‘Müdahale ederiz’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran’a yaptığı günübirlik gezinin ardından, dönüş yolunda yaptığı açıklamalarda Kuzey Irak’tan Suriye’ye, İdlib konusunda varılan uzlaşmadan, belediye başkanlarının istifası tartışmasına kadar uzanan konularda çarpıcı mesajlar verdi. Televizyonların temsilcileriyle uçakta görüşen Erdoğan, İran’da son olarak Ayetullah Hameney’le kapsamlı bir görüşme yaptığını ve İran’ın Kuzey Irak konusunda kararlı bir tutum içerisinde olduğunu vurguladı. Kürkük konusunda Irak yönetiminin adım atacağını açıklayan Erdoğan özetle şunları söyledi:

Üçlü mekanizma

“IKBY’nin aldığı kararı, üçlü mekanizma (Türkiye, İran, Irak) ile görüşme konusunda mutabık kaldık. Genelkurmay Başkanımız Irak ve İran genelkurmay başkanları ile birlikte çalışıyor. MİT Müsteşarımız da burayla koordine içinde. Biz, gerek İran tarafını gerek Suriye tarafını kullanarak, Bağdat’a biz mümkün olduğunca taşımacılığımızı yapacağız. Yani Kuzey Irak’ın güneyine taşımacılığımızı yapacağız.”

‘Kabullenemeyiz’

“Tabii şu var, bu adamın attığı adım, aslında Kürtlerin geleceğini kurtarmaya yönelik bir adım değildir. Tamamen hesabi bir adımdır. Öyle rastgele ben yaptım oldu mantığı ile bu iş yürümez. Burada, netice olayını asla onun lehine sonuçlanmasını düşünemeyiz, kabullenemeyiz. Kerkük meselesi önemli. Türkmen kardeşlerimiz var, onların haklarını korumak önemli. Musul’da Araplar var, kısmen Türkmenler var, Ezidiler var, Keldaniler, Asuriler var.”

‘Makaram sarı bağlar...’

(Neticede ne olacak? Türkiye ne bekliyor) sorusu üzerine “Netice, Barzani ve avanesi bu işten vazgeçekler. Zaten yaptıkları işin hiçbir hukuki zemini yok. Hani meşhur bir söz vardır ya: Makaram sarı bağlar kız söyler gelin oynar... Bunların hali bu... Çekilecek bu işten. Referandumu iptal edecek. Aksi halde, belli bir takvim içerisinde adımları atmak durumunda kalacağız... Biz ne dedik daha önce? Güneyimizde bir terör koridoru oluşturmayacağız! Güneyimizde öyle bir şey olursa kesin müdahale ederiz dedik. Şu anda aynı şey Kuzey Irak için de geçerlidir.”

‘Putin latife yapmıştır’

(Putin’in “Biz vanaların kapatılmasına karşıyız, zira böyle bir yola giderse bu petrol fiyatlarının yükselmesine neden olur” açıklamasının anımsatılması üzerine) “Petrol fiyatları yükselmesi, Rusya için daha iyi olur. Sayın Putin yükselmesini istemiyor mu petrol fiyatlarının? O latife yapmıştır. Bölgede onun (vanaları kapatmanın) kararı verilecekse, onu bizler vereceğiz. Türkiye, İran ve Irak merkezi yönetimi, hep birlikte biz vereceğiz kararı.”

Dışarıyı Rusya içeriyi Türkiye

Erdoğan, “Suriye konusunda, Suriye’yi de içine alan stratejik işbirliği olabilir mi” sorusunu şöyle yanıtladı: “Rusya Devlet Başkanı Putin Türkiye’deydi. Üçlü mekanizmayı nasıl çalıştıracağımızı görüştük. Bu konuda yol haritamız var. Çatışmasızlık bölgesinin sınırları konusunda, içerde ve dışarda, görev paylaşımı yapıldı. Dışarıyı Rusya, içeriyi Türkiye güvence altına alacak. Böylece oradaki insanların huzurunu temin için adımlar atılacak. Cerablus’ta Rai’de bunu nasıl başardıysak, oraya 100 bin insan geri döndüyse, aynı adımlar İdlip’te de atılacak.”

‘Yakında sınırlar da kapatılacak’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe’de Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden bazı kanaat önderlerini kabul ettiği programda, Kuzey Irak’taki bölgesel yönetimin yaptığı referandumla ilgili mesajlar verdi. Kürt yönetiminin başkanı Mesut Barzani’yi kastederek, “Birileri çocukluk düşlerini gerçekleştirecek diye tüm bölgemizin ve ülkemizin tehlikeye atılmasına müsaade edemeyiz” diyen şöyle devam etti: “’16 yaşında benim hayallerim vardı. Şimdi hayallerimi gerçekleştirdim. ‘Bundan sonrası beni çok da ilgilendirmiyor’ havasına girmek kuru hayaldi. Referandum bir sebeptir, netice değildir. Burada iş bitmemiştir, sadece başlamıştır. Bir tarafında İran, kuzeyinde Türkiye, güneyinde Irak yönetimi, batısında Suriye. Ne yapacaksın? Nereye gideceksin? Nasıl çıkacaksın? Buyurun şimdi bütün hava sahaları da kapatılacak uçuşlar zaten yasaklandı. Kim gelecek nasıl gideceksin? Yakında sınırlar da kapatılacak. Bir devleti yöneten bu şeyleri böyle çocukça değerlendirir mi? Eyalet yönetimi de olsa bu bir yönetim. Duygusal olarak kendini tatmin etmek için böyle bir adım atılabilir mi? Dört dörtlük bir nankörlük. ‘Bu benim 16 yaşından beri hayaliydi’ diyor. Otur oturduğun yerde.”

‘Gücü bunlardan alıyor’

“Bu referandumun sarhoşluğu içerisinde olan IKBY, ne yaptığının, nasıl adım attığının farkında değil. Etrafı adeta kuşatılmış olan Kuzey Irak yerel yönetiminin, neye dayanarak, neye güvenerek böyle bir tavır aldığını anlamak mümkün değil. Fotoğrafa bakıyorsunuz, (Barzani’nin) sağında eski Fransız bakan Bernard Kouchner, solunda Fransız yazar Bernard Henry-Levy. Herhalde bunlardan alıyor gücü.”