Bin 389 belediye başkanı seçilecek!

İlk yerel seçimini 1930’da yapan Türkiye, yarın 19’uncu mahalli idareler seçimine gidiyor. 12 siyasi partinin katıldığı seçimlerde 30 büyükşehir, 51 il, 519 büyükşehir ilçesi, 403 ilçe, 386 belde olmak üzere bin 389 belediye başkanı seçilecek. Yerel seçimlerde, 57 milyon 58 bin 636 seçmen, 194 bin 390 sandıkta oy kullanacak. Büyükşehirlerde oturan seçmenler “Büyükşehir belediye başkanı”, “belediye başkanı”, “belediye meclis üyeliği” ile “muhtarlık ve ihtiyar heyeti” için oy kullanacak. Büyükşehir olmayan illerde ise “il genel meclisi üyeliği”, “belediye başkanı”, “belediye meclis üyeliği” ve “muhtarlık ve ihtiyar heyeti” için oy verilecek. Köylerde ise “il genel meclisi üyeliği” ile “muhtarlık ve ihtiyar meclisi” için oy atılacak.

1 milyondan fazla aday

Türkiye ilk yerel seçimlerini 12 Ağustos 1930’da gerçekleştirdi. Bu tarihten sonra 1934, 1938, 1942, 1946, 1950, 1955, 1963, 1968, 1973, 1977, 1984, 1989, 1994, 1999, 2004, 2009, 2014 olmak üzere toplam 17 yerel seçim daha yapıldı. Türkiye, yarın ise 19. yerel seçimini gerçekleştirecek.

12 siyasi partinin katıldığı seçimlerde 28 milyon 929 bin 732’si kadın, 28 milyon 128 bin 904’ü erkek toplam 57 milyon 58 bin 636 seçmen, 194 bin 390 sandıkta oy kullanacak. 30 büyükşehir, 51 il, 519 büyükşehir ilçesi, 403 ilçe, 386 belde olmak üzere bin 389 aday belediye başkanı seçilecek.

Seçmenler ayrıca 32 bin 46’sı mahalle, 18 bin 190’ı da köy olmak üzere, 50 bin 236 muhtarı belirleyecek. Ayrıca 23 bin 44 belediye, 1277 il genel meclisi, 128 bin 172 ihtiyar heyeti, 73 bin 506 ihtiyar meclisi üyesi de seçilecek. Belediye başkan adaylarının yanı sıra belediye ve il genel meclis üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyetleri dahil olmak üzere, 277 bin 624 aday yarın belirlenecek. Tüm partiler düşünüldüğünde 1 milyondan fazla aday seçim heyecanı yaşayacak.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Mahalli İdareler Genel Seçimleri’nin bazı yerlerde iptal edilmesi halinde, yenileme seçimlerinin 2 Haziran Pazar günü yapılmasına karar verdi.

Seyyar sandıklar

Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı seçmenler için bu seçimde de seyyar sandıklar oluşturuldu. Bu seçmenler, seyyar sandıklarda oylarını kullanabilecek.

Mühürsüz oy geçerli

- Yetkili seçim kurullarınca gönderilen ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunan oy pusulalarının arkasının sandık kurullarının ihmaliyle mühürlenmemiş olması, zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim türüne ait olanının geçersiz olması da diğerinin geçersiz sayılmasını gerektirmeyecek.

Büyükşehirlerde 4 pusula

Büyükşehirlerde oturan seçmenler “Büyükşehir belediye başkanı”, “belediye başkanı”, “belediye meclis üyeliği” ile “muhtarlık ve ihtiyar heyeti” için oy kullanacak. Büyükşehir olmayan illerde ise “il genel meclisi üyeliği”, “belediye başkanı”, “belediye meclis üyeliği” ve “muhtarlık ve ihtiyar heyeti” için oy verilecek. Köylerde ise “il genel meclisi üyeliği” ile “muhtarlık ve ihtiyar meclisi” için oy atılacak.

Büyükşehir belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası “beyaz”, il genel meclisi üyeliklerine ilişkin pusula “turuncu”, belediye başkanlığına ilişkin oy pusulası “mavi”, belediye meclisi üyeliğine ilişkin oy pusulası ise “sarı” renkli olacak.

HANGİ OYLAR GEÇERSİZ OLACAK?

YSK Genelgesi’ne göre, şu oy pusulaları geçersiz sayılacak:

- Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, arkasında sandık kurulu mührü ve TC Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunmayan.

- Hiçbir yerine “evet” ya da “tercih” mührü basılmamış.

- Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ayrılan alanlardan birden fazlasına mühür basılmış.

- Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana taşmış “tercih” veya “evet” mührü basılmış.

- Sandığın ait olduğu seçim çevresinden başka bir seçim çevresi için düzenlenmiş.

- Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış.

- “Tercih” veya “evet” mührü dışında herhangi bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi basılmış.

- Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş.

- Pusuladaki yazı ve şekillerin dışında yazılar, harfler, sayılar yazılmış veya şekiller çizilmiş.

Seçim günü yasakları

Seçim günü saat 06.00’dan gece saat 24.00’e kadar, her ne suretle olursa olsun alkollü içki satılması, içkili yerlerde ve umumi mahallerde her çeşit alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak.

Oy verme süresince kahvehane, kıraathane ve internet kafeler gibi bütün umumi eğlence yerleri kapalı olacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnız yemek verilebilecek.

Oy verme günü düğünler seçim yasaklarına ve belirtilen kurallara uyulmak şartıyla saat 18.00’den sonra yapılabilecek.

Yayın organlarında 18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK tarafından seçim ile ilgili verilecek haber ve tebliğler yayımlanabilecek. Bütün yayınlar saat 21.00’den sonra serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00’den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.

Oylar tek zarfta

- Oy pusulasında yırtık, işaret veya yazı olmamasına dikkat edilecek. Oy pusulasına, “TERCİH” veya “EVET” mührü dışında, herhangi bir yerine imza atılması veya işaret konulması halinde oy geçersiz sayılacak. Birleşik oy pusulasından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak. Yanlış oy kullandığını düşünen ve yeni pusula isteyen seçmene yenisi verilmeyecek.

Tüm oy pusulaları tek zarfa konulacak.

- Seçmen, kapalı oy verme yerinden dışarı çıkmadıkça hiç kimse oraya giremeyecek. Ancak oy pusulasını hazırlamak için, kapalı oy verme yerinde, normal süreden fazla kalan seçmenler, kurul başkanı tarafından makul bir süre verilerek uyarılacak. Bu uyarıya rağmen kapalı oy verme yerinden çıkmayan seçmen oradan çıkarılacak.

- Seçmen, zarfı sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesinde adının bulunduğu yerin karşısını imzalayacak.

Birden fazla mühür

Genelgede, oy pusulalarını geçersiz kılmayacak durumlar da şöyle sıralandı:

- Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında oy pusulasının yırtılması, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazayla yırtılması.

- Herhangi bir şekilde pusulanın lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması.

- Pusulanın katlanarak zarfa konulması sebebiyle “tercih” veya “evet” mührü veya arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi.

- Bir siyasi parti veya bağımsız aday alanına basılan “tercih” veya “evet” mührünün alanları ayıran çizgili bölgeye taşmış olması.

- Başka bir siyasi parti veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla siyasi parti veya bağımsız aday alanına birden çok “tercih” veya “evet” mührü basılması.

Seçmen kağıdı zorunlu değil

- Seçmenlerin oy verme günü yanına Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan, kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki bir belgeyi yanında bulundurması gerekecek.

- Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyenler nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını YSK’nın internet sitesinden de görebilecek.

- Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak.