'Paketten' tarihi adımlar!

Merakla beklenen ‘demokratikleşme paketi’ni Başbakan Erdoğan dün açıkladı. İşte anadilde eğitimden seçim barajına demokratik reformlar...

YASAYLA YAPILACAK REFORMLAR:

SEÇİM BARAJINA 3 ALTERNATİF:

Seçim sistemi tartışmaya açılıyor. Yeni seçim sisteminin nasıl olması gerektiği konusunda 3 farklı alternatif sunuldu. Tartışmalar sonunda hükümet yeni sisteme karar verecek. Buna göre mevcut yüzde 10 baraj sisteminin devam etmesi; barajın yüzde 5’e çekilip 5’li gruplandırma ile daraltılmış bölge seçim sistemi oluşturulması ve ülke barajını tamamen kaldırarak dar bölge seçim sistemini getirilmesi seçeneklerinden biriyle 2015’deki genel seçime gidilecek.

YÜZDE 3’E DE DEVLET YARDIMI:

Halen en az yüzde 7 oy oranı olan partilere verilen Hazine yardımı, seçimde yüzde 3 oy alan partilere verilecek. 2011 seçim sonuçlarına göre bu değişiklik hiçbir partiye yaramıyor. Ancak BDP, seçime bağımsızlarla girmeyip, parti olarak girerse bu haktan faydalanabiliyordu. Seçim barajının düşmemesi halinde BDP yine bağımsız adaylarla seçime girerse, bu haktan faydalanamayacak. Ancak barajın yüzde 5’e düşürülmesi veya sıfırlanması seçeneklerinden biri hayata geçerse, BDP Hazine yardımından faydalanabilecek.



DAHA ÇOK PARTİ SANDIĞA

Bir siyasi partinin bir ilçede örgütlenmiş sayılması için beldelerde örgütlenme zorunluluğu kaldırıldı. Böylece sadece ilçe merkezinde örgütlenme yeterli olacak. Değişiklik, daha çok partinin seçime katılma yeterliği kazanmasını sağlayabilecek.



EŞBAŞKANLIĞA YASAL ZEMİN

Halen kanuna aykırı da olsa bir kadın ve bir erkek eşbaşkan olmak üzere BDP, HDP, ÖDP gibi sol partilerde uygulanan sisteme yasal zemin kazandırılacak. Partiler diledikleri takdirde 2’yi geçmemek üzere eşbaşkan seçebilecek.

HERKES SİYASET YAPABİLECEK

Oy verme hakkına sahip olan herkes, partilere üye olabilecek. Bunun için Siyasi Partiler Kanunu’ndaki kısıtlayacı hükümler kaldırılacak. Buna göre artık kamu hizmetlerinden yasaklılar, basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar, kaçakçılık suçları, resmî ihalelere fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkûm olanlar, taksirli suçlar hariç 5 yıl veya daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar, devlete karşı işlenen suçlardan mahkum olanlar ve terör eyleminden mahkûm olanlarla ilgili siyasi partilere üyelik yasağı kalkıyor. Ancak bu suçlardan mahkum olanlardan cezaevinde olanlar Anayasa’ya göre oy verme hakkına sahip olmadıkları için yine partilere üye olamayacaklar.



VATAN'IN NOTU ÖCALAN PARTİ LİDERİ OLABİLİR Mİ? Düzenlemenin Abdullah Öcalan dahil cezaevindeki herkesin siyasi parti üyesi olmalarının ve daha sonra da başkan olmalarının önünü açtığı yorumları yapıldı. Ancak Başbakan Erdoğan parti üyeliği için “oy kullanma hakkına sahip olma” kriteri olacağını söyledi. Cezaevindeki hükümlülerin oy kullanamayacağına dair Anayasa’da açık hüküm olduğu için, Öcalan ve diğer mahkumlara parti üyeliği yolu paketle açılmayacak. Ancak hükümlülere oy verme yasağı getiren Anayasa hükmü değiştirilir ve paketle getirilen düzenlemeye de o aşamada dokunulmazsa böyle bir ihtimal gündeme gelebilecek. Meclis Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda hükümlülerin de oy kullanabilmesine ilişkin AKP, CHP ve BDP arasında önce uzlaşma sağlanmış, ancak MHP’nin İmralı’ya sandık kurulması anlamına geleceği itirazının ardından vazgeçilmişti.

ASKERE, MEMURA YASAK SÜRÜYOR

Paket, hakimler ve savcılar, Sayıştay dahil yüksek yargı organları mensupları, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, Silahlı Kuvvetler mensupları ile yükseköğretim öncesi öğrencileri siyasi partilere üye olamayacaklarına ilişkin hükmü değiştirmiyor.



KÜRTÇE PROPAGANDA

Siyasi parti ve adayların seçim ve ön seçim propagandasında Türkçenin yanında farklı dil ve lehçeler de kullanılabilecek.


KÜRTÇE KÖY İSİMLERİNE VİZE

Köy isimlerinin değiştirilmesi önündeki yasal engel kalkıyor. 1949 tarihli İl İdaresi Kanunu’nun “Türkçe olmayan ve iltibasa meydan veren köy adları, Vilayet Daimi Encümeninin mütalaası alındıktan sonra, en kısa zamanda İçişleri Bakanlığı’nca değiştirilir” şeklindeki 2. maddesi hükmü kaldırılıyor. Yerleşim yerlerinin 80’lere kadar kullandıkları isimleri yeniden alması mümkün olacak. Mevcut kanundaki gibi köy isimlerinin değiştirilmesine talep üzerine İçişleri Bakanlığı karar verecek.

VATAN’IN NOTU “DERSİM” VE NORŞİN İÇİN TALEP BEKLENECEK: İl ve ilçe isimlerinin değiştirilmesi için yasa değişikliği gerektiği için bu yöndeki talepler Bakanlar Kurulu tarafından değerlendirilecek.

HACI BEKTAŞ ÜNİVERSİTESİ

Pakette Alevilere yönelik tek düzenleme, Nevşehir Üniversitesi’nin isminin Hacı Bektaş-ı Veli Üniversitesi olarak değiştirilmesi oldu.

YAŞAM TARZINA KORUMA

Cebir veya tehdit kullanarak, ya da hukuka aykırı başka bir davranışla, bir kimsenin inanç, düşünce veya kanaatlerinden kaynaklanan yaşam tarzına ilişkin tercihlerine müdahale edenlerle, bunları değiştirmeye zorlayanlar, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanacak.

İNANÇ ENGELLEMEYE HAPİS

Kişinin inançlarının gereğini yerine getirmesi nedeniyle belli hakları kullanmasını engelleyenlere de 1 yıldan 3 yıla kadar hapis verilecek. Başbakan bu düzenlemeyi, “Hiç kimse, dilinden, ırkından, milletinden, renginden, inancından ve inancının gereğini yerine getirmekten dolayı ayrımcılığa maruz kalmaması hedefleniyor” diye açıkladı.

VATAN'IN NOTU SARIKLILARA VİZE YOK: Düzenlemeyle sarık, cüppe gibi dini kıyafetlerle kamu görevinde çalışmanın da önünün açıldığı değerlendirmeleri yapıldı, ancak kamu görevlilerinin kılık kıyafetlerine ilişkin yönetmelikte erkek kamu görevlilerinin kılık kıyafet şekli değiştirilmediği için düzenlemenin sarıklı, cüppeli memura vize anlamına gelmeyeceği ifade edildi.

AYRIMCILIKLA MÜCADELE KURULU

Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik kurulu oluşturulacak. Ayrımcılık yasağının ihlali halinde kamu makamları gerekli tedbirleri alarak ihlali sona erdirmek, sonuçlarını gidermek, tekrarlanmasını önlemekle yükümlü kılınacak.

KLAVYELERE ÖZGÜRLÜK

Q, X ve W harflerinin kullanılmasına yönelik, yasada olan ancak uygulanmayan ceza, yasadan da kaldırılıyor.

ANADİLDE EĞİTİM ÖZEL OKULLARDA

Özel okullarda farklı ve dil lehçelerde eğitimin önü açılıyor. Kanuna yapılacak ek ile özel eğitim kurumlarında farklı dil ve lehçelerde özel eğitim kurumu açılabilecek. Eğitim yapılacak dil ve lehçeler, Bakanlar Kurulu’nca tespit edilecek. Bu konuda MEB yönetmelik çıkaracak. Bu okullarda belli dersler Türkçe olarak okutulacak.

NEFRET SUÇLARININ CEZASI ARTIYOR

Bir suçun nefret saikiyle işlenmesi durumunda verilen cezalar artırılacak. Böylece belirli suçlar kişinin, dili, ırkı, milliyeti, rengi, cinsiyeti, engelliliği, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini veya mezhebi nedeniyle işlenirse, cezası daha da ağırlaşacak. Buna göre hakaret, yaralama, tehdit, öldürme gibi suçlar nefret saikiyle işlenirse, ceza artırılacak.

TOPLANTI VE GÖSTERİ KANUNU

Toplantı yer ve güzergahının belirlenmesinde katılımcılık geliyor. Mülki amir, ilgili sivil toplum örgütlerinin görüşünü alarak nihai karar verecek. Açık yerlerde güneşin batışından itaberen 1 saat öncesine kadar süren toplantılar, artık güneş batana kadar devam edecek. Kapalı toplantılarda da sınır 23.00 yerine 24.00 olacak. Toplantılardaki Hükümet komiseri uygulamasına son verilecek. Hükümet komiseri tarafından üstlenen yükümlülükler Düzenleme Kurulu tarafından yerine getirilecek. Kurul, toplantının gerçekleşmesinin imkansız hale geldiğini görürse durumu kolluk amirine bildirecek. Düzenleme Kurulu, bu görevi yerine getirmezse; o mahallin en büyük mülki amiri toplantıyla ilgili kararını verecek.

KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI

Kişisel verilerin korunmasına yasal güvence getiriliyor. 2010’daki Anayasa değişikliği ile anayasal güvence getirilmişti. Bu anayasa maddesinin uygulanmasını sağlanması için hazırlanan taslak Meclis’e gönderilecek. Kişilerin özel bilgileri, ilgisiz kişiler tarafından kullanılamayacak, ilgisiz kişilerle paylaşılamayacak.

YARDIM TOPLAMA

Kurban derisi, fitre, zekat konusunda Türk Hava Kurumu’na verilen yetki kaldırılacak. Geçen günlerde yapılan yönetmelik değişikliğinin yanı sıra şimdi de ilgili kanun hükmü kaldırılacak. İsteyen istediği yere yardım yapabilecek, kurban derisi verebilecek.

İDARİ DÜZENLEMEYLE YAPILACAK REFORMLAR

3 KURUM DIŞINDA KAMUDA BAŞÖRTÜSÜ SERBEST

Kılık Kıyafet Yönetmeliği’ni değiştirerek, kamu kurumlarında başörtüsü yasağı kaldırılıyor. Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmeliğin 5’inci maddesinde değişiklik yapılacak. Ancak resmi üniforma giymek zorunda olan, Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet ve hakim ve savcılar bu düzenleme kapsamına girmeyecek.

Değiştirilecek yönetmelik hükmü şöyle: “Kadınlar; elbise, pantolon etek temiz, düzgün, ütülü ve sade, ayakkabılar ve/veya çizmeler sade ve normal topuklu, boyalı, görev mahallinde baş daima açık, saçlar düzgün taranmış veya toplanmış, tırnaklar normal kesilmiş olur. Kolsuz ve çok açık yakalı gömlek, bluz veya elbise ile streç, kot ve benzeri pantolonlar giyilmez. Etek boyu dizden yukarı ve yırtmaçlı olamaz. Terlik tipi (sandalet) ayakkabı giyilmez.”

80 YILLIK UYGULAMA BİTİYOR

1933 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nın genelgesiyle okullarda okutulmaya başlanan Andımız metni geçen yıl ortaokullarda kaldırılmıştı. Şimdi ilkokullarda da kaldırılacak.

MOR GABRİEL MANASTIRI İADE

Süryani cemaatine ait arazi, Manastır Vakfı’na iade edilecek.

ROMANLAR’A ENSTİTÜ

Roman dil ve kültürüyle ilgili araştırma ve çözüm önerileri getirmek için, bir ildeki üniversitede enstitü kurulacak. Eğitim alanındaki sorunların giderilmesi için adımlar atılacak. Roman Çalıştayı sonrasında başlayan çalışmalar hızlandırılacak. İlgili bakanlık ve kurumlar çalışmalarını hızla tamamlayacak.

Son rötuşlar...

Başbakan Erdoğan hafta sonu Kırşehir ve Denizli’de yoğun bir programı tamamlayarak, gece saat 01.00’de Ankara’ya döndü. Subayevleri’ndeki konutunda demokratikleşme paketi üzerindeki çalışmalarını saat 03.00’e kadar sürdüren Erdoğan, Başbakanlık Yeni Bina’daki basın toplantısı için saat 10.30’da evinden ayrıldı. Başbakanlık’taki makam odasında, basın toplantısına hazırlanan ve okuyacağı metin üzerindeki son düzeltmeleri yapan Erdoğan’ın çalışmasına ilişkin fotoğrafları twitter’den paylaşıldı.

85 medya yöneticisi izledi

85 gazete yöneticisi ve köşe yazarının da aralarında bulunduğu kalabalık bir medya grubu Başbakan’ın toplantısını izledi. Başbakanlık Yeni Bina’daki salonda, Genel Yayın Müdürleri, Ankara temsilcileri, köşe yazarları, Başbakanlık muhabirleri, foto muhabirleri yer aldı. Açıklamayı çok sayıda ulusal ve uluslararası kanal program akışlarına ara vererek canlı yayınladı.

- 3 DİLE ÇEVRİLDİ: Erdoğan’ın konuşması İngilizce, Arapça ve Kürtçe’ye simultane tercüme yapıldı.

- MENDERES, ÖZAL VE ERBAKAN’I ANDI: Başbakan konuşmasının başında paketin oluşumuna katkı sağlayan çalışma arkadaşlarına, ilgili kurum ve kuruluşlara şükranlarını ifade etti. Erdoğan, “Gazi Mustafa Kemal’den, bir demokrasi şehidi olarak gönüllerimizde silinmez yer edinen merhum Adnan Menderes’e, değişim sevdalısı merhum Turgut Özal’dan, bütün bir ömrünü Türkiye’nin özgürleşmesine adamış merhum Erbakan’a kadar, Türkiye’nin büyümesi, kalkınması, demokratikleşmesi ve özgürleşmesi için mücadele vermiş herkese buradan milletçe minnettarlığımızı ifade ediyorum” diye konuştu.

- TEŞEKKÜR LİSTESİ: Paketin hazırlanmasında emeği geçen Başbakan yardımcılarına, bakanlara, genel başkan yardımcılarına, milletvekillerine, bürokratlara ve tüm kurumlara da şükranlarını ifade eden Erdoğan, paketin oluşumunda koordinasyon görevi yapan Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığına ayrıca teşekkürlerini iletti.

- KONUŞMASI 1 SAAT SÜRDÜ: Başbakan’ın konuşması ve paketi açıklaması 1 saat sürdü. Toplantı öncesinde yapılan duyuru çerçevesinde Başbakan konuşmasının ardından soru almadı ve salondan ayrıldı.