da şaşırttı. Brivanlou ilk 12 günde embriyonun anne katkısı olmadan normal bir şekilde geliştiğini söylüyor.

Anne ile hiç iletişim kurmadı

Uzmanlar anne dokusuyla blastozyst arasında gelişimin doğru yönde ilerlemesini sağlayan iletişim mekanizması bulunduğunu tahmin etmekteydi. Oysa embriyon ilk iki haftada anne ile iletişim kurmadan, genlerindeki programa uygun şekilde normal bir gelişme gösterdi. Laboratuardaki embriyon gelişmesinin ana rahmindeki gelişmeyle bire bir aynı olmadığına dikkat çeken Toronto Üniversitesi öğretim üyesi Janet Rossant deneylerde üçlü bölünme olmadığına ve blastozyst’in iki boyutlu kaldığına dikkat çekiyor.

Yasalar 14 güne izin veriyor

Yasalar nedeniyle deneyler en geç 14 gün sürebiliyor. Avustralya, Kanada, Danimarka, Hollanda , ABD ve İngiltere yasaları embriyonun anne dışında 14 günden fazla yaşatılmasına izin vermiyor. Bu yasak sinir sisteminin gelişmeye başlamasının önlenmesi için konmuş. 14’üncü günden sonra omurganın ilk hatları ortaya çıkmaya başlıyor. Almanya’da benzeri deneylerin yapılması yasak. Embriyon laboratuarda sadece suni döllendirme amacıyla geliştirilebiliyor.