117 yıllık anılar canlandı

İyi niyet elçisi olarak gittiği Japonya'da batan Ertuğrul Fırkateyni'nde kurtarma kazıları sürdürülürken, 117 yıllık anılar canlandı. Türk arkeologlar, fırkateyndeki 69 Osmanlı askerini kurtaran Japonlar'ın çocuklarını buldu. Kazı Başkanı Tufan Turanlı ve Askeri Ateşe Deniz Kurmay Albay Murat Saka'nın ziyaret ettiği iki yaşlı kadın, babalarından dinledikleri faciayı anlattı. Japon kadınlar, Japon balıkçıların, uzun yıllar yas tutarak denize açılmadıklarını söyledi.

Japon kralı Meiji'yi ziyaret ettikten sonra fırtınalı havada dönüşe geçerken, 15 Eylül 1890'da Japonya'nın güneyinde Pasifik Okyanusu kıyısında Kuşimoto kenti yakınlarındaki Oşima Adası kayalıklarına çarparak batan Osman Bey komutasındaki Ertuğrul Fırkateyni'nden geriye, geminin enkazıyla, hayattaki az sayıda kişinin hafızalarında korkunç kazanın anıları kaldı.

Ertuğrul Fırkateyni'nde ölen 550 denizcinin anısını yaşatmak ve Türk-Japon dostluğunu geliştirmek amacıyla Japonya'nın Kuşimoto Kenti'nde Türk, Japon ve Amerikalı arkeologlarla hayata geçirilen Ertuğrul Fırkateyni'ni Gün Işığına Çıkarma Projesi'nin Başkanı Kaptan Tufan Turanlı, facianın meydana geldiği yere yakın, dağlık Kaşinozaki Köyü'nde, Türk askerlerini kurtaran Japon balıkçıların kızlarını buldu. Turanlı, Japonya'nın Tokyo Büyükelçiliği'nde görevli Askeri Ateşe Deniz Kurmay Albayı Murat Saka ve Türk heyeti, Türk askerlerini kurtaran balıkçı Rinmatsu Hamaoka'nın kızı 97 yaşındaki Tokue Tanioka ile balıkçı Seijiro Fukushima'nın kızı 98 yaşındaki Tanioka'yı evlerinde ziyaret etti. Yaşlı Japon kuzenlere Türk askerlerinin hayatlarını kurtardıkları ve Kuşimoto'daki Türk Müzesi'ne yaptıkları yardım nedeniyle teşekkür plaketi ve nazarlık hediye eden Turanlı ve Albay Saka, Wakeyama bölgesinde bir efsane haline gelen Ertuğrul'un hikayesini dinledi, hazırlanacak belgeselde kullanılmak üzere notlar aldı ve görüntü çekimi yaptı. İki yaşlı kadın ilk kez, Ertuğrul Fırkateyni gerçeğini araştıran Türk gazeteci ve bilimsel araştırma ekibine röportaj verdiklerini açıkladı. Kadınlar, daha önce birçok Japon gazetecinin röportaj için geldiğini belirtti, Türk askerlerine saygısızlık olacağını düşünerek ve uzun süren yas nedeniyle konuşmadıklarını söyledi.

TÜRKLERİ SAYGI VE SEVGİYLE ANDIK

Evli ve 3 çocuk, 8 torun sahibi Tokue Tanioka, Albay Saka ve Kaptan Turanlı'nın verdiği plaketle duygulu anlar yaşadı. Zaman zaman göz yaşlarını tutamayan Tanioka, Saka ve Turanlı'nın elini tutarak yaptığı konuşmada "Ertuğrul gemisinde Türk askerlerinin yaşadığı facia Kuşimoto halkının kaderini değiştirdi. İyi kalpli Türkler'i bize tanrının gönderdiğine inandık. Babam ve dedelerimiz okullarda ve köyümüzde günümüze kadar hep bu anıyı anlattı. Yıllarca Türkleri saygı ve sevgiyle andık. Komşularımız dahil hiçbir ülkenin insanını bu kadar sevdiğimizi hatırlamıyorum" dedi. Tanioka, babası ve dedesinin olayla ilgili anlattıklarını şöyle dile getirdi:

"Babamın ve dedemin anlattığı olaya göre facia gece yarısı fırtınalı ve şiddetli yağışlı havada meydana gelmiş. Büyük bir patlama duyarak sahile koşan balıkçılar alevleri görmüş, feryatları duymuş. Bazı vatandaşlarımız Türkler'i kurtarmak isterken ölüm tehlikesi atlatmış. Türkler'in cesetleri çok iri olduğu için balıkçı kayıklarımıza güçlükle sığmış. Karaya çıkan ve baygın haldeki Türk askerlerinin ıslak elbiseleri değiştirilmek istenmiş ancak babalarımızın boyları kısa olduğu için askerlere elbise uyduramamışlar. Battaniye ve çarşaflardan yeni elbiseler yapılmış. O zaman 34 yaşında olan babam Türk denizcilere yardım etmiş. Türk denizciler kendilerine geldiğinde köy halkı silahları ve uzun boylarını görünce çok korkmuş. Bir ay burada kalan Türk askerlerini sonra halkımız çok sevmiş. Aylarca süren yolculukla vatanımızı ziyarete gelen ve burada canlarını veren Türk askerlerine karşı büyük sevgi ve saygı duyuyoruz. Bu saygı binlerce yıl geçse bitmez. Türk Müzesi açıldıktan sonra yaklaşık 15 yıl kadar müze yanında ziyarete gelenlere çiçek vermiştim, şimdi çocuklarım aynı geleneği sürdürüyor. Sizlerde bizim evlatlarımızsınız. Bu dostluğun daha da gelişmesi için ne gerekiyorsa yapın."

3 YIL AVA ÇIKMAMIŞLAR

Tokue Tanioka'nın kuzeni 98 yaşındaki Takiyo Tanioka da babasının kaza olduğunda 28 yaşında olduğunu anlattı. Takiyo Tanioka, şunları söyledi:

"O gece büyük bir gürültü duymuşlar. Pekçok ceset kıyıya vurmuş ve cesetleri iplerle karaya çekmişler. Türk askerlerinin kemerleri güneşte parlıyormuş, pekçoğunu dev dalgalar arasında bu şekilde bulmuşlar. Hayatta kalan Türkler köye geldiklerinde çocuklarımız çok korkmuş. Ama Türkler çocuklarımızla oyunlar oynamış. Çok iyi anlaşmaya başlamışlar. Türkler'in içinde doktor olanlar varmış. Hastalarımıza bakmışlar, yardım etmişler. Çok iyi kalpli olduklarını biliyoruz. Kaldıkları süre içinde köy halkının büyük sevgisini kazanmışlar. Cenazeleri defnettikten sonra birlikte dua etmişler. Köyümüzün büyükleri 3 yıl boyunca ölen Türk askerlerinin anısına denize açılmayıp balık avlamamışlar, yas tutmuşlar. Kuşimoto tarihinde böyle önemli bir olay daha bilmiyoruz. Kentimizin birçok yerinde Türk izlerini görebilirsiniz. Gidebilirsem Türkiye'de, burada ölen Türk askerlerin çocukları ile tanışmak isterim. Köyümüzün balıkçıları kazadan sonra bölgeye gelen ve gemiyi yağmalamaya çalışanları kovaladı. Bölgeye yıllarca kimseyi yaklaştırmadık. hala Türk müzesi ve şehitliğine yakın olan bölgede balıkçılarımız yabancıların gelmesini ve avlanmasını istemez, oraya sokmaz. Türk ve Japon halkının kaynaşmasını sağlayan bu olayı ne çocuklarımız ne de onların torunları unutabilir."

İŞADAMINDAN DESTEK

Öte yandan İstanbul Tuzla'daki tersanesinde yaptığı modern yatlar ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için yaptığı Kaan tipi hücumbotlarla tanınan Yontech Yat İmalat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı uçak mühendisi Ekber Onuk, Ertuğrul Fırkateyni Projesi'ni duyunca Tufan Turanlı'yı arayarak destek olacağını söyledi. Onuk, Ertuğrul'da, dedesi Mehmet Ali Paşa'nın da görevli olduğunu ve kazadan sağ kurtulduğunu belirtti, dedesinin Japonya'da çektirdiği fotoğrafı göndererek projeye destek olmak istediğini söyledi. Onuk, "Büyük dedem Mehmet Ali Paşa genç bir subayken Ertuğrul ile Japonya'ya gidip kazadan sağ kurtulan kişilerden birisi. Kazadan üç yıl kadar sonra İstanbul'a dönmüş ve bu olayı çocuklarına hep anlatmış. Ben de anneannemden bu hikayeleri defalarca dinledim. Bildiklerimi anlatmaya ve projeye destek vermeye hazırım. Mehmet Ali Paşa aynı zamanda Bahriye Nazırı Hüseyin Hüsnü Paşa'nın kuzeniydi" dedi.

İstanbul Park'ta yapılan Le Mans serisi otomobil yarışları için Türkiye'de bulunan Honda Mugen yarış ekibini tersaneye davet ettiğini ve başlarındaki ünlü Japon işadamı Hiroki Toyoda'ya dedesinin fotoğrafını gösterip olayı anlattığını söyleyen Onuk, şöyle konuştu:

"Samimi ve arkadaşça davranan Hiroki, ayağa kalktı, bana `Biz Japonya'da bunu bir efsane gibi bilirdik, hakikat olabileceğini düşünemezdik' dedi ve saygıyla önümde eğildi, `Onuk San bu fotoğrafla, bir fotoğraf çektirmeme izin verir misiniz' dedi. Tüm Japon ekibi bu fotoğrafla fotoğraf çektirdi.Tarihimize böyle sahip çıkılması gerçekten bize, dünyaya hükmetmiş bir ırkın çocuklarına yakışan bir tutum."

BİLİNMEYENLER GÜN IŞIĞINA ÇIKACAK

Kazı başkanı Kaptan Tufan Turanlı, projenin olayla ilgili bilinmeyen birçok yönü de gün ışığına çıkaracağını, belgesel ve kitap halinde yayınlanacağını belirtti. Turanlı "Hazırlanacak belgeselde şehit ve kurtulanların yakınlarının aktaracağı bilgi ve belgeler olacak. Ertuğrul'u tüm dünyaya duyuran, sponsor olarak destek veren başta Doğan Haber Ajansı ve TRT olmak üzere tüm kuruluşlara teşekkür ediyorum. Medyanın güçlü desteğiyle şimdiden facianın tanıklarına ulaşmaya başladık. Japon kahramanların ve Türk denizcilerin torunlarını ve çocuklarını, gelecek yıl düzenlenecek Ertuğrul Şehitlerini Anma Töreni'nde bir araya getirmeyi amaçlıyoruz. 117 yıl gizli kalmış, öğrenilmemiş gerçekler eserleriyle birlikte gün ışığına çıkmaya başladı. Türk ve Japon dostluğunda önemli bir dönüm noktası olan Ertuğrul araştırmaları aynı zamanda dünyanın önde gelen projelerinden biri olarak tarihe geçecek" dedi.

Turanlı, Ertuğrul'un mürettebat listesinin `www.ertugrul.jp' sitesinde yayınlandığını da belirterek, "Bilgi sahibi olanların şehit ve kurtulanlarla ilgili her türlü hikaye için internet sitesi aracılığıyla veya (252) 316 22 48 numaralı telefondan Bodrum Sualtı Arkeoloji Enstitüsü'ne ulaşmaları çağrısı yapıyoruz. Ülkemizden 10 bin km. uzaktaki Ertuğrul'a dünyanın ilgisi çığ gibi büyüyor" diye konuştu.

ERTUĞRUL EFSANESİ FİLM OLACAK

Öte yandan Japonya'da bir film şirketinin Ertuğrul Fırkateyni'nin Japon İmparatoru Meiji'i ziyaret edişi, batışı ve Türk askerlerin Kuşimoto balıkçıları tarafından kurtarılışı, küçük Japon köyündeki yaşantılarını film yapmak için hazırlıklara başladığı ve filmde Kuşimoto halkının gönüllü olarak oynamayı kabul ettiği öğrenildi. Japon Toyo Üniversitesi de Ertuğrul ile ilgili geniş araştırma çalışmalarına başladı.