Yeni anayasa ağır aksak ilerliyor

Uzlaşma Komisyonu, bir yıl önce ‘2012 sonunda anayasayı sunma’ hedefiyle yola çıktı ancak ilk bölüm dahi tamanlanamadı. 41 maddelik ‘temel haklar’ın 16 maddesi mutabakat metnine dökülebildi.

Türkiye’nin ‘yeni sivil anayasa’ hayali için 19 Ekim 2011’de çalışmalarına start veren TBMM Uzlaşma Komisyonu bugün 1. yılını dolduruyor. TBMM’de grubu bulunan 4 partinin katılımıyla 1 yıl önce yola çıkarken, yeni anayasa taslağını 2012 sonuna kadar TBMM’ye sunmayı hedefleyen Komisyon, yaklaşık 5 aydır devam eden “yazım” aşamasında tökezledi. Komisyonun başkanlığını da yürüten TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in ekim sonunda kamouyunun tartışmasına açılacağını ve en geç aralık sonunda TBMM’ye sunulacağını belirttiği yeni anayasanın henüz ilk bölümünün dahi yazımı tamamlanamadı. 10 bölümden oluşması planlanan yeni Anayasa’yı 41 maddeden oluşması öngörülen “Temel Hak ve Özgürlükler” bölümünden yazmaya başlayan komisyon, henüz ilk bölümü bile tamamlayamadı. Şu ana kadar 16 madde mutabakatla metne dökülebilirken, 17 madde partiler arasındaki görüş ayrılıkları nedeniyle çalışmaların tıkanmaması için, her partinin görüşününün metne yansıtılmasını sağlayan “parantez” formülüyle kaleme alınabildi. Tüm müzakerelere karşın üzerinde uzlaşma sağlanamayan aralarında “eğitim ve öğrenim hakkı”, “din, vicdan ve inanç hürriyeti”nin bulunduğu 7 madde ise krizin boyutlanmaması için bölüm sonuna ertelendi. Partiler arasında tartışma yaratacak “Vatandaşlık” maddesi ise bu madde konusunda kendi içinde de görüş ayrılığı yaşayan CHP’nin komisyona metin önerememesi nedeniyle henüz müzakere edilemedi.

Kırmızı ışıkta yakılan mazot!

Yeni anayasa yazım çalışmalarının ağır aksak ilerlemesinden duyduğu memnuniyetsizliği, üzerinde tam mutabakat sağlanamayan madde metinlerinde görüş ayrılıklarını yansıtan parantez içinde yazılmış kırmızı bölümlere gönderme yaparak, “Kırmızı ışıkta boşa mazot tüketiyoruz” esprisiyle dile getiren TBMM Başkanı Çiçek, önceki gün de gazetecilere yaptığı açıklamada, yıl sonuna kadar çalışmaların belli bir noktaya getirilmesinin 4 partinin kamuoyuna taahhüdde bulunduğunu anımsattı. Yeni anayasa çalışması için “Ne yapıp edip olumlu bir şekilde sonlandırmamız gerekiyor” vurgulamasını yapan Çiçek, “Anayasa meselesini sadece iç kamuoyu takip etmiyor. Görüştüğüm yabancı muhataplarım hepsi Türkiye’nin bu sürecine olumlu bakıyor. Sonucu merakla bekliyor. Bu işi olumlu şekilde sonlandıramazsak içeride ve dışarıda ciddi kayba uğrarız” dedi.

CHP ve BDP’ye eleştiri

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Uzlaşma Komisyonu üyesi Mustafa Şentop gelinen nokta itibariyle yeni anayasa çalışmalarından umutlu olup olmadığına ilişkin VATAN’ın sorularını yanıtlarken şunları söyledi: “Umudumu koruyorum. Fakat şunu söyleyebilirim, böyle anayasa süreci içinde şunu gördük ki, anayasa çalışmalarını bu kadar konuşulup tartışıldığı halde bazı partilerin metin, fikir ve yaklaşım bazında hazırlıklı olmadıklarını müşade ettik. Anayasayı eleştirmek kolay, ama çözümleri ortaya koymak zor iş. Özellikle CHP’nin hazır olmadığını görmüş olduk. BDP’de de benzer bir yaklaşım var.”

Şentop “Bu süreç bu şekilde devam edebilir mi? Sayın Başbakan’ın ‘Yıl sonuna kadar oldu, oldu. Olmadı yoksa yolumuza devam ederiz& açıklaması var” sorusuna da, “Başbakanın açıklamaları bir tarih belirlemesi şeklinde değil. Bu tarihle ilgili komisyonun bir çalışması ve orada verilen bir takvim var. O takvimde biz yeni anayasanın Aralık 2012 sonu itibariyle TBMM’ye sunumunu hedeflemiştik. Başbakan bunu hatırlatıyor” karşılığını verdi.