"6 bölgede 'evet' önde"

Türkiye, nisanda yapılması planlanan Anayasa değişikliği referandumuna kilitlendi. 'Evet' çıkarsa, Türkiye'deki siyasi istikrarsızlık dönemlerinin tek sorumlusu olarak gösterilen parlamenter sistem artık tarihe karışacak. Peki kamuoyu araştırmaları halkın tercihi konusunda ne söylüyor? 'Evet' ve 'Hayır' cephesi kendisini iyi ifade edebiliyor mu? Kararsızların kafa karışıklığı nasıl giderilecek? GENAR Araştırma Başkanı İhsan Aktaş, "Ege dışında 6 bölgede 'evet' önde. Ancak AK Parti seçim konusunda çok tecrübeli bir parti. Seçim bitmeden sonucun belli olmayacağına kesin bir şekilde inanmaktadır. Geçmiş tecrübeler AK Parti'nin rehavete kapılmasına izin vermiyor" diye konuştu.

Diğer seçim ve referandumlarla kıyasladığınızda kamuoyundaki heyecanı nasıl görüyorsunuz?

Türkiye'de siyaset, insanların hayatında çok şey değiştirdiği için Türk toplumu siyasete oldukça meraklı. Dikkat edilirse bu referandum cumhurbaşkanlığı seçimi kadar önemli görülüyor. Bunun temel nedeni de çok partili hayata geçtiğimiz yıldan bugüne kadar devlet sisteminin bütün vatandaşlara güven verecek şekilde kalıcı olarak oturmamış olmasıyla alakalıdır. Son olarak 15 Temmuz darbesi ile yüzleşen bu toplum, nasıl yeni bir sistem arayışına girmesin?

ERDOĞAN'IN OYU

% 60 'Evet' cephesi bu referandumda hangi argümanlarla meydanlara çıkacak?

AK Parti ve MHP, Cumhurbaşkanı'nı halkın seçmesiyle ortaya çıkan iki başlı yapıyı terk edip güçlü bir yürütme, yasama ve yargı sistemini amaçlıyor. AK Parti bu anlamda gelecek vaat eden pozitif bir kampanya süreci yürütecektir. Evet cephesinin en büyük argümanı ise fikri temellerinin dışında, sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın kendisidir. Bu, cumhurbaşkanlığı seçimi olsa alacağı oy oranı yüzde 60 civarındadır.

MHP CİDDİ FİRE VERMEZ

MHP'nin düşük yoğunluklu seçim kampanyası yürüteceği iddia ediliyor. Bu konuda MHP'den gelen bilgiler hangi yönde?

MHP, ülke için kangren olmuş bir konuyu meclis gündemine getirmekle oldukça kıymetli bir iş yapmış oldu. Bu çıkışıyla doğrudan kendisini siyasetin merkezine oturtmuş, bir bakıma diğer partilerin anayasa üzerinde pozisyon alma hayalini de boşa çıkarmıştır. MHP Genel Merkezi'nin, ortaya koymuş olduğu bu olumlu tavrı seçim süresince de devam ettireceği kanaatindeyim.

MHP tabanı 'evet' konusunda fire verir mi?

Ben bu seçimleri bir önceki cumhurbaşkanlığı seçimlerine çok benzetiyorum. Bu tür referandumlarda çok keskin cepheler oluşmuyor. Bugün için Evet-Hayır konusunda tereddütlü olan MHP'li bir kitleden elbette söz edilebilir. Propaganda süresince bu kafa karışıklığının partiden yana evrileceğini öngörüyoruz. MHP tabanı 'evet' konusunda elbette fire verebilir ama bunun ciddiye alınacak oranda olmadığını düşünüyorum.

HDP'NİN SÖZÜ KALMADI

HDP neden ortalarda görünmüyor?

PKK, HDP'nin siyaset yapma yeteneğini ortadan kaldırdı. Türkiye meseleleri ile alakalı hiçbir cümle kuramayan HDP'nin bu kampanya ile söyleyecek bir sözü maalesef yoktur. Bugün HDP ile aynı blokta yer almak terörle özdeşleşmekle aynı anlama gelmekte gibi bir algı oluştu. HDP, bu siyasetsizlik pozisyonunu kendi isteğiyle kuşandı. Gönül ister ki anayasa yapım sürecinde HDP'li vekiller de olumlu rol üstlenselerdi. O zaman bölge insanına söyleyecek sözleri olurdu.

G.DOĞU'NUN BEKLENTİSİ

Güneydoğu'da halkın referandum tercihi konusunda bir araştırmanız var mı?

7 Haziran 2015'te "HDP barajı aşsın mı" sorusuna Türkiye genelinde seçmenin yüzde 16'sı 'evet' oyu verdi. HDP barajı geçsin diyenlerin yüzde 57'si ise "AK Parti anayasayı değiştirecek çoğunluğu alarak Meclis'e girsin mi" sorusuna 'evet' cevabını vermişti. Demek ki bölge halkının AK Parti ve Erdoğan'dan beklentisi var. Güçlenmiş, meselelerinin üzerine giden bir Türkiye'nin Kürt meselesini çözeceğine dair bir ümit bölgede taşınıyor. Bu beklenti bölge halkının 'evet' ile ilgili tercihini de şekillendirecek.

REHAVET HATA OLUR

Bugünden referandum sonucu açıklamak ne kadar gerçekçi?

Çok doğru bir soru. Bugün için yapılan hiçbir siyasi araştırmanın gerçeği yansıtacağını düşünmüyorum. Ancak şöyle bir analiz yapabiliriz. Bugün Sayın Cumhurbaşkanı'nın tek başına oyu yüzde 60'larda. AK Parti'nin oyu yüzde 50 bandında. MHP'nin oyu ise yüzde 12-13 bandında seyrediyor. Diğer taraftan CHP'nin oyu yüzde 25, HDP'nin oyu ise yüzde 8 civarındadır. Bu tabloya bakıldığında şartlar 'evet' lehinde gözükmektedir. Partilerin halkı ikna etme çabaları seçimin son gününe kadar devam edecektir.

Bölgesel olarak bakıldığında 'evet' ve 'hayır' blokları hangi bölgelerde önde?

Taraflar meydana çıkmadan yapılmış bir kamuoyu araştırması doğru sonucu vermez. Ancak son yaptığımız araştırma doğrultusunda şunu söyleyebilirim. 'Evet' cephesi Ege bölgesi dışında bütün bölgelerde önde. Yani 7 bölgenin 6'sında şu an için 'evet' oyları önde. Ama ilk oy kullanılana kadar rehavete kapılmamak gerekir.

CHP tabanı blok halinde 'hayır' demez

CHP'den blok bir "Hayır" oyu bekliyor musunuz?

Kesinlikle beklemiyorum. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin hemen arkasında yapmış olduğumuz bir araştırmada CHP tabanında 8.9'luk bir seçmen kitlesinin Ekmeleddin İhsanoğlu yerine Cumhurbaşkanı Erdoğan'a oy verdiğini tespit etmiş olduk. Bugün de benzer bir durum yaşayabiliriz. Bütün partilerin 'evet' ya da 'hayır'a oy verme tutumu, esnek bir kampanya süreci olacağının işaretlerini veriyor. Bu referandum, kutuplaşmaya değil uzlaşmaya dönük bir kampanya süreci olacak.

Güneydoğu ve Marmara'daki oylar çok önemli

Sizce AK Parti ya da 'evet' cephesi, propaganda döneminde hangi bölgelere önem vermeli?

Ege bölgesinin oylarının kemikleşmiş olduğunu söyleyebiliriz. Bir iki puan oynatabilirsiniz. Ama Marmara ve Güneydoğu gibi bölgelerde seçmen tercihleri büyük oranda değişkenlik gösterebilir. Bu iki bölge ve nüfus yoğunluğu açısından özellikle Marmara çok önemli. Akdeniz bölgesi de siyasi rekabetin olduğu bir bölge. Burası da ihmal edilmemeli. Karadeniz ve İç Anadolu bölgesinde ise 'evet' cephesi açısından bir sorun olacağını düşünmüyorum.

'Evet' cephesi, yüzde 60'ı da yakalayabilir "

AK Parti seçim konusunda çok tecrübeli bir parti. Seçim bitmeden sonucun belli olmayacağına kesin şekilde inanmaktadır. Bütün geçmiş tecrübeler göz önünde bulundurulduğunda şartların rehavete imkan tanımadığı ortada. Bazı detaylı araştırmalarda 'evet'in potansiyelinin yüzde 60'larda olduğunu gördük. İyi bir kampanya yürütülürse 'evet cephesi bu oranları yakalayabilir."

SABAH