Makat Fistülü hangi hastalıklarla karıştırılır?

Prof. Dr. Korhan Taviloğlu, makat fistülünün en yaygın belirtileri; tekrarlayan makat apseleri, makatta şişlik, bağırsak hareketleri ve gaz çıkartmanın ağrılı olması, makattan kan gelmesi, makattan sarı renkli ve bazen kanlı ve kötü kokulu akıntı gelmesi, makat etrafında pişik veya ‘’anal dermatit’’ gelişmesi, ateş, titreme ve halsizlik gibi enfeksiyondur.

Makat fistülü nasıl teşhis edilir?

Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Makat kanalına yönelik gerçekleştirilen ilaçlı manyetik rezonans görüntüleme ile fistülün makat kanalı içindeki seyrini, uzunluğunu, genişliğini, dışkı tutma kası ve leğen kemiğinin taban kasları ile ilişkisini ortaya koymaya yarar.

ERUS: Endorektal ultrasonografi veya ERUS ya da sadece makat kanalını inceleyen ultrasonografi ile fistül yolunun seyri araştırılır. Buradaki amaç, fistülün seyri sırasında dışkı tutma kası veya leğen kemiğinin taban kaslarıyla ilişkisini anlamak ve ameliyat öncesindeki planlamayı detaylı yaparak ameliyata hazırlanmaktır.

Fistülografi: Fistül ağzından ilaç vererek röntgen çekilmesidir. Fistülografi ile fistülün uzunluğu, yerleşimi, dışkı tutma kası ve leğen kemiğinin taban kasları ile ilişkisi anlaşılmaya çalışılır. Manyetik rezonans görüntülemenin yaygınlaşması ile birlikte, bu yöntem nadir olarak tercih edilmektedir.

Endoskopi: Anoskopi ile sadece makat kanalı incelenebilir ya da rektoskopi, sigmoidoskopi veya kolonoskopi gibi daha detaylı incelemeler yapılarak özellikle tekrarlayan makat fistüllerinde altta yatan iltihabi bağırsak hastalığı (Crohn hastalığı) vb. varlığı araştırılır.

Makat fistülü hangi hastalıklarla karışabilir?

Bartolin bezi apsesi, yağ kisti, ter bezi iltihabı, tüberküloz, aktinomikoz, kemik iltihabı, makat kanseri, rektum kanseri, kıl dönmesi, makatta kaşıntı ve Crohn hastalığıdır. Bir iltihabi bağırsak hastalığı olan Crohn hastalığında % 15 - 40 oranında makat fistülü gelişmektedir. Proktit ise bel soğukluğu (gonore), frengi (sifiliz), klamidya mikropları ile olur. Prostat iltihabı (prostatit) ve makat fistülü tedavisidir.

Makat fistülü nasıl tedavi edilir?

Tedavideki ana amaç, birincil ağız ile ikincil ağız arasında gelişmiş olan tüneli (fistül) ortadan kaldırmaktadır. Geçmiş yıllarda, fistülün iç ve dış ağızlarını birleştiren bir kesi veya ‘’fistülotomi’’ en sık tercih edilen yöntem olarak karşımıza çıkmakta idi. Zaman içinde bu ameliyat sonrasında gaz ev dışkı kaçırma sorunları oluşması nedeniyle bu yöntem çok dikkatle uygulanmaya başlanıldı. Dışkıyı tutmaya yarayan dış kas liflerini kesmek gereği varsa, bu halde ‘’seton işlemi’’ tercih edilir. Seton işlemi tünelin iç ve dış ağızlarının bir ip, naylon veya bir lastik ile birleştirilmesi ile gerçekleştirilir. Bu işlem ile fistül devamlı açık kalarak dışarıya sürekli boşalır ve böylelikle makat apsesi gelişmez ve dışkıyı tutmaya yarayan dış kas liflerinin yaralanmaması avantajını getirir. Daha komplike vakalarda mukoza kaydırma yöntemi gibi tekniklere başvurulması gerekebilir. Son yıllarda, makat kaslarına zarar vermediği için, lazer ile fistül ameliyatı (LAFT girişimi) ve endoskopik fistül ameliyatı (VAAFT girişimi) giderek yaygınlaşmaktadır. Makat fistülü olgularının sadece % 6 - 13 oranında kendiliğinden iyileşme görülebilir.