Ramazan ayında kaçınmanız gereken beslenme hataları!
Gastroenteroloji ve Hepatoloji Uzmanı Doç. Dr. Eylem Karatay, Ramazan ayı boyunca sindirim sistemi sağlığını korumak için dikkat edilmesi gerekenleri sizler için anlattı.
Ramazan ayında sindirim sisteminizi ve genel sağlığınızı korumak için dikkat etmeniz gereken önemli kriterler bulunur. Özellikle sindirim sistemi hastalarının ramazan ayı boyunca iftar ve sahurda dengeli ve bilinçli bir şekilde beslenerek sağlıklarına dikkat etmeleri gerekir. Bu süreçte yapılan beslenme hataları ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Reflü hastaları nelere dikkat etmelidir?
Reflü, midedeki asit ve gıdaların yemek borusuna geri gelerek tahrişe ve yanma şikayetine neden olur. Bu şikayetler Ramazan ayında da artış göstermektedir. Bunun nedeni oruç sonrası iftarda ve sahurda yüksek kalorili ve fazla miktarda yiyecek yenmesidir. Ayrıca sahurdan hemen sonra yatılması da bu durumun sebepleri arasındadır çünkü yatma pozisyonunda yiyeceklerin mideden yemek borusuna geri gelmesi daha kolaydır. Bu nedenlerle Ramazan ayında şiddetli reflü şikayetleri artış gösterir. Bazen reflü nedeniyle yemek borusundaki doku iltihabı artabilir, şiddetli ağrı, kanama ve yutma zorluğu oluşabilir.
İftarda ve sahurda yüksek kalorili ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak, az miktarlarda yemek ve hemen uyumamak reflüyü kontrol etmeye yardımcı olabilir. Ayrıca doktorunuzun önereceği bazı ilaçlar da midenizdeki asit salgısını azaltabilir. Sigara içilmemesi, çikolata, kahve, yağlı ve baharatlı yiyeceklerden uzak durulması da fayda sağlar.
Gastrit veya ülser hastaları nelere dikkat etmelidir?
Mide ülseri veya kanaması geçirmiş olan kişilerin oruç tutmaya başlamadan önce mutlaka bir gastroenterolog ile görüşmelerinde fayda var. Gerekli kontrollerin yapılmadan oruç tutulması mide ve on iki parmak bağırsağı kanamalarına neden olabilir. Ramazan ayı boyunca ağrı kesici ve kan sulandırıcı kullanımına da dikkat edilmelidir. Normalde de mide için oldukça zararlı olan bu tarz ilaçların doktor önerisi olmadan kullanılması, oruç sırasında tehlikeli kanama ya da mide rahatsızlıklarına sebep olabilir.
Karaciğer hastaları nelere dikkat etmelidir?
Ramazan ayı süresince uzun süren açlığın üzerine iftar ve sahurda yüksek kalorili hamur işleri ve tatlı tüketimi kilo alımına neden olur. Vücut ağırlığında ortaya çıkan hızlı artış karaciğerde yağlanmaya yol açabilir. Karaciğer yağlanmasındaki bu artış karaciğer iltihabı ya da karaciğerde fonksiyon kaybına bile sebep olabilir. Karaciğer yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle kronik karaciğer hastalığı (hepatit) olan kişiler oruç tutmaya başlamadan önce mutlaka doktor kontrolünden geçmeli ve gerekli önlemleri almalıdır.
Safra kesesi hastaları nelere dikkat etmelidir?
Safra kesesi taşı; orta yaş üstü, kilolu, çok doğum yapmış kadınlarda daha sık görülür. Oruç sırasında safra kesesi içinde kalan safra koyulaşır, akışkanlığı azalır ve yeni taşların oluşma riskini artırır. Safra kesesi taşı hazımsızlığa, aşırı yağlı besin tüketilmesi karın ağrısı, bulantı ve kusmaya neden olabilir. İftar ve sahurda yenilen çok miktarda yemek şiddetli karın ağrısı ile safra kesesi iltihabına yol açabilir.
Pankreas hastaları nelere dikkat etmelidir?
Kronik pankreatit, akut pankreatit veya pankreas kanseri gibi pankreas hastalığı bulunan kişilerin oruç tutmadan önce mutlaka doktorlarından onay almaları gerekir. Safra kesesinde oluşan taşların safra kanalına düşmesi pankreasta iltihaba neden olabilir. Doktor izni olmadan pankreas hastalarının oruç tutmaması ya da doktor kontrolünde olmaları, insülin düzeylerinin ayarlanması ve pankreas enzim takviyesi yapılması gerekebilir.
Ramazan’da karın ağrısı, kusma ve kabızlık nasıl önlenir?
İftarı dışarda yapmak besin zehirlenmesi, parazit ve enfeksiyon hastalıkları riskini artırır. Gıda temizliği ve güvenliğine dikkat edilmelidir. Safra kesesi, pankreas hastalıklarında da özellikle yağlı beslenme sonrası karın ağrısı ortaya çıkabiliyor. Ramazan’da karın ağrısı şikayeti varsa hastaneye gidilmelidir. Akut apandisit, barsak tıkanıklığı veya delinmesi gibi acil tedavi gerektiren durumlar oluşabilir.
Bulantı ve kusmanın solunum yolu enfeksiyonundan enfeksiyon hastalıklarına kadar birçok farklı nedeni olabilir. En yaygın nedenleri arasında gastrit, mide veya oniki parmak ülseri, besin zehirlenmeleri, safra kesesi iltihabı, pankreas iltihabı yer alır. Bu nedenle kusma ortaya çıktığında hastaneye gidilmesi gerekir.
Kabızlık düşük posalı ve yüksek kalorili yemek nedeniyle ortaya çıkar. Dengeli beslenme, meyve ve sebze, tahıl içerikli gıdalar tüketilmelidir. Gazlı ve katkı maddeli içecekler yerine, yeterli miktarda su içilmesi gerekir.
Ramazan’da kilo kontrolü nasıl sağlanır?
Ramazan ayı bilinenin aksine kilo alınan bir dönemdir. Bu süreçte doğru beslenmek için beslenme uzmanından destek alınabilir. Düşük kalorili, zengin içerikli, dengeli beslenme, sık ve az yemek kilo kontrolü için dikkat edilmesi gereken kriterler arasındadır. İftarda ve sahurda bol su tüketilmesi, aşırı miktarda yemek yenilmemesi, fiziksel aktivitenin artırılması alınabilecek diğer önlemler arasında yer alır.